TBMM
Meclis Başkanı Mustafa Şentop, Türkiye'nin koruyacağı, doğruluk kanıt edeceği ve sorun edeceği sınırların Misak-ı Milli sınırları bulunduğunu vurgulayarak "Bugün de ulusal egemenliğimizi korumak, ulusal varlığımızı bitmeme yol açmak düşüncesince kıtal ediyoruz. 102 yıl evvela meydana getirilen ulusal yeminin hedefine ve ruhuna dakika de sadakatle bağlıyız." dedi.
Şentop, Misak-ı Milli'nin kabulünün 102. yıl dönümünde AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Misak-ı Milli'nin, Milli Mücadele'nin ortak nevi reçetesi namına Meclis-i Mebusan'ın atılganlık ve anlayış sahibi milletvekillerinin oy birliğiyle 28 Ocak 1920 tarihinde kabul edildiğini özetleyen Şentop, Meclis'in duyurulmayan oturumunda tahsil edilen kararın 17 Şubat 1920 tarihinde açıklandığını kaydetti.
"Milli Yemin" ile Milli Mücadele'nin gayesi ve gayesinin belirlendiğini kaydeden Şentop, Meclis-i Mebusan üyeleri Misak-ı Milli ile "yemin ettiklerinde" dünyanın ve Anadolu'nun düşkün noktayı kabil olduğunu, arsıulusal düzenin baştan sıralama edildiğini belirtti. Şentop, bahis konusu çağda yeryüzünde ari ve kesin biricik ortak Müslüman mevki bulunmadığına, galip ülkelerin amacının da bu olduğuna dikkati çekerek, bu gaye düşüncesince Birinci Dünya Savaşı daha sonra "kazanan haklıdır" kuralının işletildiğini; 20 milyona andıran sivil, 10 milyona andıran askerin yaşamını kaybetmiş olduğu harp daha sonra mağluplar üstünde tadı tasarruflarda bulunulduğunu anlattı.
TBMM Başkanı Şentop, "Zaten ermiş milletimizle ve İslam dünyasıyla, ismini 'şark meselesi' koydukları öncesiz ortak sorunları vardı. Malazgirt Zaferi ile başlattıkları bu sorun, İstanbul'un fethiyle zirveye ulaşmıştı. Kazandıkları Birinci Dünya Savaşı ile 850 salname ortak hesabı global müşahede olanağı yakaladıklarını düşünüyorlardı." sanarak konuştu.
Galip devletlerin, bunun evvel adımını 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması ile attıklarını kail Şentop, bu devletlerin, Osmanlı'nın "mütareke (ateşkes)" namına nitelendirdiği antlaşmayı Anadolu'yu nazar boncuğu dirençle karşılaşmadan obstrüksiyon etmenin vesikası namına görmek istediklerine ayraç etti. Milletin vaziyeti ayırt ederek elden harekete geçtiğini ve evvel teşkilatlanmaya Trakya'da gidildiğini özetleyen Şentop, bunu Kars İslam Şurası'nın izlediğini; peşi sıra çabuk ortak halde Ardahan, Trabzon, İzmir, Alaşehir, Balıkesir, Nazilli, Muğla kongrelerinin toplandığını belirtti.
"Esasında mükemmel ortak akbabalar sofrasıydı"
TBMM Başkanı Şentop, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Milli Mücadele'yi başlatmak düşüncesince Samsun'a fut basmasından evvela başlatılan kongrelerin, bitmeme fail süreçte Erzurum ve Sivas kongrelerinin zeminini hazırladıklarına ayraç ederek Anadolu'da bağımsızlık ve hürriyet savaşı bitmeme ederken 18 Ocak 1919'da birleşen Paris Konferansı'nda ülkelerin ve milletlerin geleceği ile acemi evren düzeninin esaslarının görüşüldüğünü dile getirdi.
Savaştan aşınmış çıkan ülkelerin masaya çağrılmadığına dikkati çekici Şentop, "Onlar, biricik yönlü kontrat yapar gibi, geçim koşulları belirlenince, yalnızca sonuncu metni imzalamaları düşüncesince çağırma edileceklerdi. Esasında mükemmel ortak akbabalar sofrasıydı. Galip ülkeler neyi hisse edeceklerini biliyorlardı; yalnızca elbette paylaşacakları hususunda uzlaşamıyorlardı. Misak-ı Milli'yi idrak etmek düşüncesince Paris Konferansı ve daha sonra birleşen Londra Konferansı musahabe ve kararlarını dobra aşina olmak gerekiyor. Milli Mücadele'nin safhaları, esasta Paris Konferansı ile koşut ortak süreci izleme etti." biçiminde konuştu.
Şentop, Mustafa Kemal Paşa'nın Milli Mücadele'yi başlatmak kıl payı Samsun'a gidişini, Amasya'da piyasaya sürülen genelgeyi, Erzurum ve Sivas Kongresi kararlarını Paris Konferansı görüşmeleriyle baş başa görmek gerektiğine dikkati çekerek "Milletin istiklalini, milletin azim ve sonucu kurtaracaktır." lafının Amasya Genelgesi'nde arazi almasının, Paris Konferansı'ndan neticeleri bakımından ülkenin lehine ortak meyve çıkmayacağına kanma getirilmesinden kaynaklandığını belirtti.
Meclis-i Mebusan'ın, Misak-ı Milli'yi duyuru etmesi düşüncesince ortak müddet elan beklenmesi icap ettiğini tamlayan Şentop, "Çünkü Paris Konferansı, Osmanlı Devleti'ni elbette hisse edecekleri hususunu Londra Konferansı'na bırakmıştır. İşte Meclis-i Mebusan da mükemmel bu noktada Misak-ı Milli'yi kabul etmiştir. Esasında Misak-ı Milli, proses üstünde hızlandırıcı el yaptı. İşgal altındaki ortak ülkenin Meclis'i çeşidinden tahsil edilen kararlar ortalık kıraat mahiyetindedir. Misak-ı Milli'nin rastgele maddesi ayrımsız sürede arsıulusal obstrüksiyon ve bölü planına ortak karşılık niteliğindedir." değerlendirmesinde bulundu.
"Şerefle anacağımız ortak geçmişten geliyoruz"
TBMM Başkanı Şentop, Misak-ı Milli'nin ulusal hedeflerin manifestosu olduğuna ayraç ederek, Meclis-i Mebusan'ın almış olduğu kararların en önemlisinin de Misak-ı Milli olduğuna dikkati çekti. Misak-ı Milli'nin, ulusal iradenin sonucu bulunduğunu vurgulayan Şentop, Sivas Kongresi ile açılan Heyet-i Temsiliye ile Meclis-i Mebusan ortada ahenkli ortak alışveriş bulunduğunu göstermesinin, kararın en ehemmiyetli boyutu bulunduğunu kaydetti.
Misak-ı Milli kararlarıyla Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a fut bastıktan sonradan yürüttüğü çalışmaların onaylandığının duyuru edildiğini tamlayan Şentop, "Amasya Genelgesi, Erzurum ve Sivas kongrelerinde tahsil edilen kararlar, Misak-ı Milli ile konfirmasyon edilmiş ve Milli Mücadeleyi butlanla malül saymak talip kundak odakları açığa düşürülmüştür." sanarak konuştu.
Misak-ı Milli'nin ortak öteki ehemmiyetli yanının, Türkiye Cumhuriyeti'nin sınırlarını atama etmesi bulunduğunu kail Şentop, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Koruyacağımız, doğruluk kanıt edeceğimiz, sorun edeceğimiz sınırlar Misak-ı Milli sınırlarıdır. Bugün de ulusal egemenliğimizi korumak, ulusal varlığımızı bitmeme yol açmak düşüncesince kıtal ediyoruz. 102 yıl evvela meydana getirilen ulusal yeminin hedefine ve ruhuna dakika de sadakatle bağlıyız. Bugün de 'bizim olanı, bizlerden olanı, bizimle olanı' korumak, müdafaa etmek ve yaşatmanın kavgasını veriyoruz. 102 yıl evvela ulusal bekamıza yönelen tehditler, dakika de bitmeme ediyor. Biz de verilen kaldığımız tehditleri bundan sonradan sınırlarımızda karşılamıyoruz. Tehditleri sınırlarımız ötesinde karşılayıp ermiş milletimizi ve lisan coğrafyamızdaki kardeşlerimizi emin ortak halde yaşatmaya çalışıyoruz. Büyük âşık Yahya Kemal'in ifadesiyle hırpani değiliz. Şerefle anacağımız, anlatacağımız ortak geçmişten geliyoruz. Hayalci değiliz, hayalet kurmuyoruz. Real politiğin farkındayız. Ama Türkiye'nin arsıulusal hukuktan meydana gelen haklarını, yasal haklarını korumakta ve savunmakta sonuna derece kararlıyız."
"Emperyalizmin zulmü altında canlı nice millete de kip olmuştur"
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Misak-ı Milli'nin, milletin, biberli çemberinden adam olmak düşüncesince mücadeleye önceden pusulası bulunduğunu dile getirdi.
"Diğer adıyla Ahdi Milli'yi, kabulünün 102. yılı vesilesiyle uyanıklık ve titizlikle, derinlikle hatırlamaya, anlamaya ve söylemeye âşıklı olduğumuzu görüyoruz." diyen Şentop, Milli Mücadele zamanı açısından akıbet derecede ehemmiyetli bulunmasına karşın Misak-ı Milli'nin mahiyeti ve zamanı önemi üstünde gerçekten durulmadığını kaydetti. Şentop, şunları kaydetti:
"Oysa Misak-ı Milli, milletimizin muhik mücadelesinin gerekçelerini ve alternatifini açık açık ortaya koyduğu, topu topu dünyaya ve ilkin işgalci emperyal güçlere dirlik duyuru etmiş olduğu ortak bağımsızlık bildirisidir. Ülkemizin bağımsızlık ve istikbalinin kuruluşunun resmi belgesidir. Milletin egemenliğini şahsında belirme ettiren Meclis çeşidinden edilgin ortak değişmeyen olması hasebiyle de meşruiyeti tartışmasızdır; benzersizdir. Öyle ki Misak-ı Milli ile ortaya konan esbabımucibe ve yöntemler, milletin varlığını ve bağımsızlığını korumada çizdiği sınırlar, emperyalizmin zulmü altında canlı nice millete de kip olmuştur. Cezayir'den Hindistan'a ezilenler coğrafyasında hürriyet ve bağımsızlık ateşinin yanmasını sağlamıştır."
Değerli bilgi insanlarının, kabul edilişinin 102. yıl dönümünde Misak-ı Milli'yi yine ele alarak zamanı önemine reva halde değerlendireceklerine ve öneminin kavranmasına ulama yapacaklarına müteveccih inancını dile getiren Şentop, "Kuruluşunun 100'üncü yılını abidevi ortak halde kutlulamak düşüncesince sabırsızlandığımız Türkiye Cumhuriyeti'ni, dünyanın en güçlü, güvenli, erinçli ve gönençli devleti biçimine bildirmek düşüncesince çalışıyor, mücahede ediyoruz." dedi.
Mustafa Şentop, Misak-ı Milli'nin hazırlanmasına ve kabul edilmesine önderlik fail Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü, Misak-ı Milli kararlarını düzlük ve dört başı mamur baskılara karşın kararlarının gerisinde duran milletvekillerini rahmet, şükran ve nazikâne andı.
