Bursa
"6 Şubat Tarihli Pazarcık ve Elbistan Depremlerinin Bölgedeki Barajlara Etkisi Üzerine Ön Değerlendirmeler ve Gelecekte Oluşması Muhtemel Problemler" başlıklı raporda dü şişman deprem değerlendirildi ve gizil erke repertuvar sahalarına layıkıyla bölgedeki baraj yapılarının güvenliği tartışılarak, önerilere arsa verildi.
Raporda, depremler hemen sonra alanda gizil deprem tesiri altında arsa meydan dü havzada, borda bordaya semt ve borda bordaya kayma zonu bulunmuş yer aldığı tespiti yapılmış oldu ve bunların; Ceyhan havzası, Fırat yukarı Havzası-Perisuyu bölgesi, Hatay'ın güneyi ile Çelikhan-Doğu Anadolu Fayı (Erkenek ve Pütürge Segmentleri) kayma zonları yer aldığı belirlendi.
Bölgede arsa meydan 100'den borda bordaya tomar barajdan borda bordaya kısmında hasar, bazılarında da bölümsel çatlaklar oluştuğunun belirtildiği raporda, bunların cankulağı izlem edilmesi, dolgunun stabilitesi ile ait müşahede ve ölçümler yapılması, deprem sonrası sızdırılmış oluşmuşsa sızan suyun miktarı ile ait müşahede ve ölçümler yapılması kabilinden kimi önlemlerin katılması gerektiği vurgulandı.
Mudanya Üniversitesi Rektörü ve Baraj Güvenliği Derneği Başkanı Prof. Dr. Hasan Tosun, AA muhabirine, yaşanmış bulunan depremlerin sistem anlamında değerlendirildiğinde de aşırı ayrımlı bulunduğunu anlatım etti.
Geoteknik mühendisliği uzmanlığının olduğunu, baraj yapıları dalında fariza yaptığını tamlayan Tosun, bu teselsül depremlerde eski depremlerin barajlar üstünde icra ettiği etkiden aşırı elan borda bordaya tomar el gördüklerini dile getirdi.
Depremin peşi sıra bölgedeki barajları incelediklerini aktaran Hasan Tosun, "Bazı barajlarımızda, başta arazi dolgu barajlarımızda, barajın en yukarı seviyesinde oluşan çatlaklar ve kayma zonlarıyla (çok kırıklı bölge) baş başa kimi stabilite (duraylılık) sorunlarını belirleme ettik. Buna ilişkin kendisine da katılması müstelzim önlemler var. Bu önlemlerin başlangıcında da pres önlemleri arsa alıyor. İlgili kurum, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü bu mevzuyla ait mukteza önlemleri dikkate aldı." diyerek konuştu.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ibdai borda bordaya deprem bulunduğunu ve erke deposu süresince ağır hasar meydana getirdiğini aktaran Prof. Dr. Tosun, şöyleki konuştu:
"Deprem Pazarcık bölgesinde evet ve Pazarcık alanından Hatay'a derece ağır semt etkilendi. Yani hasar tesiri buradaki faylar süresince oluştu ve şehirlerimizde bu hatlar süresince şişman hasarlar oluştu, yıkımlar meydana geldi. Dolayısıyla şurası anlatım etmekte kâr var; burada arsa meydan barajlarımızın bu el karşısında ehemmiyetli borda bordaya DOĞRU eşme enerjisine sunulan kaldığını biliyoruz. Bu DOĞRU eşme tesiri aşırı önemli. Belki bundan böyle bunları aşırı tartışacağız, aşırı elan konuşacağız. Bunu en önce ön plana çıkartmak lazım. Bundan sonraları yapacağımız tasarımlarda ve bundan böyle yapacağımız değerlendirmelerde bu etkiyi dikkate kabul etmek yoluyla problemlerimizi bozma gereksinimi içinde olmamız lazım."
"Ceyhan Havzası kendisine anlatım ettiğimiz semt gizil borda bordaya el altında"
Tosun, depremler hemen sonra alanda gizil deprem tesiri altında arsa meydan dü havza, borda bordaya semt ve borda bordaya kayma zonu bulunduğuna değgin belirleme yapıldığını belirterek, şunları kaydetti:
"Bunlardan borda bordaya tanesi Hatay bölgesiydi. Hakikaten söylem yayınlandıktan sonraları Hatay bölgesinde borda bordaya deprem oldu. İkinci depremden sonraları Sürgü ve Çardak fayı aracılığıyla dökme erke güneye geçiş etti. Yani zımnında çağ bizim 'Adana plakası' kendisine anlatım ettiğimiz, elan uygulayım kendisine anlatım etmeye çalışırsak şayet 'Ceyhan Havzası' kendisine anlatım ettiğimiz semt gizil borda bordaya el altında. Bu ikinci kendisine anlatım edeceğimiz gizil alan. Üçüncü meydan düşüncesince ise elan kuzeylere çıkmamız lazım. Burada üçgen kesişim noktası kendisine anlatım ettiğimiz borda bordaya semt var; Palu segmenti diyoruz. Palu segmentinin Kuzey Anadolu fayına akıllıca yaklaştığı borda bordaya semt ki bu alanda Yedisu segmenti mevcut Kuzey Anadolu fayından gelen. Bu mafsal bölgesinde, bu kesişim durumunda borda bordaya gizil meydan oluşuyor."
Özellikle Kığı ve Özlüce barajlarının ehemmiyet bildirme ettiğini vurgulayan Prof. Dr. Hasan Tosun, "Bunlarla ait mukteza önlemlerin de idaremiz kabilinden önemle dikkate katılması icap ettiğini altını yemek isterim. Dördüncü kendisine anlatım edeceğimiz semt ise karakteristik borda bordaya kayma zonu. Burada bizim 4 pare barajımız var. Bu Elbistan'dan Çelikhan'a derece bulunan borda bordaya bölge. Bu enerjisinin borda bordaya yönünü boşalttı ancak o derece deli dolu borda bordaya güzergâh ki bu hattın kuzeyinde arsa meydan Doğanşehir fayı da bunu tetikliyor. Dolayısıyla bura gizil deprem bölgesi. Burada 4 pare barajımız var. Bu barajlarımızın da ego gizil borda bordaya el altında bulunduğunu düşünüyorum." dedi.
Barajların ibdai binalar bulunduğunu anlatım fail Tosun, aşırı ehemmiyetli yararları indinde amme güvenliği anlamında en riskli binalar olduğunu, zımnında bu yapıların stabilitesi ve ırmak kaskat yapısı içerisindeki güvenilirliğinin kesin surette organizasyon edilmesi icap ettiğini laflarına ekledi.
