Konya
Konya'nın Selçuklu ilçesi Kerkük Caddesi'nde bulunan Zümrüt Apartmanı'nın, imal yanlışı zımnında 2 Şubat 2004'te, Kurban Bayramı akşamı büyük bangır bangır çökmesi kararı 92 isim yaşamını kaybetti, 30 isim de yaralandı.
Bayram sevincini yarıda bırakan olayda, itfaiye aracı aracı ve arama-kurtarma ekipleri ile vatandaşlar, günlerce devam eden çalışmalarla çöküntü altındakileri çıkarmaya çalıştı.
Yaşanan faciada nice isim çocuğunu, eşini, ana ve babasını kaybederken, enkazdan 138 sayaç sonradan çıkarılan Muhammet Kalem ile 157 sayaç sonradan kurtarılan Yasemin Yaprakçı, "Zümrüt'ün mucizeleri" yerine hafızalara kazındı.
Faciada yaşamını kaybedenler anısına abide yahut yeşil düzlük yapılması tavsiye edilen yapının bulunmuş yer aldığı araziye, 2015 senesinde 10 kıvrık toy müşterek bina mensur edildi.
Hisseleri mevcut kıygın ailelerden kimi biberli günleri yeniden unutmak düşüncesince dairesini kiraya verdi, kimi de sattı. Yeni hayatların kurulduğu dairelerden hiçbirinde o faciayı canlı aileler kalmıyor.
Adli süreç
Türkiye'yi kanun boğan faciada kısaca 9 devir devam eden çöküntü tahammül işlemlerinin arkası sıra kanuni proses başlatılmış, ilkin yüklenici kazanmak kıl payı sorumlular bilgili karşısında matematik vermişti.
Konya 3. Ağır Ceza Mahkemesinde 2007'de tanıdık davada, tutuklanmadan yargılanan sanıklar yüklenici Ali Vedat Kaya 5 yıl, taşeron İsmail Hakkı Canlıer 4 yıl, plan sorumlusu Halil İbrahim Elliiki 2 yıl, 3 şehremaneti görevlisi ise 2'şer sene cezaevi cezasına çarptırılmıştı.
"Bir ihmaller zinciri"
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Konya Şube Başkanı Süleyman Kamil Akın, AA muhabirine, Zümrüt Apartmanı faciasının, imal hatasından meydana gelen problemin açığa çıkması yerine değerlendirildiğini söyledi.
Faciayı getirenin de insanın davranışıyla ilişik bulunduğunu vurgulayan Akın, şöyleki konuştu:
"Zümrüt Apartmanı müşterek ihmaller zinciri. Türkiye'de o çeşit çatı çok. Bekçi eliyle yapılmış, çatı denetimi yok. Proje müellifi, fenni mesulü yada eden yüklenici ne derece ilgileniyorsa o derece ilgileniyor. Onlar ilgilenmezse de dideban ne derece biliyorsa o derece yapıyor. Yalnızca Zümrüt Apartmanı değil, ondan sonradan da nice bina çöktü. Hatta yakında Malatya'da dü kıvrık bina aşağıda tebeddülat yapılırken yıkıldı. Bunların önüne devrolmak gerçekte baş döndürücü fazla kolay. Her etabında akredite mühendis, mimarlardan iane alınmalı ve onların nezarete ile yapıların yapılması müşterek ön yiyecek yerine karşımıza çıkmalı."
"Her yapıyı 5 senede müşterek arama edelim"
Akın, projelerde deli dolu denetimin önemine dikkati çekerek şunları kaydetti:
"Her yapıyı 5 senede müşterek arama edelim. Binalarda tasarruf değişikliği var. Daha evvela ev yerine beğenilen yerler, depo, derslik yahut otele dönmüş. Üzerindeki yükler artmış. Bu, kesitlerin zorlanmasına etmen olacak. Atamaları Bakanlık kabilinden meydana getirilen ve akredite inşaat, elektrik, araba mühendisi ve mimar kabilinden durumunda arama edilmesini öneriyoruz. Böylece yapıda tasarruf değişimleri ve müdahaleler belirleme edilebilecek. Her felaketten sonra, 'kolon mu kesildi, ne oldu' diyerek konuşup duruyoruz. Bunların önüne eski olacağız. Binalara rastgele 5 yılda müşterek arabalarda yer aldığı kabilinden ara sınav uygulaması getirelim ve bunu yaptırmayan binaların alıntı satımını engelleyelim."
Binalardaki çatı değişikliğine bağlı şikayetleri belediyenin değerlendirdiğini özetleyen Akın, "Vatandaşlar kolonu doğranan binaları belediyeye yakınma etsin. Kolon kesildiği suç duyurusu üzerinde şehremaneti en evvela binayı boşaltma eder. Performans analizi yaptıktan sonradan yapının riskli yer aldığı değerlendirilir ve ihya yapılması belkili değilse yıkımını gerçekleştirir. Belediye, bunları yapmadan yapının kullanımına banko izin etmez." değerlendirmesinde bulundu.
