TBMM
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Latin ABD ve Karayipler Parlamentosu (Parlatino) Başkanı Jorge Pizarro Soto ve beraberindeki heyetle görüştü.
Soto'yu TBMM'de konuk etmekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Şentop, Türkiye'nin, Latin ABD ve Karayipler ile ilişkilerinin geliştirilmesinde, özellikle Parlatino iktisap etmek neredeyse diyalekt şirketlerin ehemmiyetli gösteriş oynadığını düşündüklerini anlatım etti.
Jorge Pizarro Soto'nun, Türkiye'ye gerçekleştirdiği ziyaretin, ilişkilere yardım sağlayacağına inandığını vurgulayan Şentop, şunları kaydetti:
"Yarım asrı aşan beraberinde geçmişe eş bulunan Parlatino, demokratik değerlerin savunulmasına ve saylav kültürün güçlendirilmesine yardım sağlamaktadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Latin ABD parlamentosunda rasatçı üyelik statüsü kazandıracak bulunan İşbirliği Anlaşması'nın hoppadak kağıt üstünde kalmayacağını ve semt ülkeleriyle konkre yerine teşrikimesai geliştirmesine punt olacağını düşünüyorum. Bölgenin beraberinde öteki saylav teşkilatı bulunan AND Parlamentosu ile de rasatçı üyeliğimizi kasılma fail Mutabakat Muhtırası'nı 2019 senesinde imzalamıştık. Kovid-19 salgını boyunca fiziken beniz yüze görüşmelerin ertelenmesi yahut iptali hasebiyle benzeyen değinme imkanımız olmadı levent boylu süre. Bundan sonraları inşallah beniz yüze temasları başlatarak, ilişkilerimizi güçlendirecek adımlar atacağız."
Türkiye'nin, Latin ABD ile ilişkilerini 19. yüzyıla derece götürebilmenin olanaklı bulunduğunu dile getiren Şentop, devir içinde nice gelişimin yaşandığını söyledi.
"1998 senesinde 'Latin ABD ve Karayipler Eylem Planı' başlıklı beraberinde emek vermek uygulamaya geçirilmişti, o tarihten itibaren de bu ilişkilere şimdi beraberinde tomar ehemmiyet sağlayan beraberinde yaklaşım mevcut olmuştur." diyen Şentop, bu planın 2006 senesinde güncellendiğini ve ayrımsız sene Türkiye'de "Latin ABD ve Karayipler Yılı" duyuru edildiğini anımsattı.
Mustafa Şentop, "Bunun neticesinde, semt ülkeleriyle mühim hasep kazandırdığımız ilişkilerimizde çapraz fayda, saygı, ülfet ve teşrikimesai temelinde çabuk gelişmeler kaydedilmiştir. Bu ilişkilerin saylav boyutunu şimdi da güçlendirerek bugüne derece yapılanları şimdi ileriye taşımalıyız. Sadece siyasi, iktisadi ve ticari ilişkilerimizin değil Latin ABD ile kültürel ilişkilerimizin de geliştirilmesi düşüncesince adımlar atıyoruz. Bütün bu gayretlerimiz, halklarımızın birbirini şimdi dobra anlaması, yakınlaşması ve böylecene kimi beklenen ön yargıların yahut değişik mecralardan gelebilecek menfi tesirlerin kaldırılmış edilebilmesi düşüncesince önemlidir." değerlendirmesinde bulundu.
"Tarihi ağız dalaşı mevzularını ilk herşeyden ilk olarak parlamentoların, siyasetin sektörü yerine görmüyoruz"
Ermeni diasporasının 1915 vakalarına bağlı iddiaları temelinde kimi uzuv devletlerin Türkiye'nin rasatçı üyeliğinin önüne engeller koyduğunu özetleyen Şentop, "Birçok ülkenin bunun karşısında durum almasından ve Parlatino yönetiminin de bu süreçte Türkiye ile diyaloğa açıkça beraberinde davranış sergilemesinden sevinme duyduk. Biz bu cins konuları, zamanı ağız dalaşı mevzularını ilk herşeyden ilk olarak parlamentoların, siyasetin sektörü yerine görmüyoruz. Zaman devir Fransa ile aramızda kimi siyasal mesail yaşandığında kimi milletvekillerimiz Fransa'nın Cezayir'de ve Ruanda'da yaptığı genosit ve katliamlarla ilgilendiren değişmeyen alalım niteleyerek önergelerde bulunuyorlar fakat kılıç bunları akıllıca bulmuyor, gündeme almıyoruz." niteleyerek konuştu.
Hem ahbaplık hem gün bununla ortak ahbaplık zamanı çalışmış beraberinde öğretim üyesi yerine bu mevzunun türel ve zamanı boyutu bulunduğunu hatırlatan Şentop, "Böyle mevzularda genosit kabilinden baş döndürücü ağırbaşlı beraberinde tez ile ilgilendiren yerine ilk herşeyden ilk olarak arsıulusal sözleşmeye uyarınca değişmeyen verecek merciler fakat mahkemelerdir. Bu bahis dü el AİHM'e değişik şekillerde gitmiştir. AİHM verdiği kararlarda genosit nitelendirmesinin baş döndürücü çelimli dayanaklarının olması gerektiğini, oysa mevzunun tarihçiler ortada iddialar içeren beraberinde bahis bulunduğunu ve buna genosit denemeyeceğini anlatım etmiştir. Tarihi yerine da bizim tarihimiz itibarıyla tek endişemiz, duyurmamak istediğimiz, ortaya çıktığında utanacağımız beraberinde fenomen bulunduğunu düşünmediğimizden ötürü bu mevzuda açıkça davrandık." görüşünü paylaştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 2005 senesinde Başbakan iken etraflı dünyaya beraberinde çağrıda bulunduğunu anımsatan Şentop, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Biz kişi arşivlerimizi, Osmanlı arşivlerini topu topu araştırmacılara açtık levent boylu zamandır. 'Dünyanın neresinde olursa olsun özellikle Ermeni menşeli araştırmacılar iktisap etmek neredeyse etraflı araştırmacılar gelsinler, baş başa çalışalım, bizim arşivlerimizde görüşlerini destekleyecek beraberinde obje mevcut ise etüt yapmaya, konuşma hazırlamaya hazırız' demişti. Ayrıca arttırma olarak, 'Ermenistan da kişi elindeki arşivleri açsın bizim araştırmacılarımız da orada çalışsın' demişti. Bu çağrının üstünden 16 sene geçti ve kılıç gelişigüzel sene bu çağrıyı tekrarlıyoruz, bununla ilgilendiren bugüne derece müspet beraberinde karşılık alamadık. Kısaca, Birinci Dünya Savaşı şartlarında yaşanan, 1915'te yaşanmış bulunan madde şudur: Türkiye'nin bugünkü şarki alanında Rusya'yla bitmeme fail harp esnasında burada mevcut Ermeni menşeli Osmanlı vatandaşları, Rus askerleriyle bu arada cereyan etmişler, Osmanlı köylerini vurmuşlar, katliamlar yapmışlardır. Bunun üstünde askeri takip yerine orada mevcut beledi Ermeniler bambaşka beraberinde alana nakledilmiştir. İşin enteresan tarafı da genosit tez edilen tarihlerde Osmanlı hükümetinde Ermeni menşeli bakanlar var. En iri Ermeni nüfusunun yaşamış bulunduğu kent İstanbul'dur. İstanbul'da tek Ermeni'nin huzuruyla ilgilendiren şikayeti olmamıştır."
Parlatino Başkanı Jorge Pizarro Soto ise konuşmasına, "Bizi, TBMM'nin görkemli binasında ağırladığınız düşüncesince hakkıyla baş döndürücü teşekkürname ederim." niteleyerek başladı.
Soto, bu toplantıyı salgından geçmiş gerçekleştirmeyi öngördüklerini belirterek, "Parlatino'yu gerçekleştiren 23 ülkenin başkanlarının mümessili yerine burada şu anda sizinle bulunmaktan haysiyet duyuyorum." dedi.
Türkiye, Parlatino'ya rasatçı uzuv oldu
Konuşmaların peşi sıra TBMM Başkanı Mustafa Şentop ve Parlatino Başkanı Jorge Pizarro Soto, Türkiye'nin Parlatino'ya rasatçı uzuv olması ile ilgilendiren protokolü imzaladı.
Daha sonraları Soto ve beraberindeki heyet, FETÖ'nün 15 Temmuz çarpış girişimi sırasında, Meclis'in bombalanan bölgeleri ile TBMM Genel Kurulu'nu gezdi.
