İstanbul
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Türk Parlamenterler Birliği çeşidinden Filizli Köşk'te planlı "Anayasalar ve Siyaset" mevzulu konferansın istifham karşılık bölümünde istifham dair "tek adam" tartışmalarına değindi.
Dünyadaki eksiksiz sistemlerde de birlikte biricik eş bulunduğunu tamlayan Şentop, "Siyasi partilerde şu anda biricik eş dediğimiz şeyden kastettiğimiz, akıbet sonucu biricik ferdin vermesi meselesidir. Parlamenter sistemde aşırı eş mı var? 'Tek adam' diyerek itiraz edenlere soruyorum size gereğince birçok olması lazım? Yani 2, 3, 5, 10... Nedir? Parlamenter sistemde aşırı eş mı var? Hayır. Parlamenter sistemde şayet alışılmış mebus sistemse başvekil var, cumhur reisi simgesel yetkilere sahip. Kabine var, Bakanlar Kurulu mevcut evet. Ama iş doğrusu irade-i külliye cüziye çatışmasında ortaya çıkar. Çatışma yok ise orada birlikte analiz yapabilmek, kanma ortaya koyabilmek beklenen değil." diyerek konuştu.
Çatışma olduğunda birlikte uyum adına sistemde daim başbakanın dediğinin bulunduğunu dile getiren Şentop, "Cumhurbaşkanının yetkileri alışılagelen adına simgesel mebus sistemde. İki adet olunca doğrusu arbede oluyor. Bunları Türkiye şimdi geçmiş zamanlarda de yaşadı." ifadelerini kullandı.
"Soru önergelerinin cevaplanma payı arttı"
"Bugün parlamentonun yetkilerinin kilo kaybettiği iddialarını akla yatkın bulmuyorum." diyen Şentop, bunun nazar boncuğu konkre gerekçeye dayanmadığını vurguladı. Muhalefet partilerinin devir zamane istifham önergelerinin cevaplanma oranına müteveccih soruları bulunduğunu özetleyen Şentop, laflarını şu şekilde sürdürdü:
"Dünyanın rastgele durumunda böyledir, yüzdelik 100 cevaplama dünyanın nazar boncuğu durumunda yok. Ben başka ülkede de izlem ediyorum. Bir bölümü cevaplanmış, herhalde yüzdelik 65'in üstünde şu anda cevaplanmış, ardı cevaplanmamış, bitmeme fail süreçler de var. Bunu soruyorlar, sonraları bunun yanıtını verirsem bu oranları, 'Bak sorular cevaplanmıyor.' diyorlar. Ben de çabucak bu devri vermiyorum. 26. Dönemi, bundan birlikte evvel mebus sistemin bulunduğu zamanın oranlarını, sayılarını veriyorum, 24. Dönem'in paylarını ve sayılarını da veriyorum. Mukayese ettiğimizde bu devre şimdi birlikte tomar miktarda cevaplanmış sorular. 'Başkanlık sistemine geldik soruların cevaplanma payı düştü.' diyemez kimse. Yalandır derse. İstatistik benim elimde var. Bunları eksiksiz istifham önergelerine veriyorum. Tam bilakis riyaset sistemine geçtikten sonraları soruların yanıtlandırma payı da artmış, sayısı da artmış, sayımlama böyle."
Soru önergelerine maruz yanıtların içeriğine bağlı de eleştiriler geldiğine yer veren Şentop, "Sen istediğin denli istifham sorabilirsin, karşılık verici de istediği denli karşılık verebilir. Vermezse ne yapacağız? Sen istediğin suali sorabiliyorsan, karşılık verici de istediği denli karşılık verebiliyor. Bununla ilişik zorba birlikte cümle yok." dedi.
İki cümle arasındaki biricik farkın gensorunun verilememesi bulunduğunu özetleyen Şentop, "Gensorunun olmamasının nedeni de sistemin mantığı gereği. Gensoru nerede var? Güvenoyu bulunan birlikte sistemde istizah olabilir." ifadelerini kullandı.
"1 Numaralı Kanun'un Yassıada Mahkemesi kuran hükmünü yürürlükten kaldırdık"
"Darbeyi bu derece alkışlayan, Yassıada'yı onaylayan birlikte öğretim üyesi grubu dünyada ergin mudur?" sorusu dair de Şentop, akademisyenler grubunun da topluluğun gayrı kesimlerinden değişik birlikte kadro bulunduğunu düşünmediğini dile getirdi.
Darbeyi rastgele cümle grubundan destekleyenler olduğuna yer veren Şentop, şu şekilde bitmeme etti:
"Biz Yassıada'da 'mahkeme', sanki mahkemeyi kaldırdık. Bir kombinezon yaptık, yasa düzenlemesi. Bir kanunla kuruldu. 1 Numaralı Kanun, 1960 darbesinden sonraları çıkartılan. Bu yasa içinde Yassıada'da birlikte murafaa kurulmasıyla ilişik hâkimiyet de vardı. Biz 1 Numaralı Kanun'un Yassıada Mahkemesi kuran hükmünü yürürlükten kaldırdık. Onun meriyet tarihini de bu kanunun yürürlüğe girmiş bulunduğu tarih, 1960 yılı tarihini verdik. O tarihten muteber peyda etmek üzere. Dolayısıyla Yassıada'daki murafaa hususiyet aleminde bulunmayan biçimine gelmiştir ve onun vermiş bulunduğu eksiksiz kararlar, icra ettiği eksiksiz işlemler de böylelikle hukuken asılsız duruma gelmiştir."
15 Temmuz'da benzeri birlikte görüngü yaşanmadığını, halkın darbeye hakkında direndiğini hatırlatan Şentop, o günlerde darbeye hakkında olanların sayısı az olsa da seslerinin aşırı çıktığını, Menderes'e dayanaklık etmek verenlerin ise rakamları birlikte tomar olsa da seslerinin az çıktığını anlattı.
Şentop, "Millet iradesine ehil çıkanların cesaretinin şimdi birlikte tomar olması lazım. Meşruiyeti savunanlar rastgele devir şimdi birlikte tomar kabadayı olmalıdır. Bu az buçuk da içtimai psikolojiyle ilişik birlikte şey. Zamana gerekseme mevcut düşünmek ki. Ama 15 Temmuz'da milletimiz, eksiksiz içtimai kesimlerle beraber, akademisyenler de engelleme peyda etmek neredeyse çokluk bakımından bunu başarabildiler. Ben en iri teminatın da bu bulunduğunu düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "Yeni anayasayla beraber, hükümet sistemiyle bu arada açılan dünkü yapıyı yasa içindeki gayrı bölümlerle bütünleştirmek, dünkü yasa tartışmasının önümüzdeki gündemi, Türkiye'nin birlikte iki sene bu olacaktır." dedi.
