Ankara
Bakanlıktan meydana getirilen mukayyet açıklamada, Moğolistan-Türkiye ilişkilerinin ehemmiyetli boyutlarından birinin de gün ve firez alanlarındaki teşrikimesai olduğuna ayraç edildi.
Türk Devletleri Teşkilatı bileşenlerinden Nur Sultan'da beledi Türk Akademisi ile Moğolistan Arkeoloji Enstitüsü'nün kolektif yürüttüğü çalışmalara da işaret edilen açıklamada, "Moğolistan'da zamanı Ötüken'in de arazi almış yer aldığı Nomgon bölgesinde düzenlenen icraat sonucunda, İkinci Göktürk Devleti'nin kurucusu Kutluk İlteriş Kağan'a ilgilendiren yer aldığı değerlendirilen abide kompleksinin bulunmuş yer aldığı haberi cümbüş ve sevinçle karşılanmıştır. Bu his Moğolistan coğrafyasında sırası ile 1889 ve 1897 yıllarında mevcut Orhun Yazıtları ile Bilge Tonyukuk Yazıtlarından ahir üçüncü ehemmiyetli keşiftir." ifadeleri kullanıldı.
Söz konusu keşifle bağlılık "Türk-Moğol iş birliğinin nişanesi" ifadelerinin kullanıldığı açıklamada, "Türk zamanı açısından ehemmiyetli müşterek dönüm noktasıdır ve ayrımsız sürede Moğolistan'ın kültürel zenginliğine eklenen dünkü müşterek eserdir." değerlendirmesi yapıldı.
Van'ın Çaldıran ilçesinde sabık ay Türk ve Moğol müverrih ve arkeologlarının kuma çalışmasıyla İlhanlı Hanı Hülegü'nün yazlık sarayının kalıntılarının bulunmasının da bu iş birliğinin bambaşka müşterek yansıması yer aldığı tamlanan açıklamada, "Türk zamanı açısından ehemmiyet haiz ve Moğolistan'ın kültürel mirasının müşterek parçası bulunan bu eserlerin devir ışığına çıkarılması, korunması ve tanıtılması Türkiye ile Moğolistan ortada en ehemmiyetli teşrikimesai sahalarından bir tanesi olmaya bitmeme edecektir. Bu çerçevede anılan hafriyat bilimsel çalışmalara müteveccih desteğinden çevre Moğol makamlarına ve çalışmalara eklenmiş bulunan tamamı bilgi insanlarına teşekkürname ederiz." ifadelerine arazi verildi.
Moğolistan'ın Nomgon bölgesinde 2019'dan beri düzenlenen hafriyat bilimsel kazılarda cemaziyelevvel Bilge Kağan ve Kül Tigin'in babası Kutluk İlteriş Kağan'ın külliyesi ile 12 satılık müşterek kitabe keşfedildiği duyurulmuştu.
Bu eserlerin yanında hafriyat dalında 5'i kepez keçisi motifli 51 balbal ve tapınma noktayı yer aldığı memul müşterek çatı kalıntısı keşfedilmiş, yazıtta ise Türk, Tanrı, Kutluk ve Tümen kabilinden kelimeler belirleme edilmişti.
