Manavgat ilçesi Gebece Mahallesi'nde yazları Akseki'nin yaylalarında hayvanlarını otlatan ve ayrımsız sürede arıcılıkla uğraşan Ramazan Topaça ve Akseki ilçesinde arıcılık karşılayıcı Mehmet Kara, kovanlarından kaçarak su kenarlarına mevrut arıların ardına düşüp, doğada kendinden icra ettikleri kovanları buluyor.
Ağustos ayında arıların izini sürerek yerlerini belirleyen arıcılar, önce teşrin ayında firari arıları ara sıra Toros Dağları'nda 2000 bin m. yükseklikteki dağlarda kayaların içinde, ara sıra de çürümeye başlamış ağaçların kovuğunun içlerinde buluyorlar.
Kovanlarda averaj 3 ila 10 kilo bal bulan Ramazan Topaça, ağız ağıza katıksız ortamda yapılmış balı özlük kovanlarında ürettiklerinin az daha 10 sert fiyatına satıyor. Topaça, orak ayı ve ağustos aylarında muhtelif nedenlerle kovanlarından kaçan arıların pisliklerinden ve sabahın er saatlerinde gün ışığı ile erdemli tepelerden intikal noktalarını günlerce izleme ederek katıksız kovanlarını bulduklarını söyledi.
Bazen sabahın er saatlerinde gün ışığı ile baş başa izini sürdüğü arıları kilometrelerce mesafede erdemli rakımlı dağların eteklerindeki kayaların kovuğunda bulduğunu anlatım fail Topaça, "Kaçan arıları Toroslar'ın zirvesinde erdemli kayalıkların deliğinde bedava hafif kimesne bulamaz. Bu kayanın içerisinden bal kabul etmek için yanımızda götürdüğümüz ağaçlardan iskele yapıyoruz. Bazen kayaların yüksekliği 5-10 metreyi buluyor. Bu ince sakıncalı oluyor. Bazen de ormanların zarfında amut kovuklarında buluyoruz. Bulduğumuz arılardan ise ne denli bal çıkacağını bilemiyoruz. Artık ortak nasip meselesi " dedi.
"Kilosu bin 500 liraya denli satılıyor"
Topaca, katıksız kovanlara ulaşmasının öyküsünü şöyleki anlattı:
"Her sene Manavgat kazasının Gebece Mahallesi'nden Akseki'nin yaylalarına hayvanlarımı otlatmaya geliyorum. Arıların gelişigüzel sene temmuz, ağustos aylarında önce pervaz zamanlarında pisliklerini izleme ederek yuvalarına ulaşıyorum. Ayrıca sabahleyin er saatlerde gün ışığı ile erdemli tepelerden intikal noktalarını izleme ediyorum. Bunu anmak ince zordur. Tehlikeli ve yorucudur. Bazen kilometrelerce 6-7 kilometre yayan katıksız kovanı bulmayı başarıyorum. Sarp dağlara gidiyoruz. Toros Dağları'nda ara sıra mobilyasız amut kovuklarında, ara sıra yalman kayalarda buluyoruz. Daha sonradan ise ilkgüz ayında çiçek tarihi geçip bal tarihi ulaşınca balını alıyoruz. Yüksek kayalıklara ise yanımızda götürdüğümüz ağaçlardan iskele yapmış olup balyozla kayayı kırıyoruz. Arıların ballarını aldıktan sonradan arıları ortak kovana katıp getiriyorum. Onları da baştan yetiştiriyorum. Arıların yaşamasını sağlıyorum. Yılda ara sıra 5 kilo, ara sıra 40-50 kilo yöresinde bal buluyoruz. Bal ağız ağıza organiktir. Yılda bu halde 10 yöresinde arı buluyoruz. Bu ağız ağıza ortak şanstır. Bazen arıların meydana getirdiği peteklerde bal olmuyor. Bu örgensel balın kilosu bin 500 liraya denli satılıyor. Bunu anmak ince zor. Bazen 6-7 kilometre yayan arılara ulaşıyoruz. Sarp dağlara gidiyoruz. 2-3 zaman yürüyoruz."
Antalya'nın Akseki ilçesinde arıcılık karşılayıcı Mehmet Kara ise, kayadan balı aldıktan sonradan arıları da kovana taşıdığını anlatım ederek, ece arıyı kovana aldıktan sonradan başka arıların da onu izleme ettiğine değindi. En sonuç ece arıyı kovana yerleştirdiğini tamlayan Kara, "Arıları kovana eklemek ince zor. Her sene 10-15 arılık arı buluyorum. Bu işler aşırı zordur. Tehlikeli ve yorucudur. Arılar bizleri sokuyor. Ben alışkan olduğum için bu mesleği bayıla bayıla yapıyorum" sanarak konuştu.
“Tamamen örgensel ve iflah kaynağı”
Kara, arıların meydana getirdiği balın ağız ağıza katıksız ve örgensel iflah deposu olduğunu, Toroslar'ın zirvesindeki kekik ve yüzlerce tür çiçekten tahsil edilen balın da nadir olduğunu kaydetti. Bilen şahısların kendilerinden ilkin bu balı istediğini anlatım fail Kara, kovanda yapılmış alışılagelen balın kilosu 150 liradan satışa sunulurken, bu balı bin 500 liradan sattıklarını söyledi.
Ayşe Çatlı
