Konya
Türkiye'de erdemli dişi yerel günebakan tohumunun geliştirilmesi, çeşitliliğin artırılması ve çiftçilerin desteklenmesi hedeflenen Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi, Savola Gıda Türkiye ve Tohum Derneği’nin iş birliği, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü fen desteği ve Karatay Ziraat Odası'nın katkıları ile yürütülüyor.
Proje kapsamında sabık sene Tekirdağ'ın Muratlı, Edirne'nin Keşan ve İstanbul'un Silivri ilçesinde 10 cins yerel tohumun hasadı yapıldı. Bu 10 çeşitte gümrahlık ve yağ payı performansı değerlendirildi, en erdemli performansa erbap 5 cins belirlendi.
Verim ve yağ oranlarına layıkıyla önceki 5 sırada; "SUN 2259", "M98CL88", "ROSETA", "IMI1810" ve "TR 2242CL" şekli arazi aldı.
Söz konusu 5 çeşitle bu sene geliştirilenler Konya’da 2022 üretim sezonunda deneyim çalışmasına müdahale edildi.
Konya'da Gözlü Tarım İşletmesi Müdürlüğü ve Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü infaz sahaları ile Yağlıbayat, Yenikent, Göçü, Ovakavağı, Yarma ve Karakaya mahallelerinde 10 cins yerel ayçiçek tohumu ekimi yapıldı.
Kadın ve gailesiz çiftçilere evleviyet sunulan çalışmada, Trakyalı ve bu sene de Konyalı çiftçilerin müdahale edilmiş olduğu 300'e benzeyen çiftçinin iştirakı ile "çiftçi ağı" kuruldu.
Tohum desteği sunulan 70 maraba kurayla seçilirken kadın, gailesiz ve gerekseme sahiplerine evleviyet sağlandı. Ayrıca çiftçilere plan boyunca beniz yüze pedagoji bilimi ve fen infaz desteği verildi.
Tamamı yerli, mobilyasız ve vıcık vıcık ekincilik koşullarına akıllıca tohumlar
Ekimi meydana getirilen ekecek türlerinin topu topu yerli, hem mobilyasız aynı zamanda vıcık vıcık ekincilik koşullarında mahsul kapasitesine erbap olmasıyla dikkati çekiyor.
Yaygın hastalıklara dirlik mukavemetli ve kuş zararları ile devir yanıklarına da dayanabilen bulunan tohumların yağ payı yüzdelik 35’in üstünde gerçekleşiyor.
Projenin ortak ahir etabında mahsul açısından önceki 5 tam arazi meydan yerel ekecek çeşitleri kullanılarak, toy gösteri sahalarında deneyim ekimleri ve ekecek desteği emekleri gerçekleştirileceği bildirildi.
Projenin üçüncü yılındaki denemeler sona erdiğinde yapılacak testler ve değerlendirmelerle en dişi tohumlar belirlenecek ve tescil süreci başlatılacak.
Konya'da hasat töreni
Tohum Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Musa Kaya ve Savola Gıda Türkiye Genel Müdürü Houmer Balazadeh'in ev sahipliğinde Yağlıbayat Mahallesi'nde projenin hasat töreni düzenlendi.
Balazadeh, bu sene Konya'daki çiftçilerle bitirdikleri ekimin neticelerinden kıvançlı bulunduğunu söyledi.
Geçen sene Trakya sahasında Yerli Ayçiçeği Tohumu Geliştirme ve Çiftçi Destekleme Projesi'nde ehemmiyetli ortak aşama attıklarını vurgulayan Balazadeh, şunları kaydetti:
"Bu projemiz, Türkiye'de erdemli dişi yerel ekecek geliştirilmesi ve çeşitliliğin artırılması noktasında dönüm noktası olacak. Projeyi Konya'daki çiftçilerimizle sürdürmekten çevre mutluyuz, gururluyuz. Kıymetli çiftçilerimiz, bu projede arazi alarak Türk tarımı ve günebakan üretimi düşüncesince aşırı ehemmiyetli ortak aşama atmış oldu. Gelecek sene bu projeyi Türkiye'nin ortak apayrı ehemmiyetli ekincilik merkezi Adana Çukurova'ya transfer planımız var. Sonraki yıllarda de Türkiye'nin öteki bölgelerine de taşıyor olacağız."
Verimliliği ispatlanmış yerel tohumlar tescillenecek
Kaya da hasat töreninde sabık sene meydana getirilen ekimin neticelerini aktararak, şu şekilde konuştu:
"Projeyle devletimizde günebakan tohumunun geliştirilmesini, mahsul ve nitelik sebebi ile erdemli nitelikli yerel türler elde etmeyi amaçlıyoruz. Projemizi bu sene Konyalı çiftçilerle uygulamaktan ve dakika beraberce hasat yapmaktan iri büyüklük duyuyoruz. Bugün yaptığımız hasat sonra da deneyim meydana getirilen çeşitlere gümrahlık analizi uygulanacak. Verimliliği ispatlanmış yerel tohumlar tescillenerek yerel üretimimize kazandırılacak."
Konuşmaların arkası sıra günebakan hasadı yapıldı.
Törene, TAGEM Genel Müdürü Metin Türker, Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı Ercan Türktemel, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Türkiye Temsilci Yardımcısı Ayşegül Selışık, Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Karatay Ziraat Odası Başkanı Rıfat Kavuneker ve çiftçiler katıldı.
