İstanbul
AA muhabiri, FETÖ'nün 15 Temmuz çarpış girişiminin püskürtülmesiyle akıbet bulan devlete erinç kabahat eylemlerinin en önemlilerinden 2014'teki Hatay ve Adana'da MİT'e ilgilendiren tırların durdurulmasına bağlı muhakeme dönemini derledi.
Her nesne 1 Ocak 2014'te Hatay'ın Kırıkhan, 19 Ocak 2014'te de Adana'nın Ceyhan ilçelerinde, Suriye'ye revan MİT'e ilgilendiren iane tırlarının, Adana'daki hususi salahiyetli savcının direktifiyle meydana getirilen jandarma-polis operasyonu sonucunda durdurulmasıyla başladı.
"MİT mensubu dizi film kolalama girerek direndi"
Dönemin Hatay valisinin, vasıtaların MİT'e ait, personelin de MİT görevlisi bulunduğunu tamlayan yazısıyla, tırın aranmadan jandarma kabilinden yola bitmeme etmesine müsaade verildi. Adana TMK savcısı Özcan Şişman'ın Kırıkhan'a ulaşmasıyla, tırın önü bu yol polislerce kesildi. Savcının ısrarı üstünde MİT, acele kodla bölgedeki personeli, tırın durdurulduğu bölgeye yönlendirdi, güven mensubu de il güven müdürünün direktifiyle gelişememiş çektirildi. Savcı Şişman, himaye polisiyle biricik başına kalırken, mevrut MİT mensupları dizi film kolalama girerek tırın gelişememiş kapısına sıralandı. MİT görevlilerinin dizi film kolalama girerek direndiği olayda, savcının ifadesine gereğince arbede ihtimali de yaşandı. Emniyet güçlerinin aramaktan vazgeçerek gelişememiş çekilmesiyle tır Suriye'ye intikal yaptı.
FETÖ'nün bu girişimiyle büyüklük zarfında büyüklük yapılanmasına gittiğini göstermesi, devlete ilgilendiren müşterek kurumun operasyona bap edilmesi kamuoyunda ve siyasette reaksiyon çekti. Bu vakadan çelimsiz müşterek müddet sonradan da hususi salahiyetli savcılıklar kaldırıldı.
Cumhuriyet gazetesindeki habere bağlı soruşturma
Bu vakayla bağlılık hesaplı adli soruşturmalarda evvela askeri savcılık, soruşturulan askerler düşüncesince tırları durdurmanın casusluk suçu olamayacağını tabir ederek takipsizlik sonucunda verdi. Sonrasında ise çıplak savcılık, mevzunun askeri savcılığın muhakeme bölgesine girmediğini belirterek, tırları durduran askerler üstünde tevkif sonucunda verdi.
Cumhuriyet gazetesinde 29 Mayıs 2015'te zamanın umumi neşriyat yönetmeni Can Dündar imzasıyla, "İşte Erdoğan'ın bulunmayan söylediği silahlar" başlıklı müşterek sav yayımlandı. Habere ilgilendiren görüntülerde, durdurulan MİT tırları ve deva kutularının altından çıkan havan hepsi mermileri ile gayrı mühimmatın görüldüğü tez edildi. Bunun üstünde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Can Dündar ve gazetenin Ankara mümessili Erdem Gül üstünde TMK kapsamında sormaca başlattı. Soruşturmayı, MİT'e ilgilendiren tırların durdurulmasıyla bağlılık 26 askerin tutuklandığı tahkikata icra vekili zamanın İstanbul Cumhuriyet Başsavcıvekili İrfan Fidan yürüttü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Tırların durdurulması casusluk faaliyeti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, haberin yayınlanmasından dü güneş sonra, 31 Mayıs 2015'te TRT deli dolu yayınında tırlar mevzusunun gündeme getirilmesini "casusluk" faaliyeti namına niteleyerek, "Bu casusluk faaliyetinin içerisine o ceride de girmiştir. Haberi karşıcı bedelini ağırbaşlı ödeyecek." dedi ve sorun açıldığını duyurdu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın avukatları 2 Haziran 2015'te İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına, Can Dündar hakkında, haberinde "gerçeğe karşıt birtakım kaynak ve bilgiye toprak verdiği" nedeni öne sürülerek kabahat duyurusunda bulundu.
Can Dündar ve Erdem Gül, 26 Kasım 2015'te sormaca kapsamında geldikleri İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığında ifadelerinin alınmasının arkası sıra yasakçı hakimlikçe "devletin güvenliğine bağlı duyurulmayan detayları siyasetçi yahut askeri casusluk mahsus gerçekleştirme etmek, ifşa kılmak ve silahlı yıldırı örgütüne iane etmek" suçlarından tutuklandı.
Dündar ve Gül'ün FETÖ'nün iş birlikçileri yer aldığı öne sürüldü
İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Hadi Salihoğlu, 27 Kasım 2015'te, "Can Dündar ile Erdem Gül ile alakalı MİT tırları soruşturmasının, anayasal inanca altında mevcut matbuat özgürlüğü ile göz boncuğu ilgisinin olmadığını" bildirdi. 22 Ocak 2016'da Amerika Başkan Yardımcısı Joe Biden, Silivri Cezaevinde vakfedilmiş mevcut Can Dündar'ın benzeri Dilek ve oğlu Ege Dündar ile görüştü.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca 27 Ocak 2016'da hazırlanmakta olan iddianamede, Dündar ve Gül'ün, "hükümete erinç darbeye teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, "devletin güvenliğine bağlı duyurulmayan detayları casusluk mahsus açıklamak" suçundan müebbet, "devletin güvenliğine bağlı duyurulmayan detayları siyasetçi yahut askeri casusluk mahsus gerçekleştirme etmek" ve "silahlı yıldırı örgütüne iane etme" suçlarından 35'er yıla derece hapisle cezalandırılması istendi.
Dündar ve Gül'ün FETÖ'nün iş birlikçileri yer aldığı öne sürülen iddianamede, "Amaçları, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Hükümetinin yıldırı örgütlerine iane etmiş yer aldığı anlamında millî ve arsıulusal halkoyu oluşturmak, hükümeti terörle vurmak ve vazifesini yapması imkansız duruma getirmekti." ifadeleri kullanıldı.
İddianamenin İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesince 5 Şubat 2016'da ikrar edilmesiyle sanıklar üstünde sorun açıldı.
AYM'nin Dündar ve Gül sonucunda sonrası tahliye
Anayasa Mahkemesi'nin (AYM), 25 Şubat 2016'da Dündar ile Gül'ün, "kişi hürriyeti ve güvenliği", "düşünceyi izah ve ifşa hürriyeti" ve "basın hürriyeti" haklarının ihlal edildiğine değişmeyen vermesinin arkası sıra devrisi güneş dü maznun dünya dışına depar belgesi yasağı getirilerek boşaltma oldu.
Dündar ve Gül'ün yargılandığı davanın önceki duruşması 25 Mart 2016'da yapıldı. Mahkeme duruşmalarının mahfi yapılmasına, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MİT Müsteşarlığının müdahillik talebinin kabulüne değişmeyen verdi.
Milletvekili Berberoğlu'nun sürece engelleme olması ve fezleke
Dava sürerken MİT tırlarıyla bağlılık görüntüleri CHP Genel Başkan Yardımcısı Enis Berberoğlu'nun Can Dündar'a verdiği iddiaları gündeme geldi. Berberoğlu da "Siyasetçi ve emektar müşterek gazeteci sıfatıyla bu haberin kâffesi sorumluluğunu üstlenmeye hazırım" dedi.
Mahkemenin 3 Mayıs 2016'daki duruşmasında mütalaasını açıklanan savcılık, Dündar'ın "devletin duyurulmayan kalması müstelzim bilgilerini gerçekleştirme ika ve açıklama" suçlarından 31,5 yıla, Erdem Gül'ün ise "devletin duyurulmayan kalması müstelzim bilgilerini açıklama" suçundan 10 yıla derece hapisle cezalandırılmasını istedi. Ayrıca "silahlı yıldırı örgütüne yardım" ve "hükümete müteveccih çarpış teşebbüsü" suçlarıyla bağlılık dosyanın ayrılması arzu edildi.
Can Dündar, 6 Mayıs 2016'da murafaa düşüncesince beklediği tam Çağlayan'daki İstanbul Adliyesi uğrunda uğramış yer aldığı silahlı saldırıdan kurtuldu.
Aynı güneş İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, "MİT tırları vakasına bağlı görüntüleri, büyüklük sırrı bulunduğunu düşünülerek Can Dündar'a vererek, FETÖ'ye iane kılmak suçunu işlediği" iddiasıyla üstünde sormaca başlatmış yer aldığı CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun dokunulmazlığının kaldırılması isteğiyle hazırladığı fezlekeyi TBMM'ye gönderdi.
Can Dündar ve Erdem Gül üstünde karar, Berberoğlu'na dava
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 6 Mayıs 2016'daki duruşmada Can Dündar'a "devletin duyurulmayan kalması müstelzim bilgilerini açıklama" suçundan 5 sene 10 ay, Erdem Gül'e ise ayrımsız suçtan 5 sene hapishane cezası verdi. Dündar ve Gül'ün, "darbeye teşebbüs" suçundan beraatine değişmeyen sağlayan mahkeme, "silahlı yıldırı örgütüne iane etme" suçundan ise dosyanın ayrılmasına hükmetti.
Milletvekili Enis Berberoğlu hakkında, 1 Eylül 2016'da MİT tırlarının görüntülerini Can Dündar'a verdiği gerekçesiyle, "devletin duyurulmayan kalması müstelzim bilim ve belgelerini askeri ve siyasetçi casusluk amacıyla gerçekleştirme etme, FETÖ'ye düşünülerek ve istekle iane etme" suçlarından 20 yıldan 30 yıla derece hapishane cezası istemiyle hazırlanmakta olan iddianame, Dündar ve Gül'ün yargılandığı ayrımsız mahkemece ikrar edildi.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Berberoğlu'nun davası ile Dündar ve Gül'ün, "silahlı yıldırı örgütüne iane etme" suçundan yargılandığı dosyayı birleştirdi.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca hesaplı sormaca kapsamında başkaca Cumhuriyet gazetesi idareci ve yazarlarının da aralarında bulunmuş yer aldığı 13 isim üstünde 31 Ekim 2016'da denetleme sonucunda verildi. Dündar üstünde tahkikat buyruğu düzenlendi. 3 Kasım 2016'da Can Dündar'a, Almanya kabilinden iare geçişlik verildiği öğrenildi.
Berberoğlu'na 25 sene hapishane cezası ve AYM süreci
Dokunulmazlığı kaldırılan Berberoğlu "örgüte yardım" suçundan Dündar ve Gül ile yargılandığı davanın 16 Kasım 2016 günlü duruşmasına katıldı. Berberoğlu, duruşmadan evvela basına, "Bu akla yatkın haberin yazılması için, basılması için, yayılması düşüncesince ne değer gerekiyorsa siyasetçi namına o bedeli ödemeye hazırım." dedi.
Berberoğlu, Dündar ve Gül'ün yargılandığı sorun 14 Haziran 2017'de karara bağlandı. Berberoğlu, "devletin güvenliğine bağlı duyurulmayan kalması müstelzim detayları siyasetçi yahut askeri casusluk mahsus açıklamak" suçundan 25 sene hapishane cezasına çarptırıldı. Duruşmaya eklenmiş olan Berberoğlu'nun tutuklanmasına değişmeyen verildi. Dündar, Gül ve Berberoğlu'nun, "örgüte yardım" suçundan ise dosyaları ayrıldı.
Mahkemenin 24 Haziran 2017'de açıklanan gerekçeli kararında, görüntülerin yayımlanmasının amacının, "FETÖ'nün başlangıç düşmanı durumuna mevrut Cumhurbaşkanı'nın harp suçlusu namına yargılanmasının önünü açmak, buna düzlem sağlamaya çalışmak'' yer aldığı belirtildi. Kararda, maznun Berberoğlu'nun tutuklanma gerekçelerinden birisi namına da ayrımsız dosyanın sanığı Can Dündar'ın dünya dışına kaçışı gösterildi.
İstanbul 14 ACM, 4 Ekim 2017'de Dündar, Gül ve Berberoğlu'nun "örgüte yardım" suçundan yargılandıkları sorun dosyasını, ayrımsız vakaya bağlı Aydınlık gazetesinde çıkan haberle ilgili, "devletin güvenliğine ve siyasetçi yararlarına bağlı duyurulmayan kalması müstelzim detayları açıklama" suçundan 2 sanığın yargılandığı dosyayla birleştirdi.
Berberoğlu sonucuna ayırma ve 5 sene 10 maaş hapishane cezası
Kararın temyiz edilmiş yer aldığı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi (istinaf), 9 Ekim 2017'de, Berberoğlu'na maruz 25 sene hapishane cezası hükmünü bozdu. Bozma kararında, "Suça bap bilim yada belgelerin, 'sırrın', şimdi ilkin açıklanmamış ve kamuoyunun bilgisine sunulmamış olması gerekmektedir." denildi.
Dündar, Gül ve Berberoğlu'nun "örgüte yardım" suçundan yargılandıkları davada 20 Aralık 2017'de açıklanan mütalaada, 3 sanığın 15 yıla derece hapisle cezalandırılmasını istendi. Mahkeme heyeti de birleştirilen Aydınlık gazetesinde çıkan haberle bağlılık dosyanın gene ayrılmasına değişmeyen verdi.
İstinaf, 13 Şubat 2018'deki duruşmada Berberoğlu'nu, "devletin güvenliğine bağlı duyurulmayan kalması müstelzim detayları açıklamak" suçundan 5 sene 10 ay hapisle cezalandırdı. 22 Şubat'ta, istinaf cumhuriyet savcısı karara, Berberoğlu'nun "casusluk" suçundan cezalandırılması icap ettiğini belirterek itiraz etti.
Dündar ve Gül ile alakalı karara "casusluk" gerekçeli bozma
Can Dündar'a 5 sene 10 ay, Erdem Gül'e 5 sene hapishane cezası maruz kararın temyiz süreci de 9 Mart 2018'de sona erdi. Yargıtay 16. Ceza Dairesi, domestik yargıevi kararını Dündar yönünden, "gizli kalması müstelzim detayları casusluk mahsus gerçekleştirme etme" suçundan hükümranlık kurulması icap ettiğini belirterek bozdu.
Bozma ilamı üstünde İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 2 Nisan 2018'de Can Dündar üstünde gıyabi tevkif ve al mecmua çıkarılmasına, iadeli işlemlerinin yapılmasına değişmeyen verdi. 7 Mayıs 2018'de baştan süregelen yargılamada, Erdem Gül'ün dosyası ayrıldı.
Berberoğlu, 25 Haziran 2018'de gene mebus seçildi. 16 Temmuz 2018'de yargıevi "casusluk" suçundan dosyasını ayırarak yargıladığı Erdem Gül hakkında, suçun işlendiğinin çakılı olmaması nedeni öne sürülerek aklanma sonucunda verdi. 20 Temmuz 2018'de Yargıtay 16. Ceza Dairesi, baştan mebus seçilen Enis Berberoğlu ile alakalı davanın dokunulmaz zımnında durması istemini reddetti.
Anayasa Mahkemesi de 2 Ağustos 2018'de, 5 sene 10 ay hapse mahkum edilen Berberoğlu'nun ferdî başvurusunu ikrar edilemez buldu.
Berberoğlu'na tahliye, Dündar üstünde toy tahkikat kararı
Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 20 Eylül 2018'de Berberoğlu ile alakalı 5 sene 10 maaş hapishane cezasını onadı. Daire, mebusluk sona erinceye derece Berberoğlu'nun cezasının infazının durdurulmasına ve salıverilmesine de değişmeyen verdi. Berberoğlu, cezaevinden boşaltma edildi. Berberoğlu, 1 Ekim 2018'de TBMM Genel Kurulunda mebus yemini etti.
İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi, 16 Ekim 2018'de Cumhuriyet gazetesi idareci ve yazarları üstünde karara bağlanan davada firari yer aldığı düşüncesince dosyası ayrılan Can Dündar üstünde al mecmua çıkarılmasına hükmetti.
İstanbul 14. ACM, 6 Şubat 2019'da Enis Berberoğlu'nun, "yasama dokunulmazlığı" bulunmuş yer aldığı düşüncesince yargılamanın durdurulması talebini reddetti. Mahkeme heyeti, tahkikat sonucunda mevcut firari maznun Can Dündar'ın dosyasını bu sorun dosyasından ayırdı. 15 Mayıs 2019'da, Gül ile alakalı "örgüte yardım" davasının düşürülmesine, Berberoğlu üstünde da hükümranlık verilmesine toprak olmadığına müteveccih değişmeyen alındı. Kararda, "devletin güvenliğine ve siyasetçi yararlarına bağlı duyurulmayan kalması müstelzim detayları açıklama" suçundan mukannen hapishane cezası mevcut Berberoğlu'na bu suçla bağlılık başkaca müşterek hükümranlık verilmesine toprak bulunmadığı da belirtildi.
Berberoğlu baştan tutuklandı
4 Haziran 2020'de mebusluk düşürülen Berberoğlu, devrisi güneş İstanbul'daki evinde gözaltına alındı, baştan tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Pandemi önlemleri kapsamında yetkilendirilmiş namına açıkça cezaevinden çıkarılan Berberoğlu hakkında, Anayasa Mahkemesi 17 Eylül 2020'de, seçilme ve siyasetçi faaliyette bulunma hakkı ile isim hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine hükmetti.
Bu kararın arkası sıra İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 13 Ekim 2020'de Enis Berberoğlu'nun baştan yargılanmasına toprak olmadığına hükmetti.
İtiraz edilen fevk yargıevi hepsi istinaf mahkemesine attı
MİT tırlarının durdurulmasına bağlı davada savcı, 14 Ekim 2020'de, firari maznun Can Dündar üstünde "siyasal yahut askeri casusluk" ile "terör örgütüne iane etmek" suçlarından 22 sene 6 aydan 35 yıla derece hapishane cezası istedi. 15 Ekim 2020'de Enis Berberoğlu'nun baştan yargılanmasına toprak bulunmadığı hükmüne, müşterek fevk mahkemede itiraz edildi.
İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi, 23 Ekim 2020'de, "karar verilmesine toprak olmadığı" anlamında hükümranlık kurdu. Kararda, "görevin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinde olduğuna" ayraç edildi. 26 Ekim 2020'de Berberoğlu'nun avukatları AYM'ye baştan müracaat yaptı.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi 23 Aralık 2020'de, firari maznun Can Dündar'ı "gizli kalması müstelzim detayları siyasetçi yahut askeri casusluk mahsus gerçekleştirme etmek" ve "terör örgütüne (FETÖ) yardım" suçlarından 27 sene 6 ay hapishane cezasına çarptırdı. Dündar'ın, rastgele dü kabahat anlamında hükümle beraberce tutuklanması, üstünde al mecmua çıkarılması ve iadeli talepnamesi işlemlerine başlanılması da hükme bağlandı.
Mahkemenin gerekçeli kararında, Güvenlik Konseyine gönderilen Suriye temsilcisinin mektubu da deliller ortada toprak aldı. Kararda, Suriye Arap Cumhuriyeti Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği kabilinden Güvenlik Konseyi Başkanı ve Genel Sekreterine maruz 5 Haziran 2015 günlü Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini yakınma fail ve Yargıtay 16. Ceza Dairesi Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığından gerçekleştirme edilen mektupta, Türkiye'nin BM'ye yakınma edilerek harp suçlusu namına gösterilmeye çalışmış yer aldığı belirtildi.
AYM'den baştan ihlal sonucunda
AYM, 21 Ocak 2021'de Enis Berberoğlu üstünde şimdi evvela maruz ihlal kararının uygulanmadığı nedeni öne sürülerek meydana getirilen ikinci müracaatta baştan ihlal sonucunda aldı. İhlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması düşüncesince değişmeyen örneği, İstanbul 14. ACM'ye gönderildi.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 8 Şubat 2020'de, Berberoğlu üstünde savcılıkça meydana getirilen baştan muhakeme talebinin kabulü ve infazın durdurulmasına değişmeyen verdi. Mahkeme başkaca Berberoğlu'nun teşri dokunulmazlığının kaldırılması düşüncesince Adalet Bakanlığına kır yazılarak maznun üstünde özet düzenlenmesini istedi. Mahkeme 9 Şubat'ta Berberoğlu üstünde 3 ayrı suçtan hazırladığı fezlekeyi TBMM'ye sunulmak az daha Adalet Bakanlığına gönderdi.
Enis Berberoğlu üstünde maruz "yeniden muhakeme ve infazın durdurulması" sonucunda ile bağlılık reislik tezkeresi 11 Şubat'ta, TBMM Genel Kurulunda okundu. Berberoğlu mebusluk vasfını baştan kazandı.
