Türkiye'de, hayvancılığın en ehemmiyetli ayaklarından birisi de göçebelikle hayvancılıkla uğraşan aileler var. Her ortak aile, eş bulunduğu yüzlerce küçükbaş sürüyü kestirmece gelişigüzel 6 ayda ortak toprak günlerce devam eden zorlu yolculukla toprak değiştirerek yunak yerlere geçerek besliyor. Bu aileler, teknolojiden, esenlik hizmetlerine, tahsilden içtimai aktivitelere derece lazım kendileri, gerekse evlatları bunlardan uzak, çabucak hayvanlarına adadıkları ortak yaşam sürdürüyor.
Bir maaş zorlu yolculuktan Muş'tan Diyarbakır'a mevrut Mehmetşah Bingöl ve ailesi, 6 ay süresince iklim şartlarının geldiği bölgeden hâlâ dobra olmasından çevre burada hayvanlarına bakacaklar, koruyacaklar. İki fasile adına mevrut Bingöl ailesinin kâffesi işleri sabahleyin ezanıyla baş başa başlayıp, gecenin ilerleyici ve gelişigüzel dü saatte ortak keşik tutmaya derece bitmeme ediyor. Kadınlar ev işleriyle ilgilenirken, rical ise er kabil dü saatte ortak keşik tutup, hayvanların ve lüp kâffesi işleriyle ilgilenip, koruyor. Çocuklar ise, aileden mevrut hayvancılık geleneğini sürdürüp ilkin yetişek edinmek neredeyse nice şeyden ırak yaşıyor.
“Sabah ezanının okunmasıyla baş başa ayaktayız”
Muş Varto'dan geldiklerini kail Mehmetşah Bingöl, piyon adına yola çıktıklarını ve yola çıkıp yerleştikleri noktaya derece 1 ay sürdüğünü tabir etti. 4-5 gündür konutlarını yerleştikleri yere kurduklarını aktaran Bingöl, “İlkbahara kadar, 4'üncü ayın 25'ine derece buradayız. Sabah ezanının okunmasıyla baş başa ayaktayız. Ondan sonradan kalkıp hayvanların yemini veriyoruz. Yemden sonradan hayvanları otlamaya gönderiyoruz. Ot da baş döndürücü ortak tomar bulunmamakta ancak ahırlar az buçuk kurusun diye” dedi.
“İhtiyaçlarımızı otomobil elimizde var” diyen Bingöl, “Onunla çarşıya gidip getiriyoruz. Biz, burada dü aileyiz. Her dü evde 5'er kişiyiz çocuklarla birlikte. Bazıları hayvanların yanına gidiyor, ötekiler de evde kalıyor. Normal sahn bitmeme ediyor. Bizim dedemiz, babamız bu işi yaptı. Şimdi de tığ bitmeme ediyoruz. Ama baş döndürücü zor. Şu an tahsile revan yok. Bizde 2-3 ad vardı onlarda okulu bıraktı. Çobanlığa başladı, çobanlıkta da gelişigüzel ne ortak obje yok” sanarak konuştu.
Rıdvan Kılıç
