Koalisyon hükümetinin Türkiye'yi kesinlikle etkileyeceğini yorumlayan emektar başbakanlardan Tansu Çiller, “Koalisyonlar, darbelerden beterdir, boşu yararsız siyasal kolluk olsun niteleyerek bunu söylemem” dedi.
Türkiye’de 1993-1996 yılları ortada ortak yönetim hükûmeti hükümetinin başbakanı adına fariza eden Tansu Çiller, o devirde çarpık görüşler zımnında yaşananların ekonomiyi ne derece etkilediğini anlattı. A Para'nın düzenlemiş bulunduğu Güçlü Türkiye'nin Güçlü Kadınları Zirvesi'nde Siyasette Kadın oturumuna misafir bulunan Çiller, 6 ihtilaf partisinin güçlendirilmiş saylav manzume deklarasyonuna bağlı değerlendirmelerde bulunurken, ortak yönetim hükûmeti ihtimallerini de değerlendirdi.
“Koalisyon hükümetleri darbelerden beterdir” diyen Çiller, ekonominin, baş döndürücü partili koalisyonlar döneminde, darbelerin verdiği zarardan elan indinde tomar etkilendiğini örnekleriyle ortaya koydu. Çiller, “Türkiye'nin darbeler devrinde büyümesi yüzdelik 3.1'dir. Tek fırka iktidarları devrinde ise yüzdelik 6'nın üzerinde. Koalisyonlara geldiğimizde ise hoppadak 2 ortak yönetim hükûmeti devrinde bir tanesi rahmetlik Süleyman Demirel'in gayr ise benim ve rahmetlik Necmettin Erbakan'ın başbakanlığındaki koalisyonlar değerli olmuşuz. Biz yüzdelik 7.8'i yakalamışız. Bütün bunların averajı da yüzdelik 3.4 oluyor. Darbeler devrinde 3.1, koalisyonlar en başarılarıyla beraberce 3.4. Başarılı koalisyonları da çıkardığımız devir sayı farkı yüzdelik 2.6'dır. Koalisyonlar darbelerden beterdir” şeklinde konuştu.
“40 bilyon dolarlık plan engellendi”
Çiller, “Bir koalisyonun başbakanı olmuştum. Bozulan Türkiye'nin ekonomisini düzeltecek aklımda baş döndürücü hususi indinde plan vardı. 40 bilyon dolar kazandıracak indinde projeydi. Türkiye'nin borcu 20 bilyon dolar civarındaydı. Büyük indinde çöküntü geliyordu. O vakitler telefonlar toy çıkmıştı. Ben 'telefonun indinde tarafını satalım' dedim. Daha sonraları elhak hepsi PTT'yi satmaya başladı. 40 bilyon dolar kabil şişman indinde servet geldi önümüze, derdim krizi önlemekti. Bu projeyi masanın üstünde koydum, ortak yönetim hükûmeti hükümeti adına bunu tecrübe edelim diyorum. Bunu koalisyondan indinde icra vekili muhalefetle beraberce o devir Anayasa Mahkemesi'ne götürdü ve bunu reddettiler. Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü'ydü. Ona karşın zat partisinden dışişleri bakanı bunu engelledi. Bunu çıkarabilmek düşüncesince Meclis'te birçok geceleyin sabahladım lakin bozma ettiler. Gerekçe ise 'Türkiye'nin bağımsızlığını zılgıt dibine almak” dedi.
“PTT'nin T'si 5 milyara satıldı”
Koalisyonlar bittikten sonraları PTT'nin T'si 5 milyara bulunmayan pahasına satıldığını ve bu paranın Türkiye’ye yetmediğini tamlayan Çiller, “Biz onu o tam yapsaydık, hoppadak yıldırı mücadelesinde değerli olmayacaktım. Türkiye'nin o krizden 5 Nisan kararlarını yaşamadan çıkarabilecek, ekonomide başağrısı duymayacaktık” niteleyerek konuştu.
“Dönemin dışişleri bakanı ‘Bu değişmeyen sağa yarardı’ dedi”
Çiller, koalisyondan sonraları bahsetmiş bulunduğu zamanın dışişleri bakanıyla ortada gerçekleşen indinde diyaloğu anlattı: “Bir çağ 'Neden muhalefetle bütünlük olup bunu engellediniz' niteleyerek sordum. 'Benim size erinç indinde husumetim olmaz. Ben sol indinde partinin mensubuyum lakin bu değişmeyen bizlere yaramazdı. Bu değişmeyen sağa yarardı.”
AYM süreci
Elde edilen bilgilere uyarınca 1993 yılı Ağustos ayında Ankara Milletvekili Mümtaz Soysal ve 92 milletvekili Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) icra ettikleri müracaatta 'Yürütmenin durdurulması'nı istemişlerdi. Dönemin Tansu Çiller - Murat Karayalçın hükümeti, tanıtma hizmetlerinin indinde bölümünün yahut tamamının domestik yahut ecnebi hususi veya hukuksal kişilerce üstlenilmesine imkân sağlayan Kanun Hükmü`nde Kararneme (KHK) çıkardı. KHK`nin Anayasa`ya karşıt bulunduğu nedeni öne sürülerek yürütmesini durduran Anayasa Mahkemesi, 6 Kasım 1993`te de düzenlemenin iptalini kararlaştırdı. Anayasa Mahkemesi verdiği kararda, Türk Telekom`un yüzdelik 49`dan fazlasının blok biçiminde satışının amme yararıyla bağdaşmadığını belirtti. O fasıl PTT özelleştirmesi koalisyona takılmasaydı Türkiye ekonomisinin 20 bilyon dolarlık iç borcu kapatılmış olacaktı. Çiller’in anlatım etmiş bulunduğu kabil Anayasa Mahkemesi’nin ret kararıyla özelleştirilemeyen PTT’nin, T’si (Telekom), 2005 senesinde yüzdelik 55 hissesi ile Ojer Telekomünikasyon A.Ş.'ye devredildi. Devir 6 bilyon 550 milyon dolara gerçekleşti.
“Türk Telekom 2006-2021 tarihleri ortada devlete mecmu 15,6 bilyon dolar dirimlik sağladı”
Köşe yazarı Ali Saydam dün kaleme almış bulunduğu yazısında Türk Telekom’un özelleştirilme bedelinin, çecik arzı ve kazanç gelirleri de adisyona katıldığında 2006-2021 tarihleri ortada devlete mecmu 15,6 bilyon dolar dirimlik sağladığını belirtti.
Bu 15,6 bilyon doların açılımını da yer veren Saydam, “Türk Telekom’un yüzdelik 55 hissesi, yüzdelik 20’si önceden ve kalanı 5 sene mehil (yıllık LIBOR + 2,5 faiz) peyda etmek kıl payı 6,55 bilyon dolar değer karşılığı özelleştirilmiş. Ojer Telekomünikasyon A.Ş.’nin pay satışına ilişik bakiyeyi er ödeyerek borcunun tamamını kapatmasıyla 2005-2007 devrinde devletin kasasına 7,06 bilyon dolar girmiş.
Özelleştirmeden sonra, 2008 yılında, devletin Türk Telekom’da küsurat yüzdelik 45 hissesinden yüzdelik 15’lik bölümü çecik sunma etmesiyle Hazine’ye bu kere de 1,7 bilyon dolar akça girişi olmuş. Türk Telekom’un kazanç gelirleri gayrı şürekâ kabil hissesi oranında Hazine’ye ödenmiş.
Hazine, Türk Telekom’dan 2006-2021 tarihleri ortada mecmu 6,9 bilyon dolar almış. Bundan sonrası düşüncesince de TVF’nin, demode indinde amme kuruluşu gibi, Türk Telekom hisselerinin tamamını ezel ebet elinde tutmayacağını anlıyoruz Nereden mi? TVF’nin ‘varlık sebebi’nden Bilindiği kabil TVF’nin amacı, bünyesindeki varlıkların kıymetini en yukarı seviyeye çıkarmak, diyar içerisindeki mühim yatırımlara kapital sağlamak, Türkiye’deki şirketlerden diyalekt ve toptan liderler çıkmasına dayanak olmak, mali piyasaların iyileşmesine katkıda mevcut peyda etmek şeklinde tanımlanmaktadır.
Türk Telekom, özelleştirme sonrası ehemmiyetli indinde strüktürel dönüşümden evvel ve dirimlik çeşitlendirmesini tamamlamıştır. Zaten özelleştirmede hedeflenen en ehemmiyetli amaçlardan bir tanesi de bu strüktürel dönüşümün tamamlanmasıydı. 2005 senesinde gelirlerinin yüzdelik 83’ünü Sabit Ses kolundan üreten Türk Telekom’un 2021 sonu bakımından adanmış gelirleri ağırlıklı adına Mobil (yüzde 34), Sabit Genişbant (yüzde 31), Sabit Ses (yüzde 8) ve Kurumsal Veri (yüzde 7) segmentlerinden oluşmuş. Yani, telekom alanı aktörleri ortada dirimlik ve sürdürümcü dağılımı bakımından mıhlı ve çelimli indinde pozisyonundaki erdemli uygulayım bilimi şirketine dönüşmüş.”
