Lefkoşa
Kıbrıs'ta 1963-1974'te ve 1974'te Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), Türkleri Rumların bası ve zulmünden kurtarmak, Ada'da barışı kasılma geçirmek amacıyla düzenlemiş olduğu Kıbrıs Barış Harekatı sürecinde martir bulunan Kıbrıs Türklerinin anıları, ülkedeki şehitlik ve müzelerde yaşatılıyor.
AA muhabiri, hükûmet merkezi Lefkoşa'daki Taşkent Şehitliği, Taşkent Şehitliği Müzesi ile Gazimağusa'da arazi düzlük Muratağa Sandallar Şehitliği ve Atlılar Köyü Şehitliği'ni görüşme ederek şehitlerin kabirleri, zatî eşyaları ve öteki hatıralarını durumunda görüntüledi.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde çoğunluğu eş ve çocuklardan oluşan 126 kişi, EOKA çalışanı teröristler çeşidinden Kıbrıs Barış Harekatı'nın ikinci safhasında (14-16 Ağustos 1974) martir edildi.
Katliam çukurunda vahşiyane maktul namına mevcut şehitler, şişko namına Eylül 1974'te Muratağa Sandallar Şehitliği'ne defnedildi.
Türkiye'nin katkılarıyla 2016'da Muratağa Sandallar Şehitliği yenilenirken şu anne derece DNA testi mamul 86 şehit, buraya talih töreniyle defnedildi.
Muratağa ve Sandallar köyünde 89 insan martir edilirken çabucak ortak bireyin ölü bedeni bulunamadı ve öteki ikisinin defin töreni düşüncesince DNA testi neticeleri bekleniyor.
Şehitlikte, katliamın fotoğrafları ile katliama bağlı ceride kupürlerinin bulunmuş olduğu ortak departman de arazi alıyor.
Son namına 20 Aralık 2021'de, Kayıp Şahıslar Komitesi'nin hafriyat emekleri kararında etiket tespiti tamamlanan 11 Kıbrıs Türkü bebek şehidin cenazesi, planlı talih töreniyle Muratağa Sandallar Şehitliği'ne defnedilmişti.
Atlılar, Muratağa ve Sandallar köylerinde martir edilenlerin, en genci 16 günce Selden Ali Faik, en yaşlısı ise 95 yaşındaki Hüseyin Osman kazanmak az daha çoğunun eş ve çocuklardan oluştuğu biliniyor.
Atlılar Köyü Şehitliği
Atlılar köyünde ise 14 Ağustos 1974'te 37, öncesinde ise 4 insan Rumlarca martir edildi. Atlılar Köyü Şehitliği'ne 16 Ağustos 1974'te kırım çukurunda mevcut şüheda şişko namına defnedildi.
Burada, şehitlerin isimlerinin ve yaşının arazi almış olduğu departman ile mezarlıklar da arazi alıyor.
Büyük ortak vahşetin yaşandığı Atlılar köyüne ilgili şehitliğin gitgide yenilenmesi ve DNA testiyle kimliği belirleme edilen şehitlerin buraya definlerinin yapılması öngörülüyor.
Kıbrıs'taki Kayıp Şahıslar Komitesi, 1963-1974'te zayi namına listelenen insanların cenazelerinin gömüldükleri yerlerden çıkarılması, kimliklerinin belirlenmesi ve yakınlarına reddetme edilmesi düşüncesince icraat yürütüyor.
Taşkent Şehitliği
2014'te açılışı meydana getirilen Taşkent Şehitliği'ne önceki martir defin işlemi gine o sene içre gerçekleştirildi. Daha sonraları 2016'da kimlikleri belirleme edilen öteki Taşkentli şüheda de buraya defnedildi.
Taşkent Şehitliği'nde herhangi ortak yaştan 73 şehidin mezarı arazi alıyor.
Şehitliğin taraf bölümünde ise Taşkent Şehitleri Müzesi bulunuyor.
Türkiye'nin Lefkoşa Büyükelçiliği ve Taşkent şehitlerinin ailelerinin yardımıyla 2014'te oluşturulan ve 2016'da genişletilen müzede, şehitlerin fotoğrafları ve zatî eşyaları sergileniyor.
Müzede, şehitlerin defin törenleri ve cenazelerinin bulunması faaliyetlerinden kareler ile şehitlerin bulunmuş olduğu mezarlıktan getirilen topraklara da arazi veriliyor.
