TBMM
Çavuşoğlu, TBMM Genel Kurulunda, bakanlığının 2023 yılı bütçesi üstündeki konuşmasına Antalya'daki yığın felaketi dolayısıyla vatandaşlara "geçmiş olsun" dileğinde bulunarak başladı.
Bütçe görüşmelerinin aut siyasa erinç Meclisle düşünüm alışverişi düşüncesince ehemmiyetli yanında vesile sunduğuna ayraç fail Çavuşoğlu, diyalekt ve global kırık hatlarının kırıldığı zamanlarda kaç dayanıklı virajları baş başa aldıklarını; seneler zarfında zorlukların, tehditlerin, sınamaların, diyalekt ve global hastalıkların bitmediğini, aksine elan da şiddetlendiğini gördüklerini söyledi.
Bugün arsıulusal ilişkilerdeki manzaraya baktıkları devir birbirini besleyici çoklu yanında akse ortamını gördüklerini dile getiren Çavuşoğlu, "Büyük kuvvet rekabeti baştan gün sahnesinde. Ancak bu kere kıtal baş döndürücü kutuplu. Ukrayna Savaşı, Avrupa asayiş mimarisini ve global düzeni içten sarstı. Enerji krizi yalnızca alanımızı değil, topu topu dünyayı etkiliyor. Gıda krizi tehdidi geçmiş kere bu derece ağırbaşlı yanında global dava durumunu aldı. İstanbul Tahıl Anlaşması'yla besin krizi şimdilik arama altında. Ama riziko bitmeme ediyor. Dünyada çatışmalar artıyor ve kompleks bir duruma geliyor. Bunların yüzdelik 60'ı andıran çevremizde. Terör, hava değişikliği, göç, ecnebi düşmanlığı, İslam karşıtlığı derece global tehditler birbirini tetikliyor. Dondurulmuş ihtilaflardan yalnızca Karabağ meselesi çözüme kavuştu zorla kırılganlığı bitmeme ediyor." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin bu kapalılık zarfında global düzene muvazene katan yanında kuvvet olduğuna dikkati çekici Çavuşoğlu, "Yurtta barış, dünyada barış" amacı ve Türkiye Yüzyılı vizyonuyla mevzun biçimde krizleri halletmek düşüncesince çalıştıklarını belirtti.
Yıllardır yürüttükleri DOĞRU ve prensipli aut siyasa sebebiyle elden rastgele coğrafyada asayiş sermayesi biriktirdiklerini vurgulayan Çavuşoğlu, "Bu sebeple bugün topu topu dünyada arabuluculuk deyince geçmiş akla mevrut ülkelerden bir tanesi Türkiye. Bunun akıbet konkre örneği Rusya-Ukrayna cenginde yaşandı. Bunu yalnızca kılıç değil dört başı mamur evren görüyor." sanarak konuştu.
Savaş öncesinde ve harp yırtık verdikten sonraları diplomatlık ve diyalog yayınlarını işlettiklerini dile getiren Çavuşoğlu, Montrö Sözleşmesi'ni titizce uygulayarak Karadeniz'de tırmanmayı engellediklerini, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde ve BM'yle baş başa İstanbul Tahıl Anlaşması'nı yaşama geçirdiklerini söyledi.
"13,5 milyon tondan yanında tomar tahılı evren piyasalarına ulaştırdık"
Bugüne derece 13,5 milyon tondan yanında tomar tahılı evren piyasalarına ulaştırdıklarını aktaran Çavuşoğlu, şöyleki konuştu:
"Cumhurbaşkanımızın yürüttüğü şef diplomasisi sebebiyle köle takasını belkili kıldık. Rusya'nın Tahıl Anlaşması'na arka dönmesini sağladık. Zaporijya Nükleer Santrali'ne ilişikli endişelerin giderilmesi düşüncesince Rosatom ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nı İstanbul'da yanında araya getirmeye bitmeme ediyoruz. Bunlara ekleyerek baş döndürücü sayıda açık-kapalı diplomatlık faaliyetlerimiz oluyor. Bugün, topu topu dünyanın ülkemizin geçmiş günden itibaren izlediği akla yatkın çizgiye gelmeye başladığını görüyoruz. Aslında 'Küresel Güney' denilen Batı dışındaki enli dünya, savaşın gene bu yana bizimle bire yanında görüşteydi. Artık, Paris'ten Berlin'e ehemmiyetli Batı başkentlerinde de Rusya'yla diyalog, müzakerelere devir ve toy yanında hile çağrıları artıyor. Geçen sene da Afganistan krizinde birileri ağız bükse de sergilediğimiz politikalar, elan sonraları topu topu evren çeşidinden benimseme görmüştü."
Çavuşoğlu, global sistemin baştan düz yazı sürecine girdiğini, bu süreçte hile müessis yanında oyuncu olarak, aktif, yenilikçi ve insancasına diplomasiyle gelişmelere doğrultu verdiklerini, bunun esas sebeplerinden birinin öngörülerinde sadme bulunduğunu kaydetti.
Mevlüt Çavuşoğlu, "Gıda krizi gündemde yokken, bunu 7 sene ilkin G20 gündemine sokmamız, pandemi önceleri dijitalleşmenin önemini görmemiz, erke krizinin yanında devir behemehâl kapıya geleceğini bilerek, izlemsel adımlar atmamız, ulaştırmanın ve önlem zincirlerinin taşımış bulunduğu eleştiri önemin farkında olmamız, arabuluculuğa envestisman yapmamız, sağgörülü ve öngörülü yaklaşımımızın ayrımlı yansımaları oldu. Bu öngörülü davranış sebebiyle barış vaktiyle krizlere, bereket vaktiyle darlığa tedbir yaptık. Böylece hem zorluklara erinç elan mukavim olduk hem karşımıza çıkan fırsatlardan elan güzel yararlanma edebildik." ifadelerini kullandı.
"Azerbaycan'ın barış vakti icra ettiği hazırlıklar, Karabağ zaferini getirdi"
Zorluklar karşısında düşmediklerini, ne olursa olsun yollarına bitmeme ettiklerine ayraç fail Çavuşoğlu, erke dalında attığıkları vakti adımlar ve izledikleri sağduyu politikaların Türkiye'yi bu mütekait günlerde merkezi aktörlerden bir tanesi yaptığını vurguladı.
Çavuşoğlu, aut politikadaki başarılarını şöyleki anlattı:
"Ulaştırma dalında vakti İpek Yolu'nu canlandıracak enfrastrüktür yatırımlarımız ve diplomatik çabalarımız, Türkiye'yi ve Türk dünyasını Doğu-Batı aksının merkezine yerleştirdi. Azerbaycan'la birlikte, Özbekistan, Kazakistan ve Türkmenistan'la değişik üçgen formatlarımız konkre neticeler vermeye bitmeme ediyor. Kısmetse erte sabah, Azerbaycan ve Türkmenistan'la gerçekleştireceğimiz Üçlü Zirve'nin hazırlıkları düşüncesince Enerji ve Ulaştırma Bakanlarımızla baş başa Avaza'da olacağız. Savunma uran alanındaki başarılarımız, caydırıcı gücümüzü artırırken diplomaside bizlere toy alanlar açtı.
Azerbaycan'ın barış vakti icra ettiği hazırlıklar, Karabağ zaferini getirdi. Zaferin peşi sıra elden barış ve baştan bayındırlık çabalarına dayanak noktası verdik. Havaalanları, otoyollar, ekincilik projeleri derece konkre neticeleri sene süresince gördük ve Azerbaycanlı kardeşlerimizle gururlandık. Yine öngörülü yanında yaklaşımla, Türk Devletleri Teşkilatı'na senelerdir harcadığımız emekler meyvelerini veriyor. Geçen ayki Semerkant Zirvesi, vakti adımlara şehadet etti. Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurumsal türel altyapısı tamamlandı. 5 salname Strateji Belgesi benimseme edildi. Basitleştirilmiş gümrük hattı, tıknaz ağırlık taşımacılığı ve ticaretin kolaylaştırılmasına ilişikli vesikalar benimseme edildi. TÜRKPA, Türksoy, Türk Akademisi, Türk Kültür ve Miras Vakfı’nın Teşkilat çatısı altında toplanması kararlaştırıldı. Türk Yatırım Fonu Başkanı atandı. Tarihi yanında kararla KKTC, teşkilatımıza anayasal adıyla 'Gözlemci Üye' oldu. Milli davamızdaki bu avantaj dü devletli hal çabalarımıza kuvvet katacak."
Çavuşoğlu, Libya'da 2019'da izlemeye başladıkları enerjik politikanın neticelerini almaya bitmeme ettiklerini, Trablus'ta imzaladıkları Hidrokarbon Mutabakat Muhtırası'nın, Yunanistan'ı ne bir duruma getirdiğini her insanın gördüğünü kaydetti.
Geçen hafta Yunanistan'ın Girit'in güneyinde hidrokarbür faaliyetleri ika neticesinde karşısında Libya'nın Türkiye ile imzaladığı Deniz Yetki Alanları Anlaşması'na eş çıkan adımlar attığını bildiren Çavuşoğlu, "Geçen hafta Yunanistan, Libya ile geçmiş teşrin ayında imzaladığımız Hidrokarbon Anlaşması'nı BM’ye yakınma etti. Biz de elden peşi sıra Libya ile baş başa bu mektuba eş yanıtımızı BM'ye ilettik. Ama aradaki fark, Yunanistan mektubunda laf cambazlığı yapmış oldu bizim mektubumuz ise türel argümanlar içeriyor. Bu kazanım, nesiller boyu Doğu Akdeniz'de dengeleri belirleyecek." halinde konuştu.
Çavuşoğlu, Fransa'dan BAE'ye, ABD'den Japonya'ya derece kaç ülkenin Türkiye ile Afrika ait ortaklaşa iş ve istişareler gerçekleştirmek istediğini, arabuluculuk rolüyle Latin Amerika'nın istikrarına yardım sağladıklarını bildirdi.
"Bu coğrafyada, istikrarsızlık, arbede ve yıldırı tek bitmedi"
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bu sene "Türkiye Avrupa'dır" sloganıyla AB'nin erinç karşıya kalmış bulunduğu sınamaların aşılmasında lüzumlu katkıyı sunmaya bitmeme edeceklerini dile getirdi.
"AB, izlemsel yanında oyuncu olacaksa Rum-Yunan ikilisinin oyuncağı olmayı bırakır ve Türkiye'yle ilişkilerinde lüzumlu adımları atar." diyen Çavuşoğlu, şöyleki bitmeme etti:
"Bu coğrafyada, istikrarsızlık, arbede ve yıldırı tek bitmedi. Hasımlarımız, Türkiye'nin yalnızca terörle, çatışmayla uğraşmasını, topu topu gücünü buna masrafını istedi. Biz, bu oyuna gelmedik. Sadece terörle mücadelede değil, kaç global mevzuda arsıulusal topluma önderlik ettik. O sebepten 'açılım', 'arabuluculuk', 'Afrika', 'Asya' dedik. Biz geliştikçe, terörü besleyici çevreler de çabalarını artırdı. PKK terörü ülkemize erinç gine devreye sokuldu.
PKK/PYD/YPG'nin Suriye ve Irak'ta barınmasına banko müsaade vermeyeceğiz. Bu mevzuda ki ne derse desin, gereğini yapacağız. Güvenlik güçlerimiz sahada canla başla çalışırken, diplomasimiz de arsıulusal platformlarda mücadelemizin haklılığını anlatmaya bitmeme ediyor. Bağdat'tan Brüksel'e, Cenevre'den New York'a kadar, hem ilişik devletler hem arsıulusal teşkilatlarda terörle mücadelemizin haklılığını anlatıyoruz. Muhataplarımıza, ya 2019'da imzaladığınız anlaşmalara uyarsınız yahut kılıç gereğini yaparız... Basın uğrunda ne söylüyorsak, düşkün görüşmelerde de aynısını söylüyoruz."
Çavuşoğlu, statik, karar yanında siyasa izlemediklerini, milletin çıkarları bulunan koşullarda neyi gerektiriyorsa onu yaptıklarını, koşullar, müzakereye uygunsa müzakere, mütalaa kapıları kapalıysa sahaya yöneldiklerini, akıbet dönemdeki normalleşme politikalarının da bu gerçekliğin yanında neticesinde bulunduğunu söyledi.
Her devir hastalıkların diyalogla çözülmesini istediklerinin altını çizen Çavuşoğlu fakat bunun yalnızca kendilerine ilişikli yanında bilinçlilik olmadığını, hem muhataplarının buna apiko olması bununla yanında diyalekt ve global koşulların buna birebir olması icap ettiğini vurguladı.
Suriye'de yanında süredir istihbaratlar yoluyla filhakika diyetle görüştüklerini bildiren Çavuşoğlu, "Rejim, realist davranırsa terörle mücadele, politik proses ve Suriyelilerin arka dönüşleri ait baş başa çalışmaya hazırız. Bunun huysuz filhakika düşünülemez. Aynı politikayı Irak'ta da uyguluyoruz. Hem Bağdat hem Erbil'e terörle kıtal ait ortaklaşa iş öneri ediyoruz. Aynı mesajları toy Irak Hükümeti'ne de iletiyoruz. Muhataplarımız çağrılarımıza kulak verirse baş başa yürürüz, terörle baş başa kıtal ederiz. Yok, tepkisiz kalırlarsa öz göbeğimizi kendimiz keseriz." değerlendirmesinde bulundu.
"Geçen sene 253 bulunan görev sayısını 257'ye çıkarttık"
Çavuşoğlu, şişman data ve bireşimli zeka derece araçlardan yararlandıklarını, OECD içerisinde kurulan Yapay Zeka Küresel Ortaklığı'na unsur olduklarını belirtti.
Antalya Diplomasi Forumu'nun ikincisinin gerçekleştiğini hatırlatan Çavuşoğlu, üçüncü toplu tartışma düşüncesince de koyu yanında tedbir zarfında olduklarını, Forum'un global Türkiye markasına şimdiden ehemmiyetli katkılar sunduğunu dile getirdi.
Yeni evlat diplomatlar yetiştiren ekol açtıklarını tamlayan Çavuşoğlu, bu geleneklerini kurumsallaştırmak düşüncesince Ankara Diplomasi Akademisi'ni ihdas çalışmalarını başlattıklarını, burada memurları eğiteceklerini, erdemli lisans ve doktora eğitimi verileceğini söyledi.
Çavuşoğlu, görev sayılarını arttırdıklarını sabık sene 253 bulunan görev sayısının 257'ye çıktığını, önümüzdeki sene Cezayir'in ehemmiyetli şehirlerinden Oran'da başkonsolosluk açacaklarını bildirdi.
New York'taki Türkevi'ne ilişikli de Çavuşoğlu, "Türkevimiz, bu sene BM Genel Kurulu esnasında ağırlığı fevk dozaj konuklar ve ev sahipliği icra ettiği baş döndürücü ehemmiyetli toplantılar sebebiyle adeta ikinci BM binası vazifesini üstlendi. New York'ta, dört dörtlük caddede BM'ye giren insanları tefriş etmek düşüncesince kameralar yerleştirildi. Bu sene kameraların ½ si BM'ye bakıyordu, ½ si dönerek Türkevi'ne bakıyordu. Türkevi'ni küçümsemeye çalışanlara da bu örneği hasretmek durumundayız." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin aut ülkelerdeki temsilciliklerinin vatandaşların emrinde olduğuna dikkati çekici Çavuşoğlu, noterden popülasyon işlerine derece 74 bölgede görev verdiklerini, 2022 senesinde sağladıkları konsoloshane hizmeti sayısının 3 milyonu aştığını bildirdi.
Çavuşoğlu, sakat yurttaşlar düşüncesince konsoloshane davet cihazı merkezinde ayraç dilinde görüntülü hizmete başladıklarını, vatandaşların enstantane fotoğraf biçimde ulaşabilmesi düşüncesince ileti yürütüm programını yaşama geçirdiklerini söyledi.
Küresel müstevli ve Afganistan krizlerinde bulunduğu derece Ukrayna savaşından sonraları da boşaltma operasyonlarını başarıyla yürüttüklerin vurgulayan Çavuşoğlu, bu sene taşınmazlar haricinde hastalanan, kaymakamlık nâkil 169 yurttaşı cankurtaran uçakla Türkiye'ye getirdiklerini tabir etti.
Muhalefetin aut politikada hükümeti eleştirirken zorlandığını tamlayan Çavuşoğlu, "Dış politikayı eleştirirken zorlanmanızın nedeni aut politikamızın güzel olmasıdır. Tüm evren aut politikamızın baş döndürücü güzel bulunduğunu görüyor, söylüyor. Türkiye'nin en şişman problemininin değimsiz aut siyasa bulunduğunu anlatmak realist değildir, hakkıyla uzaklaşmayalım. Şu anda halkımızın Türkiye'yi en güzel bulmuş bulunduğu meydan aut politika. Her şeyde Türkiye ve AK Parti iktidarı haksız; AB, ABD, Rusya, Libya, Suriye, hepsi haklı. Böyle yanında yaklaşım olmaz. Rusya-Ukrayna mevzusundaki arabuluculuğumuzu caba küçümsemeye koruyucu ihvan oldu." sanarak konuştu.
Çavuşoğlu, muhalefetin Türkiye'nin aut politikadaki normalleşme adımlarına müteveccih tutumunu anlayamadığını belirterek, "Hep 'bu ülkelerle niçin kötüsünüz? Diyalog kurun, normalleşin' diyordunuz. Herhangi yanında araç da söylemiyordunuz. Şimdi 'niye normalleştiniz?' sanarak bizi eleştiriyorsunuz. Bazılarınız da 'döneklik' diyor. O devir şu suali sorayım size; 'siz o devir bu ülkelerle normalleşin' dediniz, kılıç de normalleştik. Şimdi 'niye normalleştiniz?' diyorsunuz. O devir sizin tabirinizle bu da kaypaklık olmuyor mu?"
AİHM kararları siyasi
Ege Adalarına ilişikli meydana getirilen eleştirilere karşılık sağlayan Çavuşoğlu, "Bu ulusal yanında politika, Yunanistan'ın işine doğacak biçimde birbirimizi köşeye sıkıştırmaya çalışmayalım." dedi.
Çavuşoğlu, AB'ye üyelik mütalaa sürecinde dü dönem üstünde blokaj olduğunu, Türkiye'nin açım kriterlerinin hepsini karşıladığını dile getirdi. Bu süreçte Türkiye'nin de AB'nin de eksiklikleri olduğuna ayraç fail Çavuşoğlu, "Bu mevzularda AB'ye rastgele yanında çağrıda bozukluk bulunamıyorsunuz?" sorusunu yöneltti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına yer veren Çavuşoğlu, kararların tepik ölçün olduğunu, bitmeme fail mahkemeler sürecinde politik kararlar verdiğini belirtti.
Abhazya mevzusundaki eleştirilere de karşılık sağlayan Çavuşoğlu, Gürcistan'ın uç ve arazi bütünlüğünü tanıdıklarını, Türkiye'nin pozisyonunun bu yönde bulunduğunu söyledi.
HDP'li vekillerin birtakım açıklamalarına da cevap sağlayan Çavuşoğlu, "Kürtler bizim kardeşimizdir. Türkiye'de de İran'da da Irak'ta da Suriye'de de. Ama Kürtlerin de Ezidilerin de Aramilerin de Süryanilerin de Arapların da insanlığın da en şişman düşmanı PKK-YPG'dir." dedi.
Adaların silahlandırılması
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ege Adaları'nın silahlandırılması ait bilgelik vereceğini belirterek, Yunanistan'ın adaları 1960'larda silahlandırmaya başladığını anımsattı.
Türkiye'nin 1975'te muhtıra verip gıcırtı ettiğini dile getiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
"İlk kere bizim iktidarımızda BM'ye gönderdiğimiz mektuplarda bu adaların, silahsızlandırılmış adaların, Yunanistan çeşidinden ihlalini gündeme getirerek, geçmiş kere bunların egemenliği ile ilişkilendirdik. Bunu kılıç yaptık. 1960'tan bugünlere derece yapılmadı. 'BM'ye 3 kıta name gönderdik' diyoruz. Şimdi kılıç bunu emir ile bağdaştırıyoruz ve denir ki; 'Eğer Yunanistan bu ihlali sonlandırmazsa, kılıç de gereğini yapacağız'. Siz de bizlere dayanak noktası verin. 3 kıta mektubu kılıç gönderdik. Yunanistan'ın cevapları demagoji, bizimki türel argümanlar. İşgal mevzusuna doğacak olursak; 1996, az buçuk ilkin 'Kardak' dedik, Utku Bey de söyledi. Arkadaşlar, 1996 Kardak krizinden sonraları adaların türel ve fiili yanında vaziyeti oluşmamıştır. 96'daki Kardak krizinden, itiraz fail hükümet müdahale ondan ahir kurulan hükümetlerin burada yanında mesuliyeti yoktur. Bu ne anlama gelir biliyor musunuz? Bu baş döndürücü açıktır. 1996'ya derece ne olduysa he demektir. Ben sabahtan buyana bunu anlatmaya çalışıyorum. Birazcık arsıulusal ahbaplık biliyorsanız, yanında dirhem vatanın, milletin adalet ve menfaatlerini müdafaa etmek istiyorsanız, burada Yunanistan'ın eline ceviz verecek açıklamalara zorlamayın diyorum. Ben burada çıkarım, CHP'yi sonuna derece belgelerle anca yanında niteliksiz ederim ki zorla bu benim ulusal çıkarlarıma yaramaz. Ben bunu anlatmaya çalışıyorum size."
CHP milletvekillerinin reaksiyon gösterdiği Çavuşoğlu, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Diyorum ki istesem CHP'yi eleştiririm zorla benim ulusal çıkarlarıma namüsait diyorum. Şunu anlatmaya çalışıyorum, burada AK Parti'yi suçlamaya çalışıyorsunuz. Burada günahı sıfır yanında parti, nüfuz var ise AK Parti iktidarları ve Cumhur İttifakı'dır ve 96'dan ahir hükümetlerdir. Bu derece açıkça konuşuyorum, bunun detaylarını Ünal Çeviköz'e sorun. Genel başkanınızın danışmanıdır, bizim de mensubumuzdur. O size bunu anlatsın. Gelip de burada ikide birde 'AK Parti'yi köşeye sıkıştıracağız' sanarak ulusal meselelerimizle ilişik kusur bilgiler vermeyin lütfen."
Çavuşoğlu, HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç'a müteveccih ise şöyleki konuştu:
"(Bize biat fail Kürtler yahut biat etmeyen Kürtler) sanarak yanında fark yapmıyoruz. Burada PKK ile Kürtler ortada yanında fark yapıyoruz. İnanın, sizin söylemleriniz, sizin üsluplarınız 'PKK = Kürtler' anlamına getirecek boyuta da varıyor. Ve anca yanında yaymaca yapıyorsunuz ki, doğrusu 'Türkler Kürtlere saldırıyor, Kürtleri mahvediyor'. Bize soruyorlar, 'İstanbul'daki saldırıyı Kürtler mi yaptı'. 'Hayır' diyoruz. 'PKKYPG yaptı' diyoruz. Yine Gaziantep'te 15 yaşındaki çocuğumuzu ve öğretmenimizi katleden saldırıyı 'Kürtler mi yapmış oldu Suriye'den'. 'Hayır, Suriye'de Kürtler var zorla PKYYPG'den ayrıdır' diyoruz. Gelin bunu bölelim PKKYPG'den. Bir konuşmacımız da dedi ki, 'Kürtleri kucaklayalım'. Gelin Kürtleri az elan daima bu arada kucaklayalım, zorla teröristlerden hakkıyla ayıralım."
Uygur Türkleri'nin haklarını Türkiye'nin rastgele devir savunduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, Çin, Türkiye'deki Uygur Türklerini istediği devir da bu taleplerini namına getirmediklerini belirtti.
