Sivas
Dünyada hemen Kaz Dağları'nda yayılış gösterdiği tamlanan maydanozgiller familyasından "Peucedanum urbanii " ünlü endemik bitkiye Sivas Cumhuriyet Üniversitesi ve Balıkesir Üniversitesinin yürüttüğü plan kapsamında Kaz Dağları'na 6 el gidip araştırı işleyen dü bilgi insanı kabilinden seneler sonraları baştan rastlandı.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve plan yürütücüsü Prof. Dr. Hüseyin Aşkın Akpulat ile Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitim Bölümü Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tuncay Dirmenci, evvel el 1883 senesinde Kaz Dağları'nda birleşen "Peucedanum urbanii" isminde endemik bitkiyi baştan anımsamak düşüncesince plan hazırladı.
Avrupa'daki herbaryumlarda (Kurutulmuş bitki örneklerinin mahsus müşterek sistemle düzenlenerek saklandığı yer) sergilenen fakat müşterek şimdi bulunamayan endemik bitkiyi incelemek düşüncesince nice el Kaz Dağları'na revan Akpulat ve Dirmenci, 10 Eylül 2021'de Bayramiç yöresinde "Peucedanum urbanii"yi yemişli namına buldu.
Bölgede aşırı sayıda mevcut "Peucedanum urbanii"den müşterek sayı toplandı. Bitki, Cumhuriyet Üniversitesi Fen Fakültesindeki herbaryumda malzeme durumuna getirilip topu topu araştırmacıların hizmetine sunulacak.
Prof. Dr. Hüseyin Aşkın Akpulat, AA muhabirine, projenin Cumhuriyet Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Koordinatörlüğü kabilinden desteklendiğini söyledi.
"Peucedanum urbanii"nin örneğinin Türkiye'de evvel el 1883 senesinde Kaz Dağları'nda "Sintenis" isminde araştırman kabilinden toplandığını özetleyen Akpulat, "Bu bitki örneği uğur boncuğu müşterek yerde biliniyordu ve bu sağlam 1883 yılından itibaren uğur boncuğu toplanmamıştı. Edinburgh'taki herbaryum ziyaretlerinde bu örnekleri gördüğümüzde, bunların meyvelerinin olmadığını gördük ayrıca 1945 senesinde Türkiye florası yazıldığında bu sağlam merkum fakat bu örnekte semere kısımları belirtilmemişti." dedi.
Dünyada hemen Kaz Dağları'nda yayılış yayınlayan "Peucedanum urbanii"yi incelemek düşüncesince şimdi evvela 5 posta Kaz Dağları'na gittiklerini fakat akıbet alamadıklarını tamlayan Akpulat, 6. gidişlerinde örneği bulduklarını dile getirerek, "Bu sağlam Türkiye herbaryumlarında yoktu. Bu nedenden dolayı bu sağlam aşırı ehemmiyetli ve endemik müşterek tür. Biz de ısrarla bu türün ardına icraat ve tetkikat yaptık." niteleyerek konuştu.
"138 sene sonraları yemişli namına evvel el toplandı"
Bitkiyi Prof. Dr. Tuncay Dirmenci ile Kaz Dağları'nda baştan bulmanın mutluluğunu yaşadıklarını özetleyen Akpulat, şunları kaydetti:
"Biz evvel kat yemişli sağlam topladık ve bu yemişli sağlam sebebiyle de Türkiye florasındaki kem bulunan kısımları tamamlayacağız. Örneğimizi en çelimsiz sürede yazı biçiminde yayımlayacağız. Bunun önemi şu, 1883 senesinde ülkemizden yegâne bitki acemi çeşit namına yapılmaktadır ve bu sağlam bitki şimdi sonraları uğur boncuğu devir toplanmamış, kayıtlarda yok. Yurt haricinde 11 adet herbaryumda ise bu sağlam var. Bu örneklerin hiçbirisinde semere bulunmadığı düşüncesince şek vardı. Biz bu örneği 138 sene sonraları baştan biriktirerek asıl bulunduğunu ortaya çıkardık. Örnekteki farklılıkları da belirleme ederek en çelimsiz sürede yayımlayacağız. Kaz Dağları'nda bu bitkinin de varlığını belirleme etmiş olduk."
Doğadan birleşen bitki türlerinin müşterek örneğinin herbaryumlarda saklandığını tamlayan Akpulat, bitkinin adı, toplandığı yer, tarih, yükselti, toplayan bireyin ve bitkiyi adlandıran bireyin ismi mukayyet etiketle kartonlara yapıştırılıp korunduğunu anlatım etti.
Akpulat, bitkilerden tahsil edilen herbaryum örneğinin, o bitkinin bulunmuş olduğu yerle ilgilendiren ilmî iddia bulunduğunu da laflarına ekledi.
