.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Bilkent Üniversitesinde planlı “Cumhuriyetin Yüzüncü Yılına Girerken Türk Dış Politikası” programına katıldı. Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Topluluğunca düzenleme edilen programda darülfünun öğrencilerine seslenme fail Kalın, kendilerine yöneltilen ‘Libya'da, Somali'de, Afrika'da, Filistin'de ne işiniz var?' sorularına cevaben herhangi bir yerde çıkarın, önceliğin ve izlemsel öngörünün var bulunduğunun bilinmesi icap ettiğini söyledi. Dış politikada düet diyalogların önemine yer veren Kalın, “Dış işlem bakir toplamlı bir dubara değildir. Türkiye'nin NATO üyesi olması ve Batı ittifakı içerisinde kendini konumlandırmış olması onun Rusya, Orta Doğu, Afrika, Latin ABD ile elleme münasebat geliştirmesine engel değildir. Aynı halde bizim Rusya ile elleme münasebat geliştirmemiz, ABD ile gürültü etmemiz anlamına gelmez. Orta Doğu ile münasebat geliştirmemiz, Avrupa ile gürültü etmemiz anlamına gelmez” sanarak konuştu.
“Stratejik önceliklerimiz her neyse buna mucibince bir aut işlem belirleyip, bunu uyguluyoruz”
Kalın, Türkiye'nin attığı adımlarla zat eksenini mensur ettiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Birçok Batılı ülke, dünyanın ayrı ayrı yerlerinde bu çeşit siyasal angajmanlara girdikleri devir tenkit konusu olmuyorlar. Tersine ‘Evet, onlar dinamik. Her yerde var' diyince bu bir tenkit konusu olmuyor lakin Türkiye bir Orta Doğu, Afrika, Latin Amerika, Rusya açılımı icra ettiği devir doğrudan ‘Türkiye anadan görme ekseninden çıkıyor, dingil kayıyor' denli itirazlarla hakkında karşıya kaldık. Halbuki Türkiye zat eksenini mensur ediyor. Bu aşırı kutuplu dünyada zat menfaatlerini asal alarak, zat izlemsel basar açısıyla zat eksenini mensur ediyor. Bunu yaparken de katiyen kendimizi dev aynasında görüp ‘Dünyayı kılıç yönetiyoruz' filan da demiyoruz. Biz nerede olduğumuzu da biliyoruz. Gücümüzün sınırlarının tabii farkındayız lakin katiyen kendimize de butlan etmiyoruz. Stratejik önceliklerimiz neyse, buna mucibince bir aut işlem belirleyip bunu uyguluyoruz.”
10 sene öncesine genişliğinde Türkiye'nin Afrika kıtasında 12-13 büyükelçisi bulunduğunu hatırlatan Kalın, bugün bu sayının 44'lere ulaştığını tabir etti. Kalın, Afrika'yı bağrına basan bir noktaya gelindiğini belirterek, mecmu tecim kütlesinin 50 bilyon dolara çıktığını kaydetti.
“İki sene geçmiş bizi korkunç eleştirenler ‘Galiba Türkiye haklıymış' demeye başladılar”
Türkiye'nin Venezuela'da yaşanmış bulunan siyasetçi krizlerde almış olduğu tavrın geçmiş eleştirildiğini, peşi sıra eleştirenlerin kendisinin Venezuela ile münasebat kurduğunu özetleyen Kalın, “2-3 sene öncesine genişliğinde Venezuela'da yaşanmış bulunan siyasetçi krizde seçme yasal hükümetin birlikte toprak aldık. Ondan ötürü da aşırı eleştirildik. Başkaları orada bir çarpış hazırlamaya kalktılar. Yapamadılar, beceremediler. Şimdi ne oldu, Ukrayna savaşından sonraları ortaya çıkan erke krizinin dayatmasıyla ABD, Venezuela ile ilişkilerini normalleştirmeye, yaptırımları kaldırmaya, değişkin aktörlerle doğrusu bulunan hükümetle de değinme kurmaya başladı. İki sene geçmiş bizi korkunç eleştirenler ‘Galiba Türkiye haklıymış' demeye başladılar” biçiminde konuştu.
Kalın'dan ‘Mısır ile sebep el sıkıştınız' eleştirilerine cevap
Kalın, Cumhuriyet'in 100'üncü yılına girerken beklenir olduğunca dostlukların artırılarak, ilerleyici bir aut işlem gösterimi ortaya bırakmak yerine sulh adımlarının atıldığını belirterek, “2021'in ortalarından itibaren fotoğrafı değişkin bir gözle okuduk. Oluşan toy diyalekt dinamikler çerçevesinde Cumhurbaşkanımızın önderliğinde ve emriyle '2022 yılı normalleşme yılı olacak' dedik. 'Sorun yaşadığımız ülkelerle sorunları minimize edelim, enformasyon kapılarını açalım ve Cumhuriyetimizin 100. yılına giderken beklenir olduğunca dostlarımızın sayısını artırarak, ihtilaflı alanları da ayraç içerisine koyarak bir aut işlem gösterimi ortaya koyalım' dedik. 2022'de bunun sonuçlarını görmeye başladık. İnsanlar DOĞRU şekilde soruyor, ‘Ne değişti de Suud ile normalleştik? Ne he da BAE ile gürültü ediyorduk, deminden etmiyoruz? Mısır ile sebep el sıkıştık, ne değişti? İsrail'le hastalık normalleştik?' diye. Bunların herhangi bir biri dönemsel şekilde ortaya çıkan, krize dönüşen problemlerin devir içerisinde tesirini yitirmesi ve toy olanak arayışlarına bap aralamasıyla ait şeylerdir. Bu açıdan aut politikada hiçbir devir kesin açıdan biricik cepheli bir çizik olmaz, gerileyiş çıkışlar olur” ifadelerini kullandı.
“Ermenistan ile ilişkilerimiz aceleci bir halde normalleşecek”
Dış işlem dair doğacak beş altı sene içerisinde artık elleme adımlar atılacağı dair umutlu bulunduğunu dile getiren Kalın, şu halde konuştu:
“Sadece Azerbaycan'la da değil. Ermenistan ile de ilişkilerimiz aceleci bir halde normalleşecek. Ermenistan ile Azerbaycan'ın imzalayacağı sulh anlaşması dört başı mamur Güney Kafkasya'ya bir barış, dirlik ve bolluk devri getirecek ve bundan tamamımız yararlanma edeceğiz, yararlanacağız. Azerbaycan ve Türkiye ile ilişkilerini normalleştirmesi en bir tomar Ermenistan'ın kalkınmasına kâr sağlayacak. Ermeni diasporasının zannettiğinin aksine Ermenistan'ın Türkiye ve Azerbaycan'a bulunan ihtiyacı, başka bölgelere bulunan ihtiyacından aşırı artık fazladır. Ben bakıyorum, Ermeni diasporası bu süreçte Ermenistan'a ne genişliğinde ulama sağlayabiliyor. Gerçekten hakeza bir katkıları olsaydı bugüne genişliğinde herhalde Ermenistan'ı ağır bir halde iktisadi açıdan ayağa kaldırırlardı. Ama mükemmel aksine bugün açık açık tabir eylemek icabında Ermenistan halen Rusya'nın askeri vesayeti ve iktisadi gücününün kontrolü altında var olmaya çalışan, kendini neymiş Batı ittifakının parçası denli gören, konumlandırmaya etkin lakin çalışarak Rusya'nın kontrolü altında bulunan bir ülke. Buradan depar belgesi Ermenistan'ın da faydasına olacaktır. Bunun düşüncesince de en akilane yöntem, onlar düşüncesince Türkiye ve Azerbaycan ile ilişkilerin normalleştirilmesidir.”
"Beklentim önümüzdeki beş altı sene ortamında bu mesail ağız ağıza çözülür”
Kalın, “Biz bu 44 günce Karabağ Savaşı'ndan sonraları diplomasinin kapılarını artık da açtık. Hemen müzakereye başlamış olalım dedik. Bir sulh anlaşmasının şartlarını mütalaa etmeye başladık ve şu anda bu proses ilerliyor. Umarım benim de beklentim önümüzdeki beş altı sene ortamında bu mesail ağız ağıza çözülür ve dört başı mamur Güney Kafkasya'da sulh ve denge piyasası oluşabilir” dedi.
“PKK terörü ile uğraşmak düşüncesince kaba gücümüzün çelimli ve mükemmel tam olması lazım”
Terörle mücadelede kaba ve çelimli adımlar atıldığının mesajını sağlayan Kalın, şu halde bitmeme etti:
“Gücü kesinlikle kullandığınız, ne alanlara kesinlikle uyguladığınız akıbet adım önemli. Bizim terörle mücadelede uyguladığımız formül de bu. PKK terörüne hakkında amansız bir savaşım veriyoruz. Dünyanın herhangi bir yerinde, Türkiye topraklarında, Suriye'de, Irak'ta, noktayı vardığında İran'da, Avrupa'da, başka yerde. Yeri vardığında bunun düşüncesince silah, tank, ferde kullanıyoruz. Bunun düşüncesince defans sanayiimizin çelimli olması, kaba gücümüzün çelimli ve mükemmel tam olması lazım. Ama noktayı vardığında diplomasinin imkanlarını devreye sokuyor ve anlatıyoruz.”
“2-3 gündüz geçmiş bir PKK'lıyı iadeli ettiler, bunların ardı da gelecek”
İsveç ve Finlandiya ile planlı NATO üyeliği mütalaa süreciyle ait de açıklamalarda bulunan Kalın, “Şu anda İsveç ve Finlandiya ile bir NATO üyelik mütalaa süreci yürütüyoruz. Geçen hafta da Stockholm'deydim. Finli ve İsveçli mevkidaşlarımızla bu mevzuları konuştuk. ‘Oradaki PKK'nın mevcudiyetini sona erdirmeden ve bu yıldırı örgütlerini sizin ülkenizin imkanlarını, fırsatlarını zat lehlerine sömürme etmelerine akıbet vermeden üyelik süreciniz gerçekleşmeyecek'. Açık bir halde koyduk bu ilkeyi. Bu ilkenin de sonuna genişliğinde arkasındayız. Onlar da bunu toy ayırt ettikleri düşüncesince diyorlar ki; ‘Evet, kılıç PKK tehdidinin ne genişliğinde derinlere gittiğinin bilincinde değilmişiz, senelerce bu bap üstünde düşünmedik. Çünkü PKK, İsveç ve Finlandiya'yı amaç almadığı düşüncesince bu bizim açımızdan bir düzenlilik açısından tanımlanmamış, görülmemiş. Ama deminden anlıyoruz ki bu bizim düşüncesince de ağır bir düzenlilik sorunuymuş'. Şimdi bununla ait adımlar atmaya başladılar. 2-3 gündüz geçmiş bir PKK'lıyı iadeli ettiler, bunların ardı da gelecek” sanarak konuştu.
“Rusya ile Batı ortada toy bir global anlaşmanın, pazarlığın, toy bir dengenin mensur edilmesi gerekiyor”
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın ortaya çıkmasındaki esbap ortadan kalkmadığı sürece savaşın kalımlı olamayacağını tabir fail Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, “Dünyada toy bir kuvvet dengesine, toy bir kuvvet dağılımına ihtiyacımız var. Ukrayna savaşını ortaya çıkaran esbap neydiyse onlar ortadan kalkmadan toy bir kuvvet dengesinin ve her insanın sahiplendiği, her insanın kendini güvende hissettiği bir global düzenin mensur edilmesi beklenir olmayacak. Belki Ukrayna savaşını önümüzdeki 6 ayda, bir yılda, dü yılda bittiğini görmek mümkündür yada göremeyiz. Ama o mücadelesi ortaya çıkaran koşullar ortadan kaldırılmadan bu savaşın kalıcı, sürdürülebilir bir halde sona ermesini durmak de bir tomar nikbin bir yaklaşım olur. Bunun düşüncesince de Rusya ile Batı ortada toy bir global anlaşmanın, pazarlığın, toy bir dengenin mensur edilmesi gerekiyor” açıklamasında bulundu.
“Hepimiz güvende olmadan, hiçbirimiz güvende olmayacağız”
Kalın, laflarını şu halde sonlandırdı:
“Biz zat aut politikamızı 100'üncü yılımıza girerken, mensur ederken ve uygularken dört başı mamur bu unsurları dikkate alarak yalnızca zat çıkarlarımız düşüncesince değil, bölgesel, global sulh ve istikrara da ulama verecek halde adımlar atmaya çalışıyoruz. Çünkü bir düzenlilik perspektifinden baktığınız devir daima şurası söyledik, anlatmaya de bitmeme edeceğiz; ‘Hepimiz güvende olmadan, hiçbirimiz güvende olmayacağız'. Güvenlik meselesinde, terörle savaşım meselesinde kimi bileşimli hiyerarşiler mensur ayar ve bunları başka devletlere dayatılmış ederseniz, ‘Benim güvenliğim her insanın güvenliğinden geçmiş gelir, diğerlerinin güvenliği beni ilgilendirmiyor' derseniz dört başı mamur mahalleyi ateşe verirsiniz.”
Program, Kalın'ın açıklamalarının peşi sıra basına bağlı bitmeme etti.
Huzeyfe Tarık Yaman - Berkay Hasan Karayakas
