TBMM
Kanunla, çekirdeksel erke ve iyonlaştırıcı radyasyona bağlı ameliyat üstünde düzenleme, değerlendirme, yetkilendirme, denetleme faaliyetleri ve yaptırımları uygulayabilme yetkisini nâkil Nükleer Düzenleme Kurumunun yetki, sorumlulukları ile çekirdeksel zararlar karşı türel mesuliyeti belirleniyor.
Nükleer erke ve iyonlaştırıcı radyasyona bağlı ameliyat ve bu faaliyetlerle alakadar kişi, tesis, maşa ve maddeler de kodifikasyon kapsamında toprak alacak.
Nükleer zararlara bağlı türel hata hükümlerinin uygulanmasında toprak verilmemiş tanımlar dair Paris Sözleşmesi'nde toprak düzlük tanımlar esasi alınacak.
Genel ilkeler
Düzenlemeyle çekirdeksel erke ve iyonlaştırıcı radyasyona bağlı yürütülecek ameliyat dair umumi ilkeler de belirleniyor.
Nükleer erke ve çekirdeksel maddelerle alakadar rastgele indinde faaliyeti yürütecek doğruluk yahut hukuksal kişiler, Türkiye'nin yan bulunduğu çekirdeksel garanti ile alakadar arsıulusal barışma ve sözleşmelere uymakla işyar olacak.
Çalışanların, halkın, çevrenin ve doğacak nesillerin radyasyona sunulan kalma riskini içeren rastgele muhtelif faaliyette; faaliyetin ferdî yahut sosyal anlamda yarar sağlaması, çalışkanlık zımnında sunulan kalınabilecek ışınım dozlarının benzer ve birebir bulunan en bağan kurda tutulması, bu ışınım dozlarının Nükleer Düzenleme Kurumunca belirlenen düze sınırlarını aşmaması prensipleri esasi alınacak.
Nükleer erke ve radyasyona bağlı ameliyat ile bu faaliyetlerle alakadar kişi, tesis, maşa ve maddeler güvenlik, asayiş ve çekirdeksel garanti açısından regülatör kontrole editör olacak. Düzenleyici kontrole bağlı verilecek muafiyetler ile bu muafiyetlerin hudut ve koşulları, asayiş ve emniyetle alakadar gerekleri karşılayacak şekilde, basamaklı yaklaşım esasi alınarak Nükleer Düzenleme Kurumunca yönetmelikle belirlenecek.
Düzenleme kapsamındaki faaliyetlerde asayiş ve emniyet, rüçhan kendisine sağlanacak.
Çalışanların, halkın, çevrenin ve doğacak nesillerin radyasyona sunulan kalması riskini doğuracak rastgele muhtelif faaliyete bağlı bu riskten etkilenebilecek şahısların bilgilendirilmesi esasi olacak.
Yetkilendirme ve denetim
Nükleer erke ve iyonlaştırıcı radyasyona bağlı faaliyetler, Nükleer Düzenleme Kurumuna bildirimde bulunulmaksızın yahut kurumdan mezuniyet alınmaksızın yürütülemeyecek. Bu faaliyetleri çalmak talip doğruluk yahut hukuksal şahıslar Nükleer Düzenleme Kurumuna başvuracak. Kurum asayiş yahut emniyetle alakadar prensipleri esasi alarak ihbariye yahut yetkilendirme müstelzim faaliyetleri belirleyecek.
Nükleer Düzenleme Kurumundan çekirdeksel tesis, ışınım tesisi, ışın etkin atılan tesisi çalıştırmak ve ışınım uygulamalarını çalmak düşüncesince lisans alınacak. Kurumdan sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları yahut Türkiye Cumhuriyeti mevzuatına mucibince müesses hukuksal şahıslar lisans alabilecek.
Nükleer Düzenleme Kurumundan çekirdeksel tesis, ışınım tesisi, ışın etkin atılan tesislerinin nesir edilmesi, işletmeye alınması, işletmeden çıkarılması, baştan işletmeye geçilmesi ile tesiste asayiş ve emniyeti raci ayrım yapılması düşüncesince müsaade alınacak.
Ayrıca ışın etkin maddelerin ihracatı, ithalatı, taşınması, transit geçirilmesi, çekirdeksel garanti kapsamında, çekirdeksel bölgede kullanılmak düşüncesince hususi tasarımlanmış yahut mücehhez madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen ve alakadar uygulayım bilimi ile çekirdeksel ikiz kullanımlı madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen ve alakadar hızla gelişen teknolojinin ihracatı; çekirdeksel garanti kapsamında kasıntı çeşidinden belirlenen madde, malzeme, ekipman, sistem, bileşen yahut alakadar hızla gelişen teknolojinin ithalatı ile güvenlik, asayiş ve çekirdeksel garanti dikkate alınarak kasıntı çeşidinden belirlenen gayrı ameliyat düşüncesince müsaade katılması mecburi olacak.
Düzenleme kapsamındaki faaliyetlere bağlı Nükleer Düzenleme Kurumunca belirlenen faaliyetlerde fariza takanak personele radyasyondan korunmaya müteveccih terbiye sağlayan hukuksal kişiler, radyasyondan korunmaya müteveccih bakım verecek kişiler, faaliyetlerde fariza takanak personel, takım imalatı eden şahıslar ile üçüncü yan nezarete eden firmalar düşüncesince kurumdan mezuniyet vesikası alınacak.
Nükleer Düzenleme Kurumu, yetkilendirilen şahıslara gayrı şahıslar çeşidinden verilecek hizmetler yahut güvenlik, asayiş ve çekirdeksel güvenceye hasiyet edebilecek gayrı ameliyat düşüncesince mezuniyet vesikası kabul etme yükümlülüğü getirebilecek.
Kurum yetkilendirdiği indinde çalışkanlık düşüncesince güvenlik, asayiş ve çekirdeksel güvenceye bağlı uyulması müstelzim şerait da müdahale kazanmak kıl payı muktezi mezuniyet koşullarını belirleyecek.
Kurum çeşidinden maruz lisans, müsaade ve mezuniyet vesikası devredilemeyecek.
Bildirimlere ve yetkilendirmelere bağlı süreçler, yetkilendirme koşulları, başvuru, yetkilerin kapsamı ve revaç süreleri ile yetkinin yenilenmesi, kısıtlanması, askıya alınması, iptali yahut henüz önceki mezun indinde çalışkanlık düşüncesince ayrıksı indinde bireyin yetkilendirilmesine bağlı konular, Nükleer Düzenleme Kurumunca alakadar bakanlıkların görüşü alınarak yönetmelikle belirlenecek.
Sorumluluk yetkilendirilen insana raci olacak
Yetkilendirilen hukuksal kişiler, maruz yetkinin şartları kapsamında rastgele muhtelif hata kendilerinde kazanmak kıl payı çalışkanlık esnasında radyasyondan korunma, asayiş ve emniyeti sağlayacak.
Bir faaliyetin yürütülmesinde güvenlik, asayiş ve çekirdeksel güvencenin sağlanmasında temel hata yetkilendirilen insana raci olacak. Verilen yetkinin koşullarına ve mevzuata uymak, regülatör arama altında kazanmak yahut yükümlülüklerini adına sağlamak kıl payı görevlendirme yapmak, bakım kabul kılmak yetkilendirilen bireyin sorumluluğunu azaltmayacak yahut ortadan kaldırmayacak.
Yetkilendirilen kişiler, faaliyete bağlı yükümlülükleri sona ermeden, faaliyetin yürütülmüş bulunduğu noktayı yahut tesisi, çekirdeksel maddeyi, ışın etkin deposu yahut ışın etkin atığı iyesiz duracak biçimde ayrılma edemeyecek.
Yetkilendirilen bireyin sorumlulukları, regülatör kontrolden çıkarılma ile sona erecek. Yetkilendirilen bireyin işi bırakması, yetkisinin kısıtlanması, askıya katılması yahut bozma edilmesi ve benzeşim bağlam sorumluluğunu ortadan kaldırmayacak.
Onay
Nükleer tesisler, ışınım tesisleri yahut ışın etkin atılan tesislerinin kurulacağı meydan Nükleer Düzenleme Kurumu onayına editör olacak. Kurum, faaliyetlere bağlı radyasyondan korunma, güvenlik, asayiş ve çekirdeksel güvenceyi dikkate alarak onaya editör ayrıksı hususlar belirleyebilecek.
Nükleer Düzenleme Kurumu; çalışanların, halkın, çevrenin ve doğacak nesillerin radyasyondan korunmasına hasiyet edebilecek ameliyat düşüncesince imtizaç ölçütleri belirleyebilecek ve onaya editör tutabilecek.
Denetim ve durumunda inceleme
Düzenleme kapsamındaki ameliyat ve yetkilendirilen şahıslar Nükleer Düzenleme Kurumunun denetimine editör olacak. Kurum, yetkilendirme kapsamında yetkilendirilen şahısların yüklenici, ast yüklenici, tedarikçi ve ast tedarikçilerinin faaliyetlerini de denetleyebilecek.
Kurum teftiş ve durumunda tetkik kapsamında, neticeleri bakımından kasıntı açısından bağlayıcı olamaz biçimde inceleme, araştırma, belirleme ve raporlama gerçekleştirmek kıl payı his sahibi amme kasıntı ve kuruluşları, hususi ahbaplık hukuksal bireyleri ve doğruluk kişilerden beceri dayanak noktası hizmeti alabilecek.
Lisans maruz çekirdeksel tesislerin ve ışın etkin atılan tesislerinin alanlarında yapılacak binalar karşı Yapı Denetimi Hakkında Kanun hükümleri ile bayındırlık Kanunu'nun fenni mesuliyete bağlı hükümleri uygulanmayacak. Bu yapılara bağlı rastgele muhtelif hata yetkilendirilen insana raci olacak. Bu yapıların denetimi Nükleer Düzenleme Kurumunca yapılacak. Bu gidişat yetkilendirilen bireyin sorumluluğunu azda olsa yahut ağız ağıza ortadan kaldırmayacak. Denetimler bu mevzuda his sahibi bulunan amme kasıntı ve kuruluşları ile baş başa de yapılabilecek. Kurumun bu kapsamdaki talepleri his sahibi amme kasıntı ve kuruluşları çeşidinden gecikmeksizin karşılanacak.
Nükleer Düzenleme Kurumunun denetimine arttırma kendisine yetkilendirilen hukuksal kişiler, çekirdeksel kuruluş yahut ışın etkin atılan tesisine bağlı yapıların denetimi de müdahale kazanmak kıl payı kasıntı çeşidinden belirlenen faaliyetlerin üçüncü yan nezarete düşüncesince mezun şirketlerden bakım alacak.
Denetime editör olanlar, kasıntı denetçilerinin ve kasıntı çeşidinden görevlendirilen şahısların görevlerini serbestçe ve vaktiyle adına getirebilmeleri düşüncesince muktezi şartları sağlayacak ve esirgeyici asayiş tedbirlerini alacak.
Nükleer garanti denetimine editör olanlar, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının Türkiye çeşidinden tasdikli denetçileri çeşidinden meydana getirilen denetimlerde, alakadar mevzuatta tamlanan yükümlülüklerini adına getirecek. Bu denetimlere Nükleer Düzenleme Kurumu mümessili refakat edecek.
Kurum denetçileri
Kurum denetçileri, Nükleer Düzenleme Kurumunca belirlenen vasıfları nâkil kasıntı mensubu arasından Nükleer Düzenleme Kurulu çeşidinden yetkilendirilecek.
Kurum denetçileri ve denetime refakat kılmak kıl payı görevlendirilen gayrı kasıntı personeli, teftiş amacıyla alakadar bölgelere yahut tesislere girmek; faaliyetleri murakabe kılmak ve durumunda incelemek; muktezi gördükleri kişilerle ahbaplık onarmak ve muktezi gördükleri hususlarda inceleme, araştırı ve anket yapmak; rastgele muhtelif bilgi, doküman ve kayıtları istemek, incelemek, inceletmek, hapsetmek yahut suretini almak; rastgele indinde gereç yahut numuneyi almak, aldırmak, alıkoymak, usulüne birebir kendisine giderilmiş kılmak yahut ettirmek; rastgele indinde aleti kullanarak ölçüm, analiz, yoklama ve imtihan gerçekleştirmek yahut yaptırmak; görsel, işitsel yahut kayıtlı pırtı avlamak yetkisine ehil olacak.
Güvenlik yahut emniyetin tehlikeye düşmüş bulunduğu yahut düşebileceği ve müdahalenin gecikmesinde mahzur mevcut durumlarda Nükleer Düzenleme Kurumu denetçisi, hali kuruluşa ve yetkilendirilen insana hemen bildirecek. Bu durumda, kasıntı mezuniyet maruz faaliyetin tamamının yahut indinde kısmının durdurulması yahut sınırlanması da müdahale kazanmak kıl payı muktezi tedbirleri aldırabilecek.
Kurum denetçisi, teftiş esnasında muktezi durumlarda mülki dalavere amirlerinden manşet kuvveti talebinde bulunabilecek. Bu halde mülki dalavere amirleri ve manşet kuvvetleri kasıntı denetçilerine müstelzim desteği gecikmeksizin sağlayacak.
Radyoaktif atıklar ve müstamel yakıtlar
Türkiye'nin komut sektörü haricinde düzenlenen indinde çalışkanlık esnasında ortaya çıkmak bulunan ışın etkin atıklar, Türkiye sınırları içerisine sokulamayacak.
Türkiye sınırları içre yapılmış ve tasarruf süresi dolduğunda köken ülkeye iadeli şartı ile ihraç edilmiş ışınım kaynaklarına, ışın etkin atıkların transit geçmiş olmasına ve natürel ışın etkin maddelerin mülemma bulunduğu malzemenin ithalatına bahis konusu hâkimiyet uygulanmayacak.
Radyoaktif atıklar çevreye salınamayacak yahut bırakılamayacak.
Yürütülen faaliyetlere bağlı ortaya çıkan müstamel yakıtların yahut giderilmiş dış ışın etkin atıkların yönetiminde topu topu hata çalışkanlık düşüncesince yetkilendirilen insana raci olacak.
Tesislerde düzenlenen rastgele indinde çalışkanlık kararı imal edilen ışın etkin atıklar ayrıksı indinde yetkilendirilen insana devredilene denli tesiste depolanacak.
Nükleer santrallerde ortaya çıkan müstamel yakıtlar, pres ömrü süresince çekirdeksel santralci sahasında depolanacak.
Faaliyetleri kararı müstamel yakıtı yahut ışın etkin atığı üreten yetkilendirilen kişi, bunların kuruluş içre yahut kuruluş dışarısında rastgele muhtelif taşınmasından mesul tutulacak. İşletmeden sürüm faaliyetleri esnasında ortaya çıkma ışın etkin atıkların rastgele muhtelif mesuliyeti yetkilendirilen insana raci olacak.
Türkiye'nin komut dalında meydana getirilen ameliyat sonucunda ortaya çıkan ışın etkin atıklar Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) çeşidinden giderilmiş edilecek.
Sahipsiz ışın etkin husus belirleme edilmiş bulunduğu takdirde TENMAK, alakadar kasıntı ve kuruluşlarla teşrikimesai yaparak muktezi tedbirleri takanak yahut aldıracak, giderilmiş müdahale muktezi iş ve işlemleri yürütecek.
TENMAK, yetkilendirilen şahısların görüşlerini de alarak ışın etkin atıkların ve müstamel yakıtların yönetimine bağlı millî ışın etkin atılan politikası ve stratejisinin belirlenmesine esasi Ulusal Radyoaktif Atık Yönetim Planı Taslağı'nı, sonu 0 ve 5 ile sonlanmış yılların sonuna denli hazırlayacak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına sunacak. Bakanlık, Nükleer Düzenleme Kurumunun görüşünü alarak Ulusal Radyoaktif Atık Yönetim Planı'nı belirleyecek.
