Adana
Türkiye'nin arsıulusal ciddiyete erbap sulak sahalarından Çukurova Deltası'nın en açık lagünü bulunan Akyatan ile Akdeniz ortada arazi düzlük Akyatan Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, yeşil deniz kaplumbağaları ve caretta carettaları ağırlamaya başladı.
Hava sıcaklığının yükselmesiyle tün kestirmece 22 kilometrelik sahile çıkan deneyli kaplumbağalar, kazdıkları kumsala yumurtalarını bıraktıktan sonradan gene denize dönüyor.
Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdürlüğü ile Doğal Hayatı Koruma Vakfı görevlileri de tün sahile çıkan deniz kaplumbağalarına bellik takıp ölçümler yapıyor.
Gündüz de deniz kaplumbağalarının testis bıraktığı yerleri belirleyen görevliler, başka hayvanların yumurtalara dokunca vermemesi düşüncesince kuvvetli lif yerleştiriyor.
"Geçen sene 434 yuvamız vardı"
Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdürü Turgut Çangır, AA muhabirine, deniz kaplumbağalarının Hatay'dan Mersin'in Anamur ilçesine denli kıyı süresince açık ortak bölgede yuva yaptığını söyledi.
Bu bölgelerde Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün kontrolünde taharri memuru polis maşer kuruluşları ve üniversitelerle icraat yürüttüklerini aktaran Çangır, bilirkişi biyologların sahile çıkan deniz kaplumbağaları üstünde tetkikat yaptığını belirtti.
Çangır, 22 kilometrelik Akyatan kumsalının deniz kaplumbağalarının ehemmiyetli analıkızlı sahalarından olduğuna dikkati çekerek şu şekilde konuştu:
"Adana'nın Akyatan kumsalında sabık sene 434 yuvamız vardı. Bu 434 yuvadan 10 bin 500 yöresinde deniz kaplumbağasını açık deniz denizlerle buluşturduk. 2 sene efdal yuva sayısının arkası sıra 3'üncü sene ortak azalış bekleniyor, tatil devri gibi. Geçen sene 434 bulunan yuva sayısı şu anne denli 200'ü geçti. Temmuz sonlarına denli analıkızlı bitmeme edecek. Ancak bu sene beklentimiz sabık senenin altında olacak niteleyerek düşünüyoruz."
"Kaplumbağaların envanterini yakalamak düşüncesince bellik takıyoruz"
Uzman Biyolog Mehmet Tural da 22 kilometrelik sahilde 2006'dan beri deniz kaplumbağalarını dulda emekleri yürüttüklerini anlattı.
Hazirandan orak ayı sonuna kadarki yumurtlama sürecinde herhangi ortak sabahleyin kumsalda yuva tespiti düşüncesince düzentileme yaptıklarını dile getiren Tural, şu şekilde bitmeme etti:
"İzleri kovuşturma yazar devamında yuva olup olmadığını belirleme ediyoruz. Eğer yuva var ise GPS kaydını alıyoruz ve denize bulunan uzaklığını hesaplıyoruz. Aynı sürede burada tabii bulunan düzenci ve hınzır predasyonu var. Onu az buçuk henüz indirmek düşüncesince yuvalara hapishane atıyoruz. Aslında bu tabii ortak proses lakin kaplumbağa popülasyonunda ansız düşüşler olmasın niteleyerek belirleme ettiğimiz yuvaların ortak yönünü kafeslerle korumaya çalışıyoruz. Akşam da şems yaptığımız denli kumsalda gidiş yapıyoruz. Yumurtlamaya mevrut doğurgan kaplumbağayı belirleme ediyoruz, ölçümlerini yapıyoruz. Aynı sürede Türkiye'ye mevrut kaplumbağaların envanterini yakalamak düşüncesince bellik takıyoruz."
Mersin Davultepe sahilinde 72 yuva belirleme edildi
Mersin Üniversitesi (MEÜ) Deniz Kaplumbağaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Öğretim Görevlisi Mahmut Ergene de Mersin'in deniz kaplumbağaları düşüncesince hususi ortak semt bulunduğunu söyledi.
Kazanlı, Davultepe, Alata, Göksu ve Anamur'daki kumsallarda caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarının görüldüğü bilgisini sağlayan Ergene, bu bölgelerin deniz kaplumbağası popülasyonuna ehemmiyetli yardım sunduğuna ayraç etti.
Bu sene kaplumbağaların yuvalamalarının 10 şems geciktiğini özetleyen Ergene, "Normalde yuvalamalar mayıs ortalarında başlarken, bu sene mayısın sonlarına akla yatkın başladı. Temmuz böylece da yavrular yuvalarından çıkıp denize ulaşmaya başlayacak. Şu anda Davultepe dalında 72 yuva belirleme ettik. Önümüzdeki senelerde yuva sayısının artacağını umuyoruz. Her sene bulunduğu denli bu sene de binlerce bebek deniz kaplumbağasını denizle buluşturacağız." niteleyerek konuştu.
Ergene, yuva belirleme çalışmalarının sürdüğü kumsallarda ilmî çalışmaların da yapıldığını, bunun 25-30 sene ahir nüfus düşüncesince ehemmiyetli bulunduğunu aktardı.
Hatay'da yuva sayısı 700'e ulaştı
Samandağ Çevre Koruma ve Turizm Derneği Başkanı Mişel Atik ise Türkiye'nin en etraflıca sahilleri ortada arazi düzlük Samandağ sahillerinin nesli tükenme tehdidi altındaki caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarına ev sahipliği yaptığını belirtti.
Derneklerinin kestirmece 10 senedir Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdürlüğü ile deniz kaplumbağalarını izlem ve düzlük dulda emek vermesi yürüttüğünü özetleyen Atik, herhangi ortak sene bulunduğu denli bu sene de deniz kaplumbağalarının yumurtalamak düşüncesince Hatay sahillerine geldiğini söyledi.
Atik, bu sene şu anne denli 700 kaplumbağa yuvasına ulaştıklarını, bunların yüzdelik 95'inin yeşil deniz kaplumbağası, yüzdelik 5'inin de caretta caretta yuvası bulunduğunu dile getirdi.
Yavruların endamsız müddet sonradan yuvadan çıkmaya başlayacağını kaydeden Atik, "Şimdi yuva sayımız 700'e nail durumda, başka sezonlarla kıyaslandığında bu hatırı mahdut ortak sayı. Umarım yuva sayısında ortak üstün dereceli kırarız niteleyerek düşünüyorum. Geçen sene 1500 yöresinde yuvamız vardı. Bu zaman ümit ederim henüz çok olur." ifadesini kullandı.
