Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Hatay merkezde bitirdikleri araştırmaların ardı sıra Afet Koordinasyon Merkezi'ne geçerek görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmelerinin ardı sıra kameralar karşısına güzeşte Erdoğan, ehemmiyetli açıklamalarda bulundu. Gerçekleşen mevki sarsıntısı felaketinin Türkiye'nin ne denli dayanıklı bir coğrafyada bulunduğu gerçeğini bir tarz elan gösterdiğini kail Erdoğan, “Vatanımızı koyu bir aşkla sevdiğimiz düşüncesince onun güzellikleri ile beraberce zorluklarını da kabulleniyoruz. İnsanlığın kadim çağlarından bu yana medeniyetlerin, ülkelerin ve toplumların en ehemmiyetli uğraş piyasası bulunan bu coğrafyanın emanetinin sonuç bin senedir sahibi olmakla alım çalım duyuyoruz. Bu aşkla birtakımı devir haricen mevrut istilacılara, birtakımı devir içeride zuhur fail bozgunculara, birtakımı devir insanoğlu iradesini aşan huy felaketlerine erinç vatanımıza hep erbap çıktık. Haçlı seferlerine, Moğol istilalarına, yüzyıllar boyu yaşadığımız birçok siyasal içtimai çalkantılarla ciharıyek yanımızdan mevrut saldırılara inançla, sabırla erinç koyduk. Millet adına kendimizle beraberce coğrafyamızdaki bütün kardeşlerimizin de hakkını hukukunu, onurunu arkalamak düşüncesince canımız engelleme nazar boncuğu fedakarlıktan kaçınmadık. Cumhuriyet tarihimiz süresince el erki ve kalkınma mücadelemiz akıcı sürdü. Evet bin senedir bu yurt topraklarında ne yaşarsak yaşayalım katiyen teyit olmadık, vazgeçmedik, umutsuzluğa kapılmadık. İki hafta evvela bugün yaşadığımız depremleri aha bu levent boylu ve sıkıntılı yürüyüşün biberli bir sayfası adına kalplerimize ve ulusal hafızamıza nakşettik” ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin yaşamış bulunduğu depremlerin dünyada aynısı benzer sıfır olaylar adına tanım edildiğini hatırlatan Erdoğan, “Depremde alıngan ilkokul ayrı kırık hattının yüzlerce kilometrelik bir bölgede üstünde yaşadığımız toprakta 7 metreyi aşan toprak değiştirmelere tarz açmış bulunduğu belirlendi. Sarsıntının etmen bulunduğu yıkıma zor şita şartlarının sıkıntıları da eklenince depremden ahir önceki günlerde bütün gayretlerimize karşın birtakımı eksi ve aksaklıklar yaşandığını biliyoruz. Deprem bölgesindeki amme ve çırçıplak maşer kıyamet kapasitesinin önceki anda şişman seviyede devir dışı kalması güçlükleri elan da arttırdı. Deprem anından itibaren bütün bakanlıklarımızı, kurumlarımızı, çırçıplak maşer kuruluşlarımızı harekete geçirdik. Devletin ve milletin bütün imkanlarını alana ulaşmak, murakıp istirdat çalışmalarını başlatmak, yardımları düzenleme buyurmak düşüncesince seferber etik. 81 ilden direkt bu işle vazifeli olanlar haricinde murakıp istirdat yapabilecek, çökme tahammül iane düzenlilik çalışmalarına dayanaklık buyurmak olabilecek bütün amme görevlilerini, bütün çırçıplak organizasyonları mevki sarsıntısı alanına yönlendirdik. Milletimizin bütün bu seferberliğe fahri adına filhakika katıldı. Uluslararası iane çağrısı yaparak, öbür ülkelerden iane ekiplerini de çağırma ettik. Olağanüstü hal, kıyamet bölgesi, zorlayıcı etmen ilanları ile süreci dah etmek düşüncesince türel enfrastrüktür oluşturduk. Depremin yıktığı binaların altında küsurat vatandaşlarımızı çıkarmak, amma velakin felaketten kurtulan insanlarımız baştan yaşama düğümlemek düşüncesince çalıştık. 6 bini bir tomar dümdar sarsıntının tarz açmış bulunduğu tehlikelere karşın ekiplerimiz yiğitçe çalışmalarını yürüttü. Tamamen yıkılmış 21 bine yaklaşan binada 71 binin üstünde serbest birimin üstünde çökme kaldırıldı. Ağır hasarlı 118 bin binadaki 412 bin serbest ünite boşaltma edildi. Orta hasarlı 24 binden bir tomar binadaki 133 bini bir tomar serbest birimdeki vatandaşımızın arızi korunma merkezlerine nakli sağlandı. Deprem dalında 3 milyon 108 bin serbest birimin az hasarlı ve hasarsız bulunduğu belirlendi. Çevre Bakanlığımız 7 bin 328 personel ile gerçekleştirdiği hasar saptama çalışmalarını devretmek üzere. Vatandaşlarımız e-Devlet sistemi üstünden evlerinin hasar vaziyeti raporlarına ulaşabiliyor. Deprem anından itibaren düzenlenen çalışmalarda 35 binden dahası murakıp istirdat peyda buyurmak az daha 271 bin destek, iane ve düzenlilik çalışanı fariza aldı. Ülkemizin türlü yerlerinde 12 binin üstünde ağırbaşlı iş makinası bölgelerdeki çökme tahammül enfrastrüktür faaliyetlerine katıldı. Milli Savunma Bakanlığı ile itimat ve jandarma teşkilatları ilkin peyda buyurmak az daha amme kurumlarımıza ilgilendiren 77 uçak, 120 helikopter, 38 gemi, 45 insansız iklim aracı, istirdat iane ve boşaltma çalışmalarına katıldı. Savunma Sanayii Başkanlığımız çökme altı ve örek ardı görüntüleme sistemleri de murakıp istirdat faaliyetlerinde kullanıldı. Kızılay ilkin ülkemizin ciharıyek indinde yüzlerce çırçıplak maşer kuruluşumuz, belediyemiz, gönüllülerimiz, seyyah mutfaklarla gıda, üst yardımları ile depremzedelerin yanında” diye konuştu.
"Milletimiz mevki sarsıntısı alanından şehrine mevrut kardeşlerine kucağını açarak, imkanlarını onunla paylaşarak alicenaplığını göstermiştir”
Deprem dalında günde tahminî 2 milyon 400 bin vatandaşa ısıdam aşındırmak ikramı yapıldığını tamlayan Erdoğan, “Bölgede dağıtılan battaniye sayısı 3 milyona, kurulan düğün 188 bine, hizmete maruz konteynır sayısı 10 bine ulaştı. Deprem bölgesinin bilhassa ağırbaşlı hasar düzlük şehirlerine battaniye, düğün ve konteynır sevkiyatları sürüyor. Halen 65 bini kurulumu devam eden konteynır sayısını 100 bine, gerekseme biçiminde 200 bine çıkartabileceğiz. Halihazırda depremzedelerimizden çadırlarda barınan sayısı 751 bini, konteynırda barınan sayısı 24 bini, yurtlarımızda barınan sayısı 252 bini, Milli Eğitim Bakanlığı kuruluşlarında barınan sayısı 462 bini, amme ve hususi bölüm otel ve misafirhanelerinde barınanların sayısı 195 bini bulmuştur. Böylece toplamda 1 milyon 684 bin vatandaşımızın korunma gereksinimi giderilmiştir. Taleplerine binaen 62 bin vatandaşımız karayolu, 289 bin vatandaşımız havayolu, 21 bin vatandaşımız çıpa yolu, bin 156 vatandaşımız kükremek yolu ile mevki sarsıntısı alanından öbür şehirlere boşaltma edilmiştir. Milletimiz mevki sarsıntısı alanından şehrine mevrut kardeşlerine kucağını açarak, imkanlarını onunla paylaşarak alicenaplığını göstermiştir” şeklinde konuştu.
Konuşmasında mevki sarsıntısı fırsatçılarına da yer veren Erdoğan, “Sayısı az da olsa depremi fırsata dönüştürme, depremzedeleri sömürme ika ardında bulunan cibilliyet fukaraları çıkabiliyor. Kamuoyuna yahut kurumlarımıza vasıl şikayetlerle ilişik müstelzim türel işlemler yapılmakla birlikte, milletimiz gerçek cezayı bunları vicdanında mahkum ederek vermektedir” dedi.
Depremde 41 bin 156 ferdin yaşamını kaybettiğini, 114 bin 834 ferdin ise enkazdan kurtarıldığını vurgulayan Erdoğan, “Hala kaldırılan enkazlar bittikten sonra, kayıtlar murakıp edildikten sonraları bu benzer kesinleşecektir” açıklamasında bulundu.
"Güçlendirme diye bir mantıkla katiyen bu bölgede düz yazı ve diriltme emek harcamaları yapmayacağız"
Depremden dokunca gören şehirlerin tamamının konutu, sanayisi, tarımı, zamanı ve kültürel değerleriyle baştan ayağa kaldırılacağını kaydeden Erdoğan, şunları söyledi:
“Hiçbir vatandaşımızı ne acısında, ne yaşamını baştan kurmada ne de geleceğini düz yazı ika gayretinde katiyen bekâr bırakmayacağız. İnsanlığın eş miraslarını içerisinde barındıran bu alana büyüklük ve budun adına beraberce erbap çıkacağız. Sağlam ve az hasarlı binalarda yaşamın normalleşmesini sağlayacak adımları atıyoruz. Çadır kent, konteynır şehirlerde barınan vatandaşlarımızı 1 sene süresince düz yazı edeceğimiz sağlam, güvenli, rahat konutlara taşımaya başlayacağız. Depremden bir tane bir binası güçlü hasar almadan alnının akma ile çıkan TOKİ'mizin hazırlıkları sürüyor. Mart kocaoğlan süresince Hatay'da 40 bin 426 konutun, Kahramanmaraş'ta 45 bin 67 konutun, Adıyaman'da 25 bin 882 konutun, Gaziantep'te 18 bin 544 konutun, Malatya'da 44 bin 770 konutun, Osmaniye'de 9 bin 550 konutun, Diyarbakır'da 6 bin konutun, Urfa'da 3 bin konutun, Elazığ'da 3 bin 750 konutun, Adana'da 2 bin 500 konutun, Kilis'te 250 konutun inşasına başlıyoruz. Hasar tespit, çökme tahammül ve toprak saptama işleri bittikçe gelişigüzel ilimizde bu ev rakamları artacaktır. Tüm ev alanlarını acemi bir kent planı çerçevesinde zemin
kalitesine, kırık hattına bulunan mesafesine bakarak zat mimarisine, zamanı ve kültürel dokusuna akıllıca halde tasarlıyoruz. Konutlarımızın hiçbiri mefruşat zait 3 yahut 4 sert geçmeyecek. Köylerimizde diriltme çalışmalarını da evi ile ahırı ile bahçesi ile parkıyla zat ibdai mimarisine layıkıyla kelimesi kelimesine Manavgat'ta yaptığımız kabilinden gerçekleştireceğiz. Güçlendirme diye bir mantıkla katiyen bu bölgede düz yazı ve diriltme emek harcamaları yapmayacağız. Hepsi sıfırdan mefruşat zait 3, bilemedin 4 kat, bu halde inşaatlarımızı yapacağız. Ülkemizdeki bütün üniversitelerimizden jeofizik, jeoteknik, sadme bilimi hocalarımızla, mevki sarsıntısı uzmanlarımızla sıkı danışma biçiminde çalışıyor, buradan çıkan neticelere layıkıyla akıntı ediyoruz. Demirden çeliğe, çimentodan seramiğe müstelzim bütün çatı malzemelerinin nitelikli ve çabuk tedariki ile ilişik planlamalar sürüyor. Sağlam zeminde akıllıcasına tekniklerle düz yazı edilen yapıların yıkılmadığını bu depremlerde bir tarz elan gördük. Ülkemizin önde mevrut bütün mimarlarını, mühendislerini, kent plancılarını harekete geçirdik. Yerleşim sahalarımızı beklenir bulunduğu denli ovalardan dağlara akıllıcasına kaydırarak mefruşat sıvılaşmalarından ırak avlamak istiyoruz. Kadim yerleşme merkezlerimizi zamanı dokusuna akıllıca koruyarak planlamalar yapıyoruz. Her adımımızı eş akla akıllıca atıyoruz. En baş döndürücü ehemmiyet verdiğimiz mefruşat etütleri dar bölgeleme adına tanım edilen teknikle yürütülüyor. Bu çalışmalara layıkıyla çıkan bayındırlık sınırlamaları, kıvrım yüksekliği, çokluk azaltımları ağız ağıza vatandaşımızın dünyalık ve dirilik güvenliğini mizan amaçlıdır.”
Erdoğan, mevki sarsıntısı bölgelerindeki TOKİ güven ödemelerinin de 3 ay süreyle ertelendiğini açıkladı.
Murat Horoz - Erdal Can İçelli - Batuhan Toprak
