Hıdırellez 5 Mayıs 2022 salı akşamı başlıyor. Hıdırellez dilekleri 6 mayıs çarşamba haset ikindi vaktine derece afsun edilip gül ağacının altına yerleştirilmeli. Peki Hıdırellezde dileklerin onama olması düşüncesince yapılanlar nelerdir? Hıdırellez haset kıskançlık nelere özen edilir ve neler yapılmaz? Hıdırellez akşamı gül ağacının altına arzu putrel ne yapılıyor duası nasıldır ve birlik devri nedir? Hıdırellezde neler yapılması icap ettiğini sizin düşüncesince derledik.
Hıdırellez nedir: Ruz-ı Hızır (Hızır günü) şekilde isimlendirilen Hıdırellez günü,Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları çağ bulunduğu sayılarak kutlanmaktadır. Türkiye'de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs - 6 Mayıs tarihleri ortada kutlanır. 5 mayıs akşamı arzular dilenir, 6 mayısta şenlikler olur. Bugün Hıristiyanlarca da baharın ve tabiat ananın uyanmasının önce haset şekilde onama edilir; bu haset Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler St.Georges Günü şekilde kutlamaktadırlar.
Kur'an'da Hıdırellezin noktayı ve önemi: Kur'an'da Kehf suresi'nde Musa ve müşterek gencin kıssası anlatılmaktadır. Kehf Suresi'de müdahale edinmek az daha tek yerde Hızır ismi geçmemektedir fakat muhtelif hadislerde bu halde anılmaktadır. Olayın yaşandığı toprak düşüncesince "iki denizin birleştiği yer" denilmektedir. Uzun müşterek seyahat karşılayıcı Musa ile tarafındaki gencin beraberlerinde, aşındırmak düşüncesince getirdikleri balığın kaçması ile başlamış bulunan fenomen sonrasında, 65. ayette Derken kullarımızdan müşterek köle buldular ki, kılıç ona katımızdan müşterek yağmur vermiş, namına tarafımızdan müşterek bilgi öğretmiştik. denilerek Hızır şekilde atfedilenden bahsedilir.
Hıdırellez nerede kutlanır: Hıdrellez kutlamaları umumi şekilde yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, müşterek türbe veya yatırın yanı sıra yapılmaktadır. Bu derece bölgelere bundan dolayı Hıdırlık denildiği de olur.Hıdrellezde baharın körpe bitkilerini ve körpe kuzu hitit veya kuzu ciğeri rızık adeti vardır. Baharın önce kuzusu yenildiği devir esenlik ve iflah bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek yahut ot toplayıp onları kaynattıktan sonradan suyu içilirse etraflı hastalıklara dobra geleceğine, bu su ile kırk çağ yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.
Hıdırellez geleneği: 1. Baht açma: Hıdrellezde nasip açım törenleri de iyice münteşir şekilde muteber geleneklerimizdendir. Bu törene İstanbul ve etrafında “baht açma”, Denizli ve etrafında “bahtiyar”, Yörük ve Türkmenlerde “mantıfar”, Balıkesir ve etrafında “dağara yüzük oyunu oyunu atma”, Edirne ve etrafında “niyet çıkarma”, Erzurum’da “mani çekme” ismi verilir. Anadolu’nun bazısı yerlerinde Hıdrellez Günü meydana getirilen duaların ve isteklerin onama olması düşüncesince sadaka verme, oruç sübvansiyon ve kurban değişmez adeti vardır. Kurban ve adaklar “Hızır hakkı” düşüncesince olmalıdır. Zira hepsi bu hazırlıklar Hızır’a karşılaşmak amacına yöneliktir.
2.Yoğurt mayalama Kütahya'nın Tavşanlı ilçesine ilişkin Yörük köylerinde müşterek salname yoğurt mayası, Hıdırellez ve bu haset izlem fail 2 çağ boyunca sabahleyin ezanı ile fecir ağarması arasındaki zamanda doğadaki bitkilerin üstünden birleşen şebnem tanelerinden sağlanır. Trabzon-Şalpazarı İlçesi'nde ferment katılmadan yoğurt yapılır. Mayalama sıcaklığındaki sütün içerisine besmeleyle müşterek yazboz tahtası kaşık konur. Bu halde elde edilmiş ferment müşterek sene kullanılır. Gelecek sene gene değiştirilir.
Neler yapılır: Hızır ve İlyas'ın müşterek araya geldikleri günde rastgele çeşit dileğin onlar çeşidinden hesabına getirileceğine inanılıyor. Bu sebeple muhtelif arzular düşüncesince muhtelif ritüeller gerçekleştiriliyor.
Neler yapılmaz: 5 Mayıs akşamı izdivaç çağına mevrut kızlara hasiyet yıkattırılmaz. Hıdırellez günü, tek yeşil dalından koparılmaz. Bazı alanlarda Hıdırıllez haset çamaşır yıkanması, ev temizlenmesi ve iş yapılması da akla yatkın bulunmaz.
Bereket düşüncesince neler yapılır: Hıdrellez gecesi Hızır'ın artağanlık vermesi düşüncesince araç kaplarının, erzak torbalarının, ambarların ve servet keselerinin ağızları bariz bırakılıyor.
Ne devir biter: 6 Mayıs haset ikindi devri Hıdırellezin bittiğine inanılır. Ancak eğlenceler iklim kararıncaya sincap sürer. Hızır uğrasın! dileği refah gelmesi yönünde kullanılır
İşte arzu dilerken ve Gül ağacına astıktan sonradan edeceğiniz dua…Bismillahirahmanirahim Bin müşterek hamle müşterek hamle /allah müşterek yavaş yavaş / kerim iyilik cenabıhak /başımda müşterek tütün mevcut iane eyle ya cenabıhak / la ilaha illallah muhammeden resullullah yetiş imdadıma hızır ile cenabıhak birsin sen kulla mişersin kılıç derece kulların yardımcısı sensin hızır deryada erdim murada amin
