İstanbul
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Deniz ve İçsu Kaynakları Yönetimi Bölümü Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nur Eda Topçu ve ekibi, yürüttükleri TÜBİTAK projesi kapsamında müsilajın Marmara Denizi Prens Adaları sahasında canlı şirin mercanlar ve süngerler üstündeki tesirini araştırıyor.
Prens Adaları sahasında 9 istasyonda plonjon yaparak sünger, mercan ve hidrozoa gözlemleyen bilgelik insanları, "Müsilaj sonrası ne yaşamda kalmış?, "Ne denli var?", "Nerede çözülüm gösteriyor" sorularının cevaplarını arıyor.
Projeyi örümcek ekip, ayrımsız incelemeyi ileriki aylarda da tekrarlayacak.
"Bölge adeta mercan bahçesi"
Doç. Dr. Topçu, TÜBİTAK "Müsilaj Araştırmaları hususi Çağrısı" kapsamında tavsiye edilen araştırı projelerinden ilmî kendisine desteklenmesine değişmeyen maruz 37 projeden birisi bulunan çalışmanın detaylarını ve evvel bulguları, AA muhabirine değerlendirdi.
Marmara Denizi Prens Adaları sahasında "mercan bahçesi" kendisine tanımlanabilecek denli iyi alanlar bulunduğunu özetleyen Doç. Dr. Topçu, dünyada elden Akdeniz'de mevcut türlerin bu bölgede de toprak aldığını söyledi.
İstanbul kabil şişman ortak metropolün kıyısında bu denli iyi türlere ehil olmanın şişman ortak kader ve sıklığı itibarıyla "orman" denilebilecek ortak görüntünün bilge bulunduğunu dile getiren Doç. Dr. Topçu, Marmara'nın kendine has ortak oşinografik yapısı olduğundan bahsetti.
Marmara'nın dü tabakalı ortak yapısı bulunduğunu anlatım fail Topçu, "Müthiş ortak zenginlik, ihtimal de aşkın da bilincinde olmadığımız ortak zenginlik. Bunları gözümüz kabil korumamız gerekir." dedi.
"Kıyı emekleri sünger ve mercanlarda şişko ölümleri gerçekleştirdi"
Doç. Dr. Topçu, 2015 senesinde kükremek zemininde canlı canlıları etkileyen ortak inkisar yaşandığını, bu bölgede meydana getirilen kenar çalışmalarının artarak çoğalması hasebiyle sünger ve mercanlarda şişko ölümler gerçekleştiğini belirtti.
Bazı alanlarda mercan kalmadığını özetleyen Doç. Dr. Topçu, "Özellikle al gorgon 1970'lerden bu yana azalmakta bulunan ortak cins balıkçılık etkisiyle. Sonradan ayrıksı etkilerle hâlâ aşkın azaldı, ilkin kenar çalışmalarından dolayı. Şimdi müsilajdan naşi beğenmek az daha artık. Kırmızı gorgon levent boylu ömürlü, aheste büyüyen ve düşüt tenasül kabiliyetine ehil ortak tür. Aynı sürede sunturlu ortak ekosistem inşacısı. Onun bulunmuş yer aldığı yerde dirim ilmi gam artıyor. Sarı gorgon da ayrımsız halde ehemmiyetli açacak türlerden biridir." dedi.
Kırmızı gorgon levent boylu ömürlü ve aheste büyüyen ortak cins yer aldığı düşüncesince onun kayıplarının art gelmediğini, bu türün adım adım bu bölgeden silineceğini anlatım fail Doç. Dr. Topçu, bitirdikleri plonjon sonrası evvel gözlemlerini şu halde aktardı:
"Az evvela daldık. Ben yegâne güçlü göremedim ki bu semt al gorgon açısından ensesi kalın bulunan ortak bölgeydi. Sarı gorgonlar şimdilik hayattalar, ümit ederim onları da kaybetmeyiz. Bir de sıkı kükremek türleri var. Bunlar her neyse ki gayrı çeşitler kabil o denli levent boylu ömürlü ve aheste büyüyen çeşitler değiller. Hem ömürleri endamsız bununla birlikte hâlâ aceleci büyüyorlar. Küçük boylarda yılda 10 santimetreye vasıl ortak çoğalma belirleme ettik. Dolayısıyla aceleci ortak halde art gelebiliyor okazyon verirsek. 2015'te yegâne güçlü kalmadı bazısı yerlerde. Geçen yıl görmeye başlamıştık, kusursuz artmaya başladı derken hesabına müsilaj geldi. Şu anda müsilajın etkilerini anlamaya, bunlar ortama ne yapmış oldu bunu izlem etmeye çalışıyoruz. Projemiz kapsamında hem mercanlara hem süngerlere hem hidrozoalara bakıyoruz."
Müsilajın denizin altında etkilerinin halen görüldüğünü vurgulayan Topçu, "Biz herhangi ortak aşağılık indiğimizde sunturlu ortak müsilaj bulutunun süresince daldık. Yönümüzü şaşırdığımız vakitler oldu. Olduğu kabil dibe de indi, ortak taraftan da Gökçeada, Saros, Yunan kıyılarına denli gitti ve azaldı. Ama dibe nazil müsilaj ne eyvah ki aşkın sayıda mercanı, süngerler de engelleme bentik canlıları öldürdü. Dolayısıyla safiha şu anda aşkın üzücü." değerlendirmesinde bulundu.
"Şu anda herhangi ortak obje kahverengi görünüyor"
Bölgenin süngerler açısından zenginliğine yer veren Doç. Dr. Nur Eda Topçu, ilkin Büyükada'nın gerisinde daldıkları yeri kalıp göstererek, "Küçücük ortak bölgede nitelik skalasındaki herhangi ortak rengi görebileceğiniz ortak yerdi. Şu anda herhangi ortak obje kahverengi görünüyor. Süngerlerde de aşkın eksilme var. " dedi.
Doç. Dr. Topçu, Marmara'da ilk şekilde pislik faktörlerinin azaltılmasının önemine ayraç etti. Mercanların bulunmuş yer aldığı yerlerin dulda dibine alınması, balıkçılık faaliyetlerinin denetlenmesi icap ettiğini tamlayan Topçu, şunları söyledi:
"Daha herhangi ortak obje tükenmiş değil, cıvıltı var. Marmara'ya okazyon verirsek, aceleci ortak toparlanma olabileceğini düşünüyorum. Müsilaj gözümüzün önünden kalktı niteleyerek bunu unutmayalım. Çabalarımızı sürdürelim. Marmara ile ait camianın ortak beklentisi oluşmuştu temizlenmesi için. Bu beklentinin sürmesi ve bası oluşturması lazım. Evvelki şita kabil akışmaz koşullar bitmeme ederse, müsilaj tekrarlanabilir. Bu şita yel ve yağışın sıkı olduğu, 2020-2021 kışına nazaran hâlâ kaba ortak şita geçirdik ve geçiriyoruz, hâlâ müsilaj oluşumu da gözlemlemedik. Bu gestalt hâlâ geçmiş denli serbest ölçekli ve sıkı müsilaj oluşmasını engelleyebilir. Elbette baharda hâlâ önemsiz ölçekli de olsa müsilaj görülebilir. Tekrarlanırsa, toparlanma süreci düşüncesince müstelzim canlı mercanlar yapamazlar ve biterler ortak müddet sonra. Müsilaj en evvela canlı fertleri öldürüyor fakat nemli efrat güncek etkisiyle gençleri korudu. İyileşme, nemli bireylerin ortadan kalkması ile canlı fert sayısının baş döndürücü artarak çoğalması eliyle gerçekleşiyor. Ancak şişman ölçekli müsilaj tekrarlanırsa, evvel evvela bu toy canlı koloniler ölecektir."
"Dipte adeta kırım yaşanmış kabil ortak gestalt yalan konusu"
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Deniz ve İçsu Kaynakları Yönetimi Bölümü Deniz Biyolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Topaloğlu da süngerlerin levent boylu zamandır Türkiye sularında araştırılan ortak bap bulunduğunu söyledi.
Sualtında çektikleri fotoğraflarla süngerlerin kapladığı alanları belirleme edeceklerini anlatım fail Doç. Dr. Topaloğlu, "Dipte adeta kırım yaşanmış kabil ortak gestalt yalan konusu. Görüntüler bunu gösteriyor. Analizlerden sonraları hâlâ açık akıbet ortaya koymamız belkili olacak." dedi.
Topaloğlu, Marmara Denizi'nde geçmiş çalışmalarda 20 sünger şekli belirleme ettiklerini, müsilaj sonrası durumun ne olacağının bu emek vermek kararında ortaya çıkacağını fakat azaldığını düşündüğünü dile getirdi.
Müsilajın dipte eleyerek sönümsüz canlıların gözeneklerini tıkadığını özetleyen Topaloğlu, şu değerlendirmede bulundu:
"Bu deliklerin tıkanması demek, süngerlerin ölmesi demek. Süngerler, denizlerdeki en ehemmiyetli eleyerek sönümsüz canlılardan birisi. Kendi ağırlıklarının aşkın üstündeki kükremek suyunu süzebiliyorlar. Tabii ki bunu içerisindeki partiküllerden nemalanmak amacıyla yapıyorlar, paklamak amacıyla değil fakat ortak filtrasyon rolü var. Süngerler aşkın hücreli canlıların en barbar grubudur. Bir yere ilişkin kendisine yaşarlar, zımnında ortak defans organelleri yoktur. Bunu dengelemek düşüncesince faziletkâr miktarda antibiyotik özdek üretirler. Denizlerde en aşkın antibiyotik maddenin mevcut yer aldığı türlerdir süngerler. Ayrıca ajurlu yapısından naşi içinde, önemsiz omurgasızlardan ortak grup bakterilere denli nice canlıya da ev sahipliği yapar. Ne düşünmek bu denli aşkın antibiyotik özdek üretmek? Çok açık ortak halde söyleyebilirim ki gizil deva hammadesi kaynağı demek. Bu mevzuda 15 senedir sürdürdüğümüz icraat var. Şu anda en şişman derdimiz bulunan koronavirüsün antiviral maddesi ihtimal de süngerlerdedir."
