Türkiye'de mantar üretimi yapanların sayısı artarken başta ekin ve istiridye mantarına bulunan ilgi üreticileri sevindiriyor. Türkiye'de parafin mantardan sonradan en güzel maruf ve adım adım ticareti oturmaya başlamış bulunan istiridye mantarına bulunan alakanın mevki donör bulunduğunu tamlayan üreticiler, üretimin şimdi da fazla çoğalması düşüncesince icraat yaptıklarını söylediler.
Yaklaşık 22 senedir ekin mantarı ile ilgilendiğini aktaran İhsan Kanmış adlı girişimci, Edremit ilçesinde kurduğu tesiste birlikte taraftan Van ve semt halkının mantar ihtiyacını karşılarken birlikte taraftan da istihdama ulama sağladığını söyledi. Kültür mantarının doğada yetişen mahsus mantarların sporlarından elde edilmiş birlikte mantar türü bulunduğunu dile getiren Kanmış, “Kültür mantarı, besleyen birlikte gıda maddesi olup, ısın bakımında tavuk ile eş bedel birlikte besine sahiptir” dedi.
Ürettikleri istiridye mantarının ağız ağıza örgensel bulunduğunu ve içerisinde rastgele birlikte ulama maddesinin olmadığını vurgulayan Kanmış, “İstiridye mantarı ağız ağıza katıksız olup; saman, direk talaşı, buğday kepeği ve kireç karıştırıyoruz. Daha sonradan bunları çuvallara doldurup depoya alıyoruz. Depoda kısaca birlikte ay sonradan gelişmemiş mantarlar kendini göstermeye başlıyor ve 10 gündüz sonradan hasadımız başlıyor. Kesinlikle süresince tek ulama maddesi kullanmıyoruz” ifadelerini kullandı.
İstiridye üretiminde ehemmiyetli bulunan sıcaklığın güzel birlikte dengede tutturulması bulunduğunun altını çizen Kanmış, “İstiridye mantarının gurk zamanında 25-26 aşama olması müstelzim sıcaklık, şita mevsiminde 12 ila 18 aşama ortada olması lazım. En ideali 18 derecedir. Ama hepimiz semt koşulları itibarıyla şu anda 13 aşama sıcaklıkta mantarı yetiştiriyoruz” niteleyerek konuştu.
Kültür mantarına alakanın güzel bulunduğunu da laflarına ekleyen Kanmış, “Ürüne arzu mevcut ve elimizde kalmıyor. Biz dünkü başladık. İlk evrede Van'da tevzi yapmış olup şimdi sonradan yöre illere yönelmeyi düşünüyoruz. Şu anda işletmemiz 50 titrem incelmemiş özellik alıyor. Bu da 10 ila 15 titrem mantara karşılama ediyor. İyi verim olursa 15 ton, biçimsiz verim olursa 10 titrem mantar elde edebiliriz. Bu da Van, Muş, Hakkari, Bitlis, Ağrı illerinin süresince toprak almış bulunduğu alana kafi gelecek genişliğinde mantar yetiştirebileceğiz” halinde konuştu.
Kültür mantarı üretiminde fazla birlikte temel paraya lazım olmadığını ve her insanın ferah ferah bunu yapabileceğine aksan özne Kanmış, laflarını şu şekilde sürdürdü:
“Bunu yurttaşlarımız cılız ahırlarda, gelişmemiş tadilatla ve dümdüz yöntemle yapabilirler. Burada olması müstelzim sıtma ve soğutmadır. Böyle aman aman birlikte servet gerekmiyor. Kültür mantarının anne üssü, dört başı mamur evlerin bodrumları adeta mantarhane. Çok şişman kapital gerekmiyor. Ayrıca Van'da imal edilen ekin mantarı başka illere layıkıyla şimdi kaliteli. Çünkü Van'da bahar ve güz mevsimi mantar üretimi düşüncesince fazla akla yatkın mevsimlerdir. Bunun yanı sıra havası bembeyaz bulunduğu düşüncesince Van'da imal edilen mantar, başka şehirlere layıkıyla şimdi kalitelidir.”
Atilla İdiz - Yılmaz Sönmez
