Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çad Geçiş Dönemi Devlet Başkanı Mahamat İdris Debi Itno ile beraberce ve heyetler arası görüşmelerin peşi sıra eş basın toplantısı düzenledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmelerde, Türkiye ve Çad arasındaki ilişkileri gelişigüzel boyutta ne henüz ileriye taşıyabileceklerine müteallik düşünüm alışverişinde bulunduklarını belirterek, intikal zamanında Türkiye adına Çad'a gelişigüzel ayrışık desteği vermeye apiko olduklarını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Çad Cumhuriyeti eş bulunduğu iri potansiyele sahasında ehemmiyetli eş role sahiptir. Bugün imzalanan anlaşmalarla ilişkilerimizi henüz doğacak seviyeye taşımak, Çad'ı ülkemizin Afrika'da önde mevrut ortakları ortada kıymetlendirmek istiyoruz. Geçen yıl tecim hacmimiz belirlediğimiz amacı aşarak yüzdelik 47 artışla 112 milyon dolara ulaşmıştır. Sahip olduğumuz potansiyeli dikkate alarak ticari ilişkilerimizi derinleştirmeyi ve çeşitlendirmeyi dilek ediyoruz. Yeni amacımız tecim hacmimizi, 200 milyon dolar seviyesine taşımak, ikinci aşamada bunu 500 milyon dolara ulaştırmaktır. Ticari hesaplı ilişkilerimizi bütüncül, kapsayıcı, çapraz hürmet ve kazan-kazan anlayışına dayalı eş yaklaşımla geliştirmeyi amaçlıyoruz” dedi.
“Çad'la işbirliğimizi gelişigüzel bölgede henüz ileriye taşımaya kararlıyız"
7-18 Aralık 2021 tarihlerinde ise İstanbul'da 3'üncü Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'nin yürütme edileceğini kail Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Değerli kardeşimi de zirvede aramızda kıymetlendirmek istiyoruz. Çad'la işbirliğimizi gelişigüzel bölgede henüz ileriye taşımaya kararlıyız. Bu açıdan terbiye faaliyetleri ile Türkiye Maarif Vakfı, kalkınma projeleri ve yardımlarıyla TİKA, derneşik uçuşlarıyla Türk Hava Yolları ve çıplak maşer kuruluşlarımız dü dünya ilişkilerine ehemmiyetli katkılarda bulunuyor.
Çad-Türk hukuk Külliyesi'ndeki Tarım Okulu'nun yapımı bitti. İki dünya arasındaki dostluğun eş nişanesi adına eş an ilk bu külliyeyi Emcemine'ye vermek istiyoruz. FETÖ'ye üzerine mücadelede Çad'lı kardeşlerimizin desteğini unutmamız kabil değildir. Emcemine'deki FETÖ iltisaklı okulların 2017'de Türkiye Maarif Vakfı'na devredilmesine müteşekkiriz. Terör örgütleri ve silahlı rağmen gruplarla eş anlı uğraş tay tay arabası Çad'la askeri, defans ve düzenlilik alanlarındaki işbirliğimizi de geliştirmeye hazırız” ifadelerini kullandı.
79356_ekran-goruntusu-2021-10-27-192533.jpg (727×410) (iha.com.tr)
“Önceliklerimiz ortak”
Çad Geçiş Dönemi Devlet Başkanı Mahamat İdris Debi Itno ise icra ettiği konuşmada, “Sayın Cumhurbaşkanı'nın davetlerine güvenerek bu resmi ziyareti gerçekleştirmeyi dilek ettim. Böylece en yukarı ölçüde eş baş döndürücü konuyu, düet ortaklık çerçevesinde acemi düet anlaşmaları imzalama imkanımız oldu. Çad ve Türkiye zamanı ilişkilere eş bulunan ülkelerdir. 500 salname ilişkilerimiz mevcut. Birçok imza atmış olduğumuz barışma ve antant zaptı ve tören düzeni vardır. Çeşitli alanları ilgilendirmektedir.
Enerji piyasası ast çatı defans piyasası düzenlilik mevzuları ilmî tetkikat terbiye konuşları çaylaklık spor iletişim araçları ve amma velakin üniversiteler arasındaki bilimsel nitelikli ortaklık saydığım en asliye ortaklık alanları işbirliğimizi arsıulusal kurumlar gözetiminde ele aldık. Önceliklerimiz ortak. Sudan'daki Libya'daki gestalt ve terörizmin deniz boyu sahasında bizlere yaşattığı zorlukları ele aldık. Çad'daki intikal sürecini konuştuk. Ülkemizde Nisan 2021 tarihinden bu gözgü politik intikal devri yaşanmaktadır.
Sivil eş hükümet tayin edildi ve sefer haritası belli başlı oldu. Kapsayıcı millî diyalog sürecini başlatmış bulunuyoruz. Biz Çad hükümetinin sefer haritasını da ele aldık. Gerekli finansal olanakları konuşabileceğimizi konuştuk. Geçiş sürecini ne başarıya ulaştırabileceğimizi ele aldık” ifadelerini kullandı.
Türkiye Maarif Vakfı ile Çad Cumhuriyeti Hükümeti ortada Ev Sahibi Ülke Anlaşmasını Milli Eğitim Bakan Yardımcısı ve Türkiye Maarif Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanvekili Ahmet Emre Bilgili ile Çad Dışişleri, Afrika Bütünleşmesi ve Yurtdışındaki Çadlılar Bakanı Şerif Muhammed Zene imzaladı.
Türkiye Cumhuriyeti ile Çad Cumhuriyeti ortada Tarım Alanında Teknik, Bilimsel ve Ekonomik İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptına Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Ayşe Ayşin Işıkgece ile Çad Dışişleri, Afrika Bütünleşmesi ve Yurtdışındaki Çadlılar Bakanı Zene imza attı.
Türkiye Cumhuriyeti ile Çad Cumhuriyeti arasındaki Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport Hamilleri İçin Vizelerin Kaldırılmasına Dair Anlaşma'yı Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Çad Dışişleri, Afrika Bütünleşmesi ve Yurtdışındaki Çadlılar Bakanı Zene imzaladı.
Hülya Keklik
