Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde meydana gelen Türkiye-İtalya 3. Hükümetlerarası Zirve'sinin ardından ortak bildiri yayımlandı. Türkiye ve İtalya'nın, Avrupa'da ve Akdeniz bölgesinde gün süresince ortak değerler, ilkeler ve hedefler çevresinde birleştiği tabir edilen bildiride, bu kayda bedel berk temelin, dü ülkenin herhangi müşterek bölgede iş birliğini geliştirmelerini realizasyon etmiş olduğu belirtildi.
Bölgesel ve arsıulusal mevzularda birbirleriyle benzeyen ortaklık ve eşgüdüme ehil dü NATO Müttefiki ve G20 ortakları olarak, Türkiye ve İtalya'nın Avrupa ve ötesinde arsıulusal sulh ve istikrara ehemmiyetli katkılarda bulunur olduklarının belirtildiği bildiride, "3. Zirve, Ukrayna-Rusya savaşı, besin ve erke güvensizliği, Covid-19 salgını sonrası normalleşme süreci, ağır aksak muhaceret ve hava değişikliğinin yanı sıra, birbiriyle mevzun tekabül ve aceleci insanca karışma müstelzim katıksız afetler kıl payı diyalekt ve toptan ölçekte ehemmiyetli gelişmelerin yaşandığı müşterek çağda toplanmıştır. Bu art yazı temelinde, 3. Zirve dü ülkeye herhangi müşterek bölgede düet ve baş döndürücü yönlü işbirliğini gözden nakil ve alakadar amme kurumlarının, parlamentolarının, iş dünyasının, akademinin, araştırı merkezlerinin ve sivil polis polis topluluğun canlı katılımıyla bu işbirliğini elan da geliştirmenin yollarını ve araçlarını gözden nakil fırsatını vermiştir. Bu vesileyle, Taraflar açıkça ve içtenlikli diyaloğu temdit mevzusundaki ortak arzularını yinelemiş ve gelecekteki işbirliğine müteveccih istek ve kararlılıklarını teslim etmişlerdir" ifadelerine arsa verildi.
Bildiride müşterek ahir zirvenin İtalya'da yapılmasının planlandığı ve tarafların, iktisat ve tecim dair elan benzeyen diyaloğu temdit ve bu alandaki gelişimin güçlendirilmesine müteveccih ortak yaklaşımları tanımlama ve infaz mevzusundaki kararlılıklarını vurgulandı.
"Karşılıklı direkt envestisman seviyesini bırakmak düşüncesince Türk ve İtalyan yatırımcıları elan müşterek tomar heveslendirme etmeye değişmeyen vermişlerdir"
Bildiride Covid-19 salgınına rağmen, 2021 senesinde düet tecim kütlesinin zamanı müşterek rekorla çabuk ve çelimli müşterek halde toparlanmasının taraflarca kıvançla karşılandığı kaydedilirken tarafların, bu faiz eğilimini bitmeme kılmak ve 30 bilyon dolarlık düet tecim kütlesi hedefine erişmek düşüncesince baş başa emek vermek mevzusundaki ortak iradelerini, aykırı ticareti ve alakadar pazarlara erişimi elan da heveslendirme kılmak ve kolaylaştırmak aracılığıyla gerçekleştireceklerini teslim ettikleri tabir edildi. Ayrıca bildiride. "Bu bağlamda taraflar, Ortak Ekonomi ve Ticaret Komisyonu (ETOK) Toplantısının ve İş Forumu'nun 2022 yılının akıbet çeyreğinde düzenlenmesinde muvafık kalmışlardır. Taraflar, dü şehir arasındaki direkt yatırımların hesaplı ilişkilerinin ehemmiyetli müşterek boyutunu oluşturduğuna inanmaktadır. Bu nedenle, aykırı direkt envestisman seviyesini bırakmak düşüncesince Türk ve İtalyan yatırımcıları elan müşterek tomar heveslendirme etmeye değişmeyen vermişlerdir. Taraflar, ticari ilişkilerin geliştirilmesinde karayolu taşımacılığının önemini menfez uğrunda bulundurarak, bu sektördeki paydaşların bulunan gereksinimlerini istikbal yapmak düşüncesince Kara Ulaştırması Karma Komisyon Toplantısının makul bulunan en benzeyen vakitte yapılması gerekliliğini teslim etmişlerdir” denildi.
Bildiride Türkiye-AB ilişkilerine müteveccih ise, "Taraflar, Türkiye-AB ilişkilerinin, Türkiye'nin katılma perspektifi ve Türkiye'nin tamamı Avrupa kıtasının denge ve refahına olabilecek yardımı temelinde, elan müşterek tomar geliştirilmesinin öneminin altını çizmişlerdir. Gümrük Birliği'nin uygulanmasındaki bulunan hastalıkların giderilmesi ve Gümrük Birliği'nin güncellenmesi müzakerelerine başlanması dahil, herhangi müşterek ölçüde ve enli madde yelpazesinde diyaloğu artırarak Türkiye'nin AB perspektifinin güçlendirilmesi amacıyla, Türkiye-AB ilişkilerinin tamamı boyutlarının geliştirilmesine müteveccih gelecekteki olabilecek adımların araştırılması dair muvafık kalmışlardır. Taraflar ayrıca, Türkiye-AB ara sınav serbestisi diyaloğu, muhaceret işbirliğinin yenilenmesi, terörle savaşım işbirliğinin güçlendirilmesi ve katılma önceleri fonlar (IPA) ve türlü AB programları/mekanizmaları bağlamında bulunan işbirliğinin derinleştirilmesi kıl payı ehemmiyetli bölgelerde konkre neticeler istihsal kılmak düşüncesince çabalarını eş güdümlü kılmak dair muvafık kalmışlardır” açıklamasına arsa verildi.
"Taraflar, terörle mücadele, güneyden meydana gelen tehditler ve sınamalar kıl payı mevzulara bağlı 360 aşama yaklaşımı temelinde işbirliğini ihya mevzusundaki kararlılıklarını vurguladı"
Bildiride ayrıca, “NATO Madrid Zirvesinde tahsil edilen kararlar ve dünkü Stratejik Konsept çerçevesinde taraflar, terörle savaşım ilkin iktisap kılmak kıl payı bilhassa güneyden meydana gelen tehditler ve sınamalar kıl payı mevzulara bağlı kendisine 360 aşama yaklaşımı temelinde işbirliğini ihya mevzusundaki kararlılıklarını vurgulamışlardır. Taraflar, etraflıca süredir bitmeme fail işbirlikleri temelinde NATO-AB Stratejik ortaklığının güçlendirilmesinin önemini ve AB Üyesi Olmayan Müttefiklerin, ve bu bağlamda Türkiye'nin AB defans çabalarına birlik katılımının bu ortaklığın gelişim göstermesi düşüncesince mukteza bulunduğunu teslim etmişlerdir. Türk ve İtalyan defans sanayii şirketlerinin akıbet yıllarda başarıyla sonuçlandırdıkları ortak planlara ve bu işbirliğini ilerletmeye müteveccih politik iradeye yer veren Taraflar, defans sanayiinin hem bulunan bununla beraber gelecekteki ilişkileri açısından anahtar müşterek gösteriş oynadığını teslim etmişlerdir. Bu çerçevede Taraflar, 'Savunma Sanayii Alanında Gizlilik Dereceli Bilgilerin Karşılıklı Korunmasına İlişkin Anlaşma'nın imzalanmasını kıvançla karşılamışlardır” denildi.
Kültür, Eğitim, Bilim, Gençlik, Spor ve Arşiv Alanlarında İlişkilere müteveccih ise, "Taraflar, 1951 günlü Kültür Anlaşması temelinde sürdürülen kültür, eğitim, bilim, gençlik, spor ve belgelik alanlarındaki bulunan işbirliğini elan da ilerletme ve ihya mevzusundaki kararlılıklarını teslim etmişlerdir. Turizmin halklar arasındaki etkileşimin canlanması üstündeki tesirini dikkate alarak heveslendirme ve lansman faaliyetlerini terviç iradelerini yinelemişlerdir” ifadeleri kullanıldı.
"Temiz enerjiye geçişe, yenilenebilir enerji, erke verimliliği ve altyapıları, hidrojenin yanı esna safi kavara dalının de engelleme edilmesinin önemi vurgulandı”
Tarafların terörün herhangi müşterek şekil ve tezahürüne huzur çalışan savaşım maksadı doğrultusunda ortaklık iradelerinin de vurgulandığı bildiride ,”Paris Anlaşması'na unsur ve G20'deki şürekâ kendisine Taraflar, 1,5 derecelik artma maksadı için, karbon tarafsızlığı yahut kupkuru kullanılmamış limonluk gazı emisyonlarını asrın ortasına genişliğinde yahut bu fasıl yöresinde getirmek amacıyla mevki himaye ve hava eylemi dalında işbirliğini açıkça bariz çoğaltma taahhütlerini teslim etmişlerdir. Taraflar, “Güney Gaz Koridoru”nda şürekâ kendisine erke çeşitlendirmesi mevzusundaki berk işbirliğini kıymetlendirmişler ve enerjinin eksiksiz kıymetini Akdeniz'de de ortak büyüme, düzenlilik ve zenginlik faktörü kendisine benimseme ederek işbirliklerini ilerletme mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Bu sebeple Taraflar, bildirme güvenliğini ve çeşitlendirmeyi getirmek düşüncesince erke dalında bitmeme fail işbirliğini ilerletme mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Temiz enerjiye geçişe, yenilenebilir enerji, erke verimliliği ve altyapıları, hidrojenin yanı esna safi kavara dalının de engelleme edilmesinin önemini vurgulamışlardır” denildi.
Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve arazi bütünlüğüne verdikleri dayanaklık kılmak vurgulandı
Bildiride Rusya - Ukrayna savaşına yönelik, “Taraflar, Rusya Federasyonu'nun Ukrayna'ya huzur yürüttüğü nahak yere ve hukuksuz harp karşısında Ukrayna ile dayanışmalarını ve Ukrayna'nın bağımsızlığına, egemenliğine ve arazi bütünlüğüne verdikleri desteği tabir etmişler; Ukrayna'ya barışın en çelimsiz müddette getirilmesine müteveccih çabalarını temdit iradelerini yinelemişlerdir. Taraflar, Ukrayna'dan hububat ihracatının önündeki engelleri bozmak düşüncesince aceleci önlemler katılması icap ettiğini vurgulayarak, benzeşim insanca mevzularda BM ve alakadar öteki kuruluşlarla baş başa emek vermek mevzusundaki kararlılıklarını yinelemişlerdir. Taraflar, eşgüdüm ve işbirliklerini arttırarak toptan besin güvenliğine müteveccih girişimlere katkıda bulunmayı sürdüreceklerini teslim etmişlerdir. Taraflar, Türkiye'nin İtalya öncülüğünde 8 Haziran 2022 tarihinde Roma'da başarıyla meydana gelen "Gıda Güvenliği Krizine İlişkin Akdeniz Bakanlar Diyaloğu" eşbaşkanlığının bu yöndeki gayretler bağlamında müspet müşterek aşama dokuma ettiğini vurgulamışlardır” ifadelere arsa verildi.
Uluslararası Platformlarda İşbirliğinin de gündeme getirilmiş olduğu bildiride, "Taraflar, diyalekt ve arsıulusal barış, düzenlilik ve istikrara katkıda bulunan iktisap kılmak amacıyla derneşik mühim diyaloğu temdit mevzusundaki kararlılıklarını ve merkezinde Birleşmiş Milletler'in (BM) bulunmuş olduğu baş döndürücü taraflılığa bulunan bağlılıklarını müşterek kat elan teslim etmişlerdir. Bu bağlamda Taraflar, BM'nin reforma yayımcı tutulması engelleme BM içerisinde bitmeme fail düet işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getirmişler ve BM sisteminin sulh ve güvenlik, kalkınma ve insanoğlu hakları iktisap kılmak kıl payı üç ayağını korumayı üstlenme etmişlerdir” ifadelerine arsa verildi.
"Taraflar, ağır aksak göçle mücadelede Türkiye-AB 18 Mart 2016 Bildirisi'nin uygulanması da gönül iktisap kılmak kıl payı arsıulusal işbirliğinin önemini vurguladı"
Bildiride başkaca ağır aksak göçle alakadar de, “Taraflar, Doğu ve Orta Akdeniz muhaceret alternatifleri da engelleme iktisap kılmak kıl payı akıbet senelerde ortaya çıkan muhaceret eğilimlerini ele almışlardır. Taraflar ayrıca, ağır aksak göçle mücadelede Türkiye-AB 18 Mart 2016 Bildirisi'nin uygulanması da gönül iktisap kılmak kıl payı arsıulusal işbirliğinin önemini vurgulamışlardır. Geri dönüşlerin, baştan yerleşimlerin ve finansal yardımın, güzel ortaklık ve adaletli ağırlık paylaşımını getirmek düşüncesince Bildirinin öngördüğü anahtar vesait bulunduğunu yinelemişlerdir. Taraflar, muhaceret akımlarıyla alakadar derneşik istişarelerin başlatılması ve bu alandaki en güzel uygulamaların paylaşılması düşüncesince İtalyan Göç Fonu'nun müşterek projesinin uygulanması dair muvafık kalmışlardır” ifadeleri kullanıldı.
Doğu Akdeniz Bölgesi ve Libya ve Suriye meselesine müteveccih ise, "İki bahir kıyısı ülkesi kendisine taraflar, küsurat erke riskleri karşısında, Akdeniz'de trafik serbestisinin ve eksiksiz müşterek işbirliğinin teşviki dair muvafık kalmışlardır. Taraflar, doğruluk temelinde müşterek çözüme erişmek amacıyla bahir sınırı ihtilaflarının, arsıulusal hususiyet temelinde mutabakata varılarak çözülmesinin önemini vurgulamışlardır. Taraflar, mukteza şartlar sağlandığı takdirde, Doğu Akdeniz mevzulu Çok Taraflı Konferansın gerçekleştirilmesinin bölgede eksiksiz müşterek ortaklık mekanizması kurulması düşüncesince müşterek okazyon bulunduğunu belirtmişlerdir. Taraflar, ülkede şiddete yahut elan iri bölünmelere gösteriş açabilecek biricik yönlü eylemleri stabil kendisine reddederek, Libya'nın egemenliğine, arazi bütünlüğüne ve millî donanmasına bulunan çelimli bağlılıklarını müşterek kat elan teslim etmiş; özgür, adaletli ve şehir çapında cumhurbaşkanlığı ve yasama kurulu seçimlerinin beklenir bulunan en çelimsiz müddette berk müşterek kanuncu temelde yapılmasının önemini vurgulamışlardır. Libya'nın öncülüğü ve sahipliğinde, BM'nin kolaylaştırdığı politik sürece desteklerini yinelemişlerdir. Taraflar Suriye'deki krizle alakadar yoğun endişelerini dile getirmiş ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 mahdut Kararı uyarınca, Suriye'de sürmekte bulunan çatışmaya politik hal bulmayı amaçlayan ve BM'nin kolaylaştırdığı politik sürece desteklerini yinelemişlerdir. Bu bağlamda Taraflar, Suriye'deki grupları Anayasa Komitesi'nde manalı ve müspet müzakerelere katılmaya heveslendirme etmektedirler. Taraflar, BM Güvenlik Konseyi'nin 2585 mahdut Kararı göre Suriye'deki insanca krizin çabucak ele katılması icap ettiğinin altını çizmişler ve BM Güvenlik Konseyi üyelerine Kararın yenilenmesi düşüncesince çağrıda bulunmuşlardır. Taraflar ayrıca, sığınmacılar problemi ve sığınmacıların güvenli, fahri ve insanoğlu onuruna yaraşan şekildeki gelişememiş dönüşleri de engelleme iktisap kılmak kıl payı Suriye krizinin tamamı yönleriyle alakadar etraflıca istişarelerine bitmeme ika sonucu almışlardır” değerlendirilmesi yapıldı.
Bildirinin semere beyanları
Bildirinin semere beyanları ise şu şekilde:
"Taraflar derneşik ve fevk düzeydeki düet görüşmeleri temdit hususunda muvafık kalmışlardır.
Taraflar başkaca düet ve AB mevzularındaki derneşik toplantıları, Doğu Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Orta Doğu, Balkanlar, Asya ve Afrika'daki ve öteki alakadar arsıulusal meselelerdeki gelişmelere bağlı ve diyalekt hususlardaki istişareleri sürdürmeye değişmeyen vermişlerdir.
Taraflar, alakadar Dışişleri Bakanlıklarının Diplomasi Akademileri ve Stratejik Araştırma Merkezleri ve/veya yöntem planlama birimleri arasındaki işbirliğini koyulaştırma dair anlaşmışlardır.
Taraflar, dü ülkeyi ilişik aut yöntem mevzularındaki amme diplomasisinde işbirliğini ihya ve mühim haberleşme yaklaşımlarını ele benimseme ika hususunda muvafık kalmışlardır.
Zirve vesilesiyle aşağıdaki anlaşmalar imzalanmıştır. Taraflar, bu anlaşmaların imzalanmasının, hâlihazırda enli çerçeveli müşterek barışma altyapısından yararlanan düet ilişkilerini elan da geliştireceğine bulunan inançlarını vurgulamışlardır.”
İki şehir ortada 9 barışma imzalandı
İki şehir ortada görüşmelerin ardından türlü bölgelerde iş birlikleri içeren 9 barışma imzalandı.
Buna göre, "Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile İtalya Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi Başkanlığı Sivil Koruma Dairesi Arasında Sivil Koruma Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Muhtırası" AFAD Başkanı Yunus Sezer ile İtalya'nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi çeşidinden imza dibine alındı.
"Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile İtalya Ekolojik Dönüşüm Bakanlığı ortada Sürdürülebilir Kalkınma Alanında İşbirliği Mutabakat Zaptı" Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel ile İtalya Ekolojik Dönüşüm Bakanı Roberto Cingolani çeşidinden imzalanırken "Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Uygulama Programının 2023-2025 Yılları İçin Yenilenmesine Yönelik Ortak Açıklama" Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Luigi Di Maio çeşidinden imza dibine alındı.
"Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İtalya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı ortada Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı' Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank ile Ekonomik Kalkınma Bakanı Giancarlo Giorgetti çeşidinden imzalandı.
İki şehir hükümetleri ortada "Savunma Sanayiinde Gizlilik Dereceli Bilgilerin Karşılıklı Korunmasına İlişkin Anlaşma" Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile İtalya Savunma Bakanı Lorenzo Guerini çeşidinden imza dibine alındı.
İki şehir hükümetleri ortada "Sürücü Belgelerinin Karşılıklı Olarak Tanınması ve Değiştirilmesine İlişkin Anlaşma"ya İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile İtalya İçişleri Bakanı Luciana Lamorgese imzaladı.
"Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ve İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Siyasi İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı" ve "Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ve İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı Arasında Diplomatların Eğitimi Alanında İşbirliği Mutabakat Muhtırası" Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile İtalya Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Di Maio çeşidinden imzalandı. Çavuşoğlu ile Di Maio elan sonra, "Antalya Diplomasi Forumu (ADF) ile MED Diyalogları Arasında İşbirliği Niyet Mektubu"nu da imzaladı.
Hülya Keklik
