Düzce
Düzce Üniversitesi (DÜ) Orman Fakültesi Herbaryumu'nda akademisyenler, Türkiye'nin ayrımlı noktaları ile ilkin Batı Karadeniz Bölgesi'nde zayi riski haiz nebat türlerini eşya dibine alarak botanik bahçede çoğaltacak.
Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi içerisinde 2006'da kurulan herbaryumda, kurutulmuş nebat örnekleri anlaşılan ortak sistemle düzenlenerek saklanıyor. Türkiye'deki 53 herbaryumdan bir tanesi bulunan Düzce'deki herbaryum, kısaca 10 bin nebat türünü içerisinde barındırıyor.
Türkiye'nin ayrımlı noktaları ile ilkin Batı Karadeniz Bölgesi'nden mevrut nebat örneklerinin sayısal ortama aktarıldığı herbaryumda, zayi riski haiz nebat türlerinin botanik bahçede çoğaltılması düşüncesince emek vermek yürütülüyor.
Herbaryumun kurucusu DÜ Orman Fakültesi Süs Bitkileri ve Tıbbi Bitkiler Üretim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Necmi Aksoy, AA muhabirine, herbaryumda şu anne denli 10 bin nebat türünün envanterinin çıkarıldığını söyledi.
En iri çalışmalarının herbaryuma mevrut türlerin sayısal ortama aktarılması bulunduğunu tamlayan Aksoy, "Düzce, Batı Karadeniz'in gömülü nebat cenneti. Bu denli aşırı duyurulmayan nebat türünü sağlamasının nedeni ise Düzce'nin coğrafi yapısıdır. Sadece Düzce'den değil, Bartın Küre Dağları'ndan Bolu'nun Mudurnu ve Kıbrıscık ilçelerine denli Türkiye'nin nice yerinden ayrımlı projemizle nebat bilimi geliyor, etiketleniyor, henüz sonraları sayısal ortama aktarılıyor. Dijital ortamda aktardığımız veriler topu topu dünyadan gözükebilir." diyerek konuştu.
Aksoy, hava değişikliğinin etkilerine ayraç ederek, laflarını şu şekilde sürdürdü:
"Yalnızca hava değişikliği değil; devletimizde ve hayattaki sorunlardan bir tanesi de yerleşme kayıplarıdır. Bitkilerin hayat alanları habitatlarda bulunur, tığ buna 'yaşam alanları' diyoruz. Habitat kayıplarına etken bulunan şeyler bölgelerin parçalanması, kentleşme, hata orman uygulamaları ve hata gezim faaliyetleri... Bu cins bitkilerin envanterinin çıkarılması gerekiyor.
Ülkemiz, nebat yönünde aşırı çeşitliliği sahip. Böyle ortak coğrafyada envanteri çıktıktan sonraları dobra ortak izlem sistemiyle nebat kaybımızın olup olmadığını yahut ne denli kaybımızın bulunduğunu görmemiz ve çözümleme etmemiz gerekiyor. Dolayısıyla endemik ve nebat taksonlarının gözlenmesi gerekiyor. Bu müşahede sistemi, il, bölge, memleket ve kıtalar bazında artırılmalı. Tüm dünyada kısaca 300 bin bitkinin data tabanı oluşturulmaya çalışılıyor. Türkiye de bu aşamada çalışmalarını sürdürüyor."
"Tür kayıpları araştırmacıları üzüyor"
Kaybolma riski haiz nebat türlerinin tohumlarının alındığını ve bunların botanik bahçede çoğaltılacağını özetleyen Aksoy, cins kayıplarının araştırmacıları üzdüğünü kaydetti.
Aksoy, Türkiye'deki biyoçeşitliliği Avrupa standartlarında eşya dibine aldıklarını vurgulayarak, laflarını şu şekilde tamamladı:
"Bir kere çizdiysek o yolda gitmemiz gerekiyor. Yoksa yerleşme da bölünüyor. Bunu ortak fert adına değil, popülasyon adına düşünmemiz lazım. Bizler sahaya çıktığımızda polenleri haiz böceklerde düşme ve aşırı sayıda çiçekte üreyemeyen tohumlara balya geliyoruz. Bu, aşırı riskli ortak durum. Dolayısıyla henüz aşırı emek vermek yapmamız gerekiyor. Bilim adamı adına üzüldüğüm nokta, Türkiye'de aşırı aşırı ve bulunmaz habitatların namevcut olmasıdır."
