Yeni Konut Finansman Programı'na bağlı anayasa teklifi komisyonda benimseme edildi

TBMM

AK Parti milletvekillerinin imzasını haiz Yeni Konut Finansman Programı'na bağlı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda benimseme edildi.

Teklif ile Yeni Konut Finansman Programı'nın umumi çerçevesi belirleniyor, program kapsamındaki katkıların sınırları ve ukubet hükümleri düzenleniyor.

Buna göre, asıl insanların konut finansmanı taksit ödemelerini kolaylaştırmak üzere taksitlere ulama sağlanacak. Bunun düşüncesince Cumhurbaşkanı çeşidinden belirlenecek indinde amme bankası vasıtasıyla ilişik bankalara akça eşme aktarılacak.

Bir sene içerisinde ulama sağlanabilecek konut finansmanının mecmu resülmal tutarı, ilişik yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda belirlenen giriş ödeneklerinin yüzdelik 5'ini aşamayacak. Bu ücreti indinde katına denli arttırmaya Cumhurbaşkanı salahiyetli olacak.

Daha ilkin yığımlık ve müteahhit şirketlerin mülkiyetinde bulunan konutlarla hâlâ başlamamış yahut inşası bitmeme fail projelerden konut edineceklere ulama sağlanabilecek. Henüz başlamamış yahut inşası bitmeme fail konut projeleri açısından mülkiyeti müteahhit firmalara geçecek konutlara bağlı sağlanacak finansmanlar da bu kapsamda değerlendirilecek. Gayrimenkul geliştiricileri de müteahhit benimseme edilecek.

Katkılar; kifayetli ifa gücüne erbap bulunduğu bankalarca değerlendirilen ve ulama talebinde mevcut asıl insanlara müteveccih konut finansmanı düşüncesince sağlanacak.

İlk üç yıldaki finansman taksit ücretinin asıl ferdin bölük gelirinin yüzdelik 30'unu aşan bölümü denli miktar, Hazine ve Maliye Bakanlığı ekonomik durumuna bu amaçla konulacak muhassasat tertibinden ulama yerine aktarılacak. Yüzde 30'luk oranı yüzdelik 30 ila yüzdelik 50 ortada belirlemeye, 3 salname süreyi indinde yıla denli indirmeye Cumhurbaşkanı salahiyetli olacak.

Konut adanmış bedeli üstünden yüzdelik 5 ulama oranı müteahhit şirket hesabından yahut finansman tutarından öğrenim edilerek, finansmanı sağlayıcı bankalarda muvakkat hesaplara aktarılacak. Bu tutarlar indinde yıla denli finansman taksitlerinin ödemelerinde kullanılacak. Cumhurbaşkanı çeşidinden belirlenecek kökler ve esaslar çerçevesinde; bu tutarın indinde bölümü yahut kâffesi finansman resülmal tutarından önceden yerine indirilebilecek, indinde salname müddet ise üç yıla denli uzatılabilecek. Tahsil edilen tutar, tek biçimde yükleniciler çeşidinden arka istenemeyecek.

- Katkıların arka ödemesi

Düzenlemeye göre, belirlenen amme bankası, herhangi indinde ayın ilkin ilkokul çalışma haset içerisinde, içre bulunulan ayak tabanı bağlı mecmu ulama tutarını indinde belirtke listesiyle Bakanlığa bildirecek. Bakanlık istem edilen ulama tutarını, ihbarname meydana getirilen ayın 15'ini strateji fail ilkin çalışma haset bankaya aktaracak. Bu katkının nakil haset ile finansmana bağlı taksit ödemeleri bankalarca bire indinde dönem yerine belirlenecek.

Katkıların arka ifa tutarları, arka ödemelerin başlamış olacağı tarihe kadar, finansmanın repo oranı üstünden sade repo yöntemiyle hesaplanacak. Bankaların, arka ifa tutarlarını katkıdan yararlananlara kayıtım ika hakkını kullanımı yerinde arka ödemelerin başlamasından sonradan ek indinde repo oranı uygulanmayacak.

Geri ödemelerin, katkıdan yararlananlarca yapıldığına bakılmaksızın, dört dörtlük ve eskiden Bakanlığa aktarılmasından finansmanı sağlayıcı bankalar mesul olacak. Geri ödemelerin finansmanı sağlayıcı bankalarca dört dörtlük ve eskiden yapılmaması yerinde ulama arka ödemeleri, hesaplanacak teehhür zammıyla baş başa finansmanı sağlayıcı bankadan ilişik ihsan dairesince öğrenim edilecek. Bu kapsamda finansmanlara bağlı yürütme strateji döneminin başlatılması durumunda, hesaplanacak arka ödemeler, finansmanı sağlayıcı bankalar çeşidinden yürütme takibinin başlatılmasından sonradan en geç 30 dönem içerisinde Bakanlığa tanınmak üzere, belirlenecek bankaya aktarılacak.

Taksit ücreti bölük gelirinin yüzdelik 30'unu aşan fakat finansman katkısından feyizlenmek istemeyenler düşüncesince oluşturulacak arka ifa planında, ilişik ayda katılması müstelzim resülmal ve repo oranı/kar oranı tutarı, küsurat resülmal üstünde ilave edilerek ertelenebilecek.

Bu finansmanların vadesinden ilkin kapanmasının istem edilmesi yerinde gayrı mevzuatta belirli metres koşullarına ek yerine müeccel resülmal ve repo oranı / kar oranı ücreti varsa bunların tamamının ödenmesiyle metres gerçekleştirilebilecek. Bu hesaplama yöntemine bağlı gayrı kanunlardaki inhibütör ve sınırlayıcı ahkâm uygulanmayacak.

- Taşınmaz 5 sene zaman ve temlik edilemeyecek

Edinilen taşınmazlar, finansmanı sağlayıcı bankanın talebi üstünde finansman tarihinden itibaren 5 sene süreyle tescilsiz edinim vaziyetleri aut zaman ve temlik edilemeyecek, adanmış vaadine konu edilemeyecek.

Borçlunun temerrüdü zımnında yürütme strateji döneminin başlatılması yerinde devir, temlik ve adanmış vaadine konu edilememesi finansmanı sağlayıcı bankanın talebi üstünde terkin edilecek.

Sağlanacak finansman konusu konuta bağlı planlı valüasyon tutanağının kusur yahut gerçeğe karşıt olması halinde, tutanağı düzenleyen yurt valüasyon uzmanı yahut yurt valüasyon kuruluşu hakkında, Sermaye Piyasası Kanunu'na uyarınca verilecek yönetsel mal cezası tutarları 10 kıvrım artırılarak uygulanacak. Bu tutar, finansmana konu konutun adanmış ederinin yüzdelik onundan az olamayacak.

Aktarılacak katkının doğruluk sahipliğinin tespiti ile katkının akilane ve dört dörtlük hesaplanmasından ibraz edilen vesikalar çerçevesinde konut finansmanını sağlayıcı vezneci mesul olacak.

Katkılardan faydalanacak asıl insanların kusur yahut aldatıcı beyanlarda olduğunun belirleme edilmesi durumunda; sağlanan katkılar arka alınacak ve beğenilen finansman ücretinin yüzdelik 5'i denli yönetsel mal cezası uygulanacak.

Yüklenici firmalara kusur yahut aldatıcı beyanlarda bulunduklarının belirleme edilmesi durumunda, finansmana konu konutun bildirme edilen adanmış ederinin yüzdelik 25'i denli yönetsel mal cezası kesilecek.

Bankalar çeşidinden sağlanacak finansmana bağlı tutar, vade, repo oranı / kar payı, finansman sağlanacak konutların maksimum adanmış bedeli, katkılardan faydalanacak asıl insanların kapsamı; bu kişilerin, konut sahipliği, bölük geliri, bölük geliri artma katsayısı ve hanedeki gayrı insanların konut sahipliği derece hususları belirlemeye ve finansmana bağlı özellikleri il bazında farklılaştırmaya, ulama yerine aktarılacak kaynağın kullandırılmasına, katkının sonlandırılmasına, ulama arka ödemelerine, ulama arka ödemelerinin repo hesaplama yöntemi, bu ödemelerin önel koşulları, vadesinden ilkin ve dolgun ifa hususlarına, uygulamaya ve denetime bağlı kökler ve esasları belirlemeye, uygulamaya bağlı yerine ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve gerçekleştirilecek işlemlere bağlı gayrı hususları belirlemeye Cumhurbaşkanı salahiyetli olacak.

Bu kapsamdaki konut finansmanları 31 Aralık 2023 evveliyatına denli kullandırılabilecek, Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2024'e denli uzatmaya salahiyetli olacak.

- "Yüzde 25'ini İstanbul'la sınırladık"

Görüşmeler esnasında milletvekillerinin sorularını cevap veren TBMM KİT Komisyonu Başkanı, AK Parti Aydın Milletvekili Mustafa Savaş, infaz kapsamında arazi alması öngörülen 100 bin konut düşüncesince gösterim hazırladıklarını anlattı. Savaş, "100 bin konutun elden yüzdelik 25'ini İstanbul'la sınırladık." dedi.

Savaş, program kapsamında 2023 yılı bütçesi giriş ödeneği bulunan 4,4 trilyon liranın yüzdelik 5'ine karşılama etmiş bulunduğu düşüncesince 220 bilyon vahdet indinde tutardan bahsedildiğini tabir ederek, "İlk üç sene sağladığımız Hazine katkısı, 8'inci yıldan itibaren faizli yerine doğrusu arka alınacak. Hazineye arttırma indinde ağırlık getirmemektedir. 220 bilyon vahdet indinde itimat kullandırılması halinde, bu itimat alacakları varlığa mebni taşınır kıymetleştirilecek." niteleyerek konuştu.

Türkiye İnşaat Sanayicileri İşveren Sendikası (İNTES) Genel Sekreteri Necati Ersoy, "Yüklenici düşüncesince kusur beyanda bulunması biçiminde adanmış ederinin yüzdelik 25'i denli yönetsel mal cezası uygulanması, baş döndürücü efdal indinde orana karşılama ediyor. Hangi kusur hallerde bu cezanın uygulanacağı açıklığa kavuşturulmalı zira tadı cezalar baş döndürücü ağır neticelere sebep olabilir." ifadelerini kullandı.

Türkiye Katılım Bankaları Birliği Genel Sekreteri İsmail Vural, ferdî müşterilerinden bu mevzuda koyu istem geldiğini tabir ederek, kesim yerine düzenlemeyi, hem konut arzındaki problemlerin çözümü bununla beraber finansman engellerinin aşılması açısından artı karşıladıklarını dile getirdi.

- "(Aylık taksit) Yarıya iniyor"

CHP Konya Milletvekili Abdüllatif Şener, bankacılık sistemi içerisinde çözülebilecek indinde konuya, Hazine ve bütçenin karıştırılmasının akilane olmadığını savunarak, "İktidar sonuç zamanlarda halis muhlis icraatlarında kamuyu borçlandırıyor, zorun dibine sokuyor. Bu akilane değil." laflarını harcama etti.

AK Parti'li Savaş, bunun ilkin kere yapılmadığını, 2009 senesinde da benzeri indinde uygulamanın yaşama geçirildiğini kaydetti.

Bu programla vatandaşa, hem 15 sene önel olanağı vererek önel yararlı yanları getirdiklerini hem repo desteği verdiklerini tamlayan Savaş, "Piyasada repo oranları 1,75. 15 sene vadeli 1 milyon vahdet itimat kullanılması biçiminde maaş ödenecek taksit şu anda 18 bin 306 lira. Bu sistemde, 0,69 repo oranıyla 15 sene itimat kullandırıldığında, Hazine yardımı ve müteahhit desteği olmadan, maaş taksit 9 bin 719 lira. Yarıya iniyor." niteleyerek konuştu.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Fatma Varank, müstevli sonrası Türkiye'de konut tutarları ve icar tutarlarında artma görüldüğünü anımsatarak, bu bağlamda Hazine ve Maliye Bakanlığı ve bu piyasanın halis muhlis temsilcileriyle indinde iki kere derinti yaptıklarını ve birtakım kararlar aldıklarını anlattı.

Bu kapsamda ilkin 250 bin içtimai konut çalışmasının yapıldığını, ahir etapta piyasanın regülasyonu düşüncesince TOKİ çeşidinden ilkin kere altyapısı tamam 1 milyon konut arsasının satışa çıkarıldığını tamlayan Varank, "Ondan sonradan da itidalli gelirli; madun gelirin az buçuk şimdi üstünde geliri olan; içtimai konut kampanyasına giremeyen, 18 bin liranın üstünde geliri bulunan vatandaşlara; memurlarımıza, yeni yetkilendirilmiş ergin 3-5 senedir etkin gençlerimize hakeza indinde vesile hasretmek istedik. Bu emek vermeyi yaptık. Bu da o toplantılardan ahir süreçte aldığımız kararların yaşama geçmesi. Sanki bunlar geçmiş gücenmiş kararlar da dakika bunlar buralara gelmiyor. O toplantılarda gücenmiş kararlardı. O kararlarımızı bitmeme da ettireceğiz." şeklinde konuştu.

Öte taraftan TBMM Plan ve Bütçe Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz ile HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ortada mülakat süresi dair ağız dalaşı yaşandı.