Ankara
Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu fay çizgileri kuşağında mevcut Türkiye, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'ta meydana mevrut 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki sarsıntıların kararında birlikte defa henüz deprem gerçeğiyle üzerine karşıya kaldı.
Ülke genelinde 5,5 ve beden büyüklüğünde deprem üretebilecek 485 pörsümemiş fay hattının bulunuyor olması deprem tehlikesinin ehemmiyetli göstergelerinden bir tanesi namına benimseme ediliyor.
Afet riski dolayısıyla deprem öncesi, deprem hatırat ve sonrasına müteveccih icraat örümcek Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığınca (AFAD), dünya genelindeki 1145 istasyonda deprem ölçümlemesi ve analizi yapılıyor.
Türkiye ve çevresi, aletsel ölçümlemeyle deprem kaydı yapılmaya başlanan 1900'den bugüne derece ayrışık senelerde 6 ve beden büyüklüğündeki 231 depremle sarsıldı. Bunların 88'ini 6,5 ve beden büyüklüğündeki depremler oluşturdu.
Türkiye'de ilkin 6,5 ve beden büyüklüğünde meydana mevrut kestirmece 23 deprem aşırı sayıda dirilik ve dünyalık kaybıyla sonuçlandı.
Kahramanmaraş merkezli depremler "asrın felaketi" namına nitelendirildi
"Asrın felaketi" namına vasıflandırılan ve tesiri bakımından eski afetlerden henüz serbest piyasası havi Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ'da 1 Mart bakımından 45 bin 89 ad yaşamını kaybetti.
Bölgedeki pörsümemiş fay hareketliliği dolayısıyla Gaziantep'te 6 Şubat'ta 6,6 büyüklüğündeki, Hatay'da 20 Şubat'ta 6,4 ve 23 Şubat'ta 5 büyüklüklerindeki, Niğde'de 25 Şubat'ta 5,3 büyüklüğündeki ve Malatya'da 27 Şubat'ta 5,6 büyüklüğündeki dümdar depremler felaketin el piyasasının büyüme göstermesine bozukluk oldu.
Bölgede 1 Mart bakımından 11 bin 500'ün üstünde dümdar deprem kaydedildi.
Binlerce yapının yıkıldığı ve hasar görmüş olduğu depremlerin arkası sıra yaraların sarılmasına bitmeme ediliyor.
Erzincan depremi dünyada meydana mevrut şişman depremlerden bir tanesi sayılıyor
Erzincan'da 27 Aralık 1939'daki 7,9 büyüklüğünde meydana mevrut şişman depremde, kestirmece 33 bin ad yaşamını kaybetti, 100 bin ad yaralandı ve 116 bin yöresinde yapı yıkıldı. Erzincan depremi, dünyada meydana mevrut şişman depremlerden bir tanesi sayılıyor.
Kocaeli Gölcük'te 17 Ağustos 1999'da meydana mevrut 7,4 büyüklüğündeki depremde 17 bin 840 ad öldü, 43 bin 953 ad yaralandı. Yaklaşık 45 saniye devam eden Gölcük depremi, Türkiye'de kaydedilen "en etraflıca deprem" namına biliniyor.
Düzce'de 12 Kasım 1999'da 7,2 büyüklüğündeki deprem ise 30 saniye sürdü. Birçok ilde dirilik alıcı bulunan deprem, Ukrayna'dan üstelik hissedildi. Bu depremde 894 ad yaşamını kaybetti, 2 bin 679 ad yaralandı ve binlerce ad evsiz kaldı.
Van, Elazığ ve İzmir depremleri
Van'ın Tabanlı köyü merkezli 23 Ekim 2011'de 7,2 büyüklüğündeki deprem 25 saniye sürdü ve 601 ad öldü.
Son yıllarda meydana mevrut sarsıntılardan 24 Ocak 2020'deki Elazığ depreminde 44 ad yaşamını kaybetti, yüzlerce ad yaralandı.
30 Ekim 2020'de İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında 6,6 büyüklüğündeki depremde 117 ad yaşamını yitirdi, 1034 ad yaralandı.
6,5 ve beden büyüklüğündeki başka depremler
9 Ağustos 1912'de 7,3 büyüklüğünde "Mürefte", 7 Mayıs 1930'da 7,6 büyüklüğünde "Hakkari", 27 Aralık 1939'da 7,9 büyüklüğünde "Erzincan", 1942'de 7 büyüklüğünde "Erbaa-Niksar", 26 Kasım 1943'te 7,2 büyüklüğünde "Kastamonu Ladik", 1944'te 7,3 büyüklüğünde "Bolu Gerede", 1949'da 6,7 büyüklüğünde "Bingöl Karlıova", 1951'de 6,9 büyüklüğünde "Çankırı Kurşunlu", 1957'de 7,1 büyüklüğünde "Bolu Abant", 19 Ağustos 1966'da 6,9 büyüklüğünde "Muş Varto", 1967'de 6,8 büyüklüğünde "Mudurnu", 1970'te 7,2 büyüklüğünde "Gediz", 24 Kasım 1976'da 7,5 büyüklüğünde "Van Çaldıran", 13 Mart 1992'de 6,6 büyüklüğünde "Erzincan", 17 Ağustos 1999'da 7,4 büyüklüğünde "Gölcük", 12 Kasım 1999'da 7,2 büyüklüğünde "Düzce" ve 23 Ekim 2011'de 7,2 büyüklüğünde "Van" depremleri oldu.
1 Mayıs 2003'te 6,4 büyüklüğünde "Bingöl", 24 Ocak 2020'de 6,8 büyüklüğünde "Elazığ" ve 30 Ekim 2020'de 6,6 büyüklüğünde "İzmir" depremleri de 6 ve beden büyüklüklerdeki depremler namına kaydedildi.
"Bu sene içinde pörsümemiş fay sayısı 500'ü aşabilir"
AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar, Türkiye'de anbean deprem üretebilecek canlı pörsümemiş fay çizgileri olduğunu belirterek "Ülkemizde şu anda anbean 5 ve beden büyüklükte deprem üretebilecek nitelikte 485 canlı pörsümemiş fay var. Bunların çalışmalarını Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğümüz yapıyor. Bu senenin içinde Türkiye Diri Fay Haritası'nın güncelleneceğini biliyorum. Yeni birtakımı çalışmalarla elde edilmiş verilerle pörsümemiş fay sayısı ihtimal 500'ü aşabilir." dedi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonradan toprak kabuğunun etkilendiğini vurgulayan Tatar anlaşılan birlikte çağa derece 5 ve beden büyüklüğündeki sarsıntıların yaşanabileceğini bildirdi.
