Cumhurbaşkanı Erdoğan, Roma dönüşünde uçakta gazetecilere açıklamalarda bulunmuş oldu ve sorularını cevaplandırdı. Erdoğan, "G20 Roma Zirvesini hamdolsun başarıyla tamamladık. Roma'da dü gündüz süresince 'İnsanlar, Gezegen ve Refah' anne teması çevresinde velut toplantılar yaptık. Yıl süresince meydana getirilen emek harcamaları gözden geçirdik. Zirve kapsamında, toptan hesaplı gelişimleri ele aldık" dedi.
Erdoğan, esenlik boyutuyla mücadelede ehemmiyetli ara tahsil edilen salgının menfi hesaplı etkilerinin halen bitmeme ettiğini belirterek, "Özellikle mal tutarları ve borçluluk oranlarının ağırbaşlı oranda yükseldiğini görüyoruz. Küresel şişkinlik baskısı da bire bir halde değişik artıyor. Bu çerçevede ekonomilerimizin dayanıklılığını çoğaltmak amacıyla ne kabil önlemler alabileceğimizi değerlendirdik. Küresel enflasyonla mücadelede iş birliğinin önemine değindik. Ayrıca, güneş tacı virüs salgınının toptan esenlik sistemine bulunan tesirleri üstünde düşünüm alışverişinde bulunduk. Aşı meselesinde süregiden adaletsizliğin ve ayrımcılığın önlenmesi icap ettiğini vurguladık. Şu an klinik deneyleri meydana getirilen TÜRKOVAC aşımızı, onaylanınca, milletimizle beraberce insanlığın da istifadesine sunacağımızı anlatım ettik" dedi.
G20 Zirvesinin anne başlıklarından birisinin de “İklim ve Çevre” bulunduğunun altını çizen Erdoğan, "İklim değişikliğiyle mücadelede üzerimize düşeni yaparak Paris Anlaşmasını onayladığımızın uzaktan altını çizdim. Bu mevzuda mürşit ve proaktif bir gösteriş üstlenmeye anık olduğumuzu muhataplarımızın dikkatine getirdim. Zirve vesilesiyle, ev sahibi İtalya Başbakanı Draghi, Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Von Der Leyen, Hollanda Başbakanı Rutte, önümüzdeki G20'nin ev sahibi Endonezya Cumhurbaşkanı Widodo, Amerikan Başkanı Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Michel, Almanya Şansölyesi Merkel ile bir araya geldik. Tabii sözlü Şansölye ile de görüştük, üste ikisi bu arada geldiler. Yine doruk esnasında ayrımlı ülkelerden katılımcılarla görüşmelerimiz oldu. Ziyaretim süresince gerçekleştirdiğimiz istişarelerin ve ortaya koyduğumuz görüşlerin yararlı neticeler doğurmasını dilek ediyorum" dedi.
Erdoğan, 'ABD Başkanı Biden ile görüşmenizin umumi hatlarını neler oluşturdu? Görüşmelerden evvel Amerikan tarafının Reuters eliyle bir mesajı vardı, Biden cenahlarından Türkiye'ye bir halde tansiyonun düşürülmesi üstüne telkinlerde bulunulacağı şeklinde. Ancak hâlâ sonraları rastgele dü taraftan da görüşmenin baş döndürücü müspet geçmiş bulunduğu anlamında izahat oldu. Türk-Amerikan ilişkilerinin istikbaline değgin değerlendirmeleriniz nelerdir?' sorusuna, "Biden ile samimi ve yapıcı havada bir toplantı yaptık. Toplantıda Mevlüt Bey, İbrahim Bey ve Hakan Bey benimle birlikteydiler. Kendisinin indinde da Dışişleri Bakanı ile düzenlilik ve istihbarattan mesul adlar vardı. Toplantıyı oldukça müspet bir havada bitmeme ettirdik. Afganistan, Suriye, Libya ve Doğu Akdeniz hikayelerinde iş birliğimizi güçlendirmenin yanı esna hassaten de hesaplı ilişkilerimizi baş döndürücü hâlâ dip bir halde bitmeme ettirme sonucu aldık. Bunun düşüncesince de arkadaşlarımıza lazım emirleri verdik. Hemen Hazine ve Maliye Bakanlarımıza muhataplarıyla baş döndürücü hâlâ kesif görüşmelerini söyledik. Böylece inşallah ekonomide düet tecim hacminde 100 bilyon dolar hedefimize ulaşırız ve bu yolda yürürüz. Tabii NATO ittifakı ve mühim iştirak bağlamında atılacak adımları da danışma ika fırsatını bulduk. Hepsinden mavera tabig bizim bu F-35 mevzumuz var. Malum bizim 1 bilyon 400 milyon dolarlık yaptığımız bir ifa var. Bununla dayalı şekilde da F-16 tedarikini etüt ettik. Bu mevzuda da kendilerinden menfi bir yaklaşım görmedim. Tam bilakis gene bununla dayalı de Savunma Bakanlarımız birbiriyle görüşecekleri kabil Dışişleri Bakanlarımız da muhataplarıyla görüşerek inşallah dü vatan ilişkilerini dayalı bu alıngan mevzuyu da neticelendirmeyi umuyoruz. Biden “Çok endamsız vakitte anlam alamayabiliriz. Biliyorsunuz dü ayrımlı bölümden, Temsilciler Meclisi ve Senato'dan geçiyor. Malum, gestalt 50-50 gücün ego elimden geleni yapacağım” dedi. Ben de namına “Bunu başarabileceğinize inanıyorum ve bu mevzuda şu anda ağırlığın sizde bulunduğunu görüyorum” dedim. İnşallah Savunma Bakanlarımız da birbirleriyle görüşmeleri bitmeme ettirecekler. Bugünkü toplantıya eklenmiş bulunan arkadaşlarımızın bu işi benzeyen markajda tutmasıyla inşallah bunu nihayetlendirirsek, burada dü kıta ehemmiyetli başlığımız olacak; biri tedarik, biri de elimizdeki F-16'ların modernizasyonu. Bunların da o arada inşallah yapılmış vaziyeti bahis konusu olacak" yanıtını verdi.
'Bir de namına Daha Adil Bir Dünya Mümkün kitabınızı tanıtma ettiniz bildiğimiz kadarıyla. Türkiye'nin Yeşil Kalkınma Devrimi emek vermesi da vardı. Bu ikisiyle dayalı art dönüşleri neler oldu?' sorusu üstüne Erdoğan, "Gerek benim “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” kitabımı gerekse “Türkiye'nin Yeşil Kalkınma Devrimi” kitabını Biden'a bağış ettim. “Türkiye'nin Yeşil Kalkınma Devrimi” kitabında benim bir tanıtma doldurulma bulunuyor. Biden'a “Biliyorsun ego de çevreciyim” dedim. Biz bu kitapları verince o da “Ben de size öz kitabımı tanıtma edeceğim” dedi. Onun da ölüm fail oğlu alın yazdığı bir kitabı var" dedi.
'BM Zirvesi sonrası selefleriyle kıyas yazar Biden düşüncesince “Kendisiyle güzel başladık diyemem” demiştiniz. Bu gaye bu görüşmeden sonraları bu kanaatiniz değişti mi?' sorusuna Erdoğan, "Tabii koşullar atmosfere layıkıyla değişiyor. BM esnasında ayrımlı beklentilerimiz vardı. O ayrımlı beklentiler olmayınca görüngü az buçuk hâlâ ayrımlı bir hale akıllıca gitti. O evolüsyon farklıydı. Bu konuşma düşüncesince iletişim araçları da “20 dakikalık bir konuşma olacak” diyordu. Bizim konuşma 1 bugün 10 dakika sürdü. Medyanın bizimle elbette uğraştığını anlayın. Yani kendi kendilerine “kabul etmeyecek, görüşmeyecek” de derler, 20 dakikaya da indirirler. Ama bizim konuşma 1 bugün 10 dakika sürdü. O müddette de tören düzeni daima geldi gitti, geldi gitti, onlara birkaç kere yalpak menfez yaptı. En nihayetinde da bir yerde bundan hakeza görüşmeler vardı, bir taraftan da toplantı başlamıştı, elden onlara kıymetlendirmek mecburiyetinde olduğumuz düşüncesince öbür programlara devredilmek yerinde kaldık. Onun düşüncesince BM Genel Kurulunun bulunduğu dönemden beri ayrımlı bir sürecimiz oldu. Şimdi elbette bizim Türkevi kusursuz BM'nin karşılıklı karşısında. İnşallah gündüz ola harman ola. Misafir ederiz, orada da görüşmemizi yapabiliriz, o da olur. Niye olmasın. Ayrıca güvenlik, savunma, ticaret, terörle savaş ve diyalekt mevzular hassaten kazanmak az daha aramızdaki eksiksiz mevzularla dayalı kuma bir düzenek kurulması üstüne uygun kaldık, anlaştık. İnşallah bu mevzuları da dayalı arkadaşlarımız uzaktan yürütecekler" yanıtını verdi.
Erdoğan, 'Anladığımız kadarıyla sonuç genişliğinde ısıdam ve samimi bir konuşma ergin gücün mavera taraftan bir de Amerika'nın bugüne genişliğinde gizlemeden bariz PKK/YPG'ye verdiği dayanak var. Silah eğitimi bitmeme ederken Türkiye'nin onca uyarısına karşın manevra hazırlamaya genişliğinde gitti işler. Sizin bu mevzuda gerçekte baş döndürücü gizlemeden ve kupkuru bir mesajınız vardı. Sorumluluklar karşılanmadığı sürece anbean bir ameliyat sinyali verdiniz, “Gerekirse ameliyat yapmaktayız bu bölgede” dediniz. Biden ile bu toplantıda de, buradaki matbuat toplantısında üzüntünüzü dile getirdiğinizi belirttiniz ve toy bir sürecin bundan sonraları başlayacağını söylediniz. Bu toy süreçten ne umuyoruz ve bundan ahir proses Türkiye'nin ameliyat ihtimalini elbette etkiler?' sorusuna, "Operasyonun yapılması gerektiği vakitte yayıncı ki ameliyat yapılır. Ondan art etap atılmaz. Bir kere yıldırı örgütleriyle bulunan mücadelemizden bizim katiyen vazgeçme etmemiz beklenir değildir. Eğer karşımızda bir yıldırı örgütü bulunan PKK/PYD/YPG varsa, ne gerekiyorsa tığ bunu yaparız. Bundan da ödün vermeyiz. Bunu doğrusu tığ kendilerine rastgele devir söyledik ve söylüyoruz. Bundan ahir süreçte de NATO'da müttefiksek, NATO müttefiki şekilde bizim uyuşma şeklinde olduğumuz ortağımızın hakeza bir şeye girişme etmemesi gerekir. Yine bire bir halde bundan ahir süreçte de Türkiye'nin esas önceliklerinden bulunan bu meselede bu arada çalışmamız gerektiği hususunda bugün de mutabakata vardık. Orada da kendilerinin menfi bir yaklaşımı olmadı" yanıtını verdi.
'İtalya Başbakanı Draghi'yi benimseme edişinizi istimzaç kılmak istiyorum. Özellikle Nisan ayında Draghi'nin tayin edilmiş bir başvekil olarak, defaatle seçme bir Cumhurbaşkanına alın kullandığı bir anlatım vardı. Bu Türkiye'de haliyle iri bir aksülamel gördü. İtalya medyasında da sizin İtalya'ya mevrut olmanızın ve bu kabulün bir telafi beklentisi oluştuğuna müteveccih duyum çıktı. Draghi'nin uzaktan bu hasarlı vaziyeti telafi edebilmek düşüncesince elbette bir yaklaşımı oldu, bu husus hiçbir geçti mi, aranızda elbette bir alışveriş oluştu?' sorusu üstüne Erdoğan, "Biz İtalya ile Berlusconi döneminden itibaren baş döndürücü güzel, değerli işler yaptık. Savunma sanayiinde de o çağda baş döndürücü ağırbaşlı bir etap atarak bu Atak helikopterlerimizi tığ İtalya ile anlaşarak aldık. Onlarla buna başladık. Özellikle Atak helikopterlerinde jüpiter baş döndürücü gücün bizim yegâne sıkıntımız, bu Rolls-Royce noktasında lazım bulunan motoru istediğimiz oranda gerçekleştirme edemediğimiz düşüncesince ihracatında maatteessüf baş döndürücü aşkın değerli olamıyoruz. Atak helikopterlerinde elimizde bereketli oranda Rolls-Royce motosiklet olsa tığ ağırbaşlı açıdan dış satım yaparız. Bu çağda inşallah burayla adımları baştan başlatıp atarken, onların motosiklet teminini sağlamalarıyla tığ Atak helikopter talebini karşıladığımız devir defans sanayiinde ağırbaşlı açıdan bir sıçrama hâlâ yapmış oluruz. Olay yalnızca İHA, SİHA, Akıncı'da kalmaz. Aynı vakitte Atak helikopterleriyle de dünyada ayrımlı bir yere geliriz. Bunun haricinde da ego Biden'ın buraya ayrımlı yaklaşım göstermediğini, onun da müspet bir yaklaşım yahut ümit içerisinde bulunduğunu görüyorum. Temennim odur ki inşallah en endamsız vakitte bu süreci değerli bir halde sürdürürüz" dedi.
Erdoğan, 'Fransa Cumhurbaşkanı Macron'la görüşmenizin detaylarını da alçalma ediyoruz. Nasıl bir atmosferde geçti, ne mevzular üstünde duruldu? Görüşmenizin düet ilişkilere etkisiyle dayalı değerlendirmeleriniz neler olur?' sorusunu, "Macron ile bulunan görüşmemizde 5-6 anne iç kulak vardı. Bunların merkezinde yayıncı Libya vardı. Libya ile dayalı Berlin Konferansının bir benzerini Paris'te gerçekleştirmek istiyor. Bu bir yerde vaziyetten ödev boşaltmak kabil oluyor. Bizim oraya ısrarla eş başkan şekilde gelmemizi istiyor. Dedim ki “Berlin'de doğrusu tığ bu konferansı yaptık. Kaldı ki buraya birtakım davetleriniz var; söz gelişi Yunanistan, söz gelişi İsrail, söz gelişi Kıbrıs Rum Kesimi. Bunların katılacağı bir Paris Konferansına tığ katılamayız.” Durdu ve “Bir emek vermek yaptırsak bunun üzerinde, hususi temsilciler belirlesek” dedi. Ben de “Şartımız bu, bir kere bunlar olmayacak. Eğer Yunanistan buraya gelecekse hususi dil avcısı filan da göndermeye lazım yok. Burada baş döndürücü ısrar eden durumundaysanız hususi temsilcileriniz kim, bunları da görelim gücün burada Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs Rum kesimi olacak olursa bunu doğrusu yapamayız” dedim. Birincisi bu. Şimdi o da adlar verecek, tığ de adlar vereceğiz, ihvan aralarında konuşma yapacaklar. Fakat yayıncı bu şartlarımız namına gelmedikten sonraları olmaz.
Bir öbür husus Afganistan meselesi. Afganistan ile dayalı de malum, askerimizi çektik, askerimiz bundan hakeza orada yok. Tabii bunların sıkıntıları var; orada devir hin Fransızlar olabilir, bunların oradan katılması gibi. Dedik ki tığ şu anda Katar'la çalışıyoruz, bir çabamız mevcut ve bizim Afganistan'da Afganistan halkını bekâr boşamak kabil bir düşüncemiz yok. Ondan sonraları lodosluk Kafkasları gündeme getirdi. Dedik ki tığ sabık hafta oradaydık ve lodosluk Kafkaslar'da da şu anda atılmış müspet adımlar mevcut ve bu müspet adımları da İlham Aliyev kardeşimiz azimli bir halde bitmeme buyurmak istiyor. Hatta Paşinyan'la da görüşmesi oldu. Bu toplantıda de alanda 6'lı bir ortam oluşturalım konusu gündeme geldi. Rusya, Azerbaycan, Türkiye, İran, Gürcistan ve bunun indinde bir de Ermenistan, şayet bütünü de benimseme ederse burada bir sulh platformu oluşturmuş oluruz. Bizim derdimiz, bu da olursa uygun olur. Macron'la görüşmemizde Libya ile dayalı mevzuda bizim askerlerimizin eğitmen şekilde ve Libya'nın ulusal hükümeti ile anlaşmalı biçimde orada bulunduğunu da bir kere hâlâ anlatım ettim" diyerek cevapladı.
Erdoğan, 'Yunanistan ve Fransa ortada meydana getirilen barışma gereğince Yunanistan Fransa'dan Rafale tayyare alıyor, fırkateynler alıyor. Diğer taraftan muhtemel arbede yerinde mahsus açılardan Yunanistan ile bu arada ika anlamında bir barışma gerçekleştirdiler. Bu safiha Doğu Akdeniz ve Ege'deki jeostratejik dengeyi ne yönde etkileyebilir?' sorusunu, "Biden'a da Macron'a da bu mevzuyu söyledik. Dedik ki bu Dedeağaç vakası nedir? Burada hakeza bir üssün kurulması bizi, halkımızı ağırbaşlı açıdan erinçsiz ediyor. Bununla dayalı şekilde da Macron sahiplenemedi ve Rafale ile dayalı de “Onların parası var” dedi. Dedim ki “Bak seni aldatıyorlar. Bunların parası filan yok. Sadece Batı'ya 400 bilyon ekü borcu bulunduğunu biliyorum.” “Paraları var” dedi. Her bilinçlilik para. Tabii bir de üs meselesi var. Ama bu gelişmelerle dayalı bizim eksiksiz derdimiz Türkiye şekilde tığ çelimli olacağız" diyerek cevapladı.
'Dünyada yegâne S-400'ü bulunan vatan tığ değiliz. Hindistan da aldı. Aralık ayında da doğrulama alacaklar. Fakat Amerika'nın eksiksiz çarpıcı dergileri, Amerikan senatosundan üyeler, “Aman Hindistan'a S-400 yaptırımı uygulamayalım” diyorlar. Amerika Dışişleri Bakan Yardımcısı da “Dışişleri ile Başkan Biden değişmeyen verir, müeyyide uygulanmayabilir Hindistan'a” diyor. Bir de F-16'nın en yukarı modelinin bir benzer F-21 diyerek bir üretimevi kurdu Lockheed Martin Hindistan'da. S-400 yüzünden Türkiye'ye F-16'yı verip vermemeyi kongrede tartışırken, Hindistan'a yaklaşımları bu şekilde. Bunu elbette değerlendiriyor sunuz?' sorusu üstüne Erdoğan, "Ben Roma'daki görüşmemizden sonraları hakeza bir şeyin olmadığını görüyorum. Şu anda lazım Dışişleri Bakanımız lazım Savunma Bakanımız muhataplarıyla yapacakları görüşmelerle bu işi neticelendirirler ve tığ de kendisiyle başkaca yapacağımız görüşmelerle işi benzeyen takibe alırız. Tabii Hindistan meselesi önemli. Çünkü Hindistan NATO'da değil gücün Türkiye NATO'da, senin ortağın. Dolayısıyla NATO'daki ortağınla hakeza bir şeye girmiyorsun, NATO'da sıfır Hindistan'la hakeza bir etap atmaya kalkıyorsun. Bu elbette bizi üzer" dedi.
'G-20 sonuçlarıyla dayalı istimzaç kılmak istiyorum. Aşı milliyetçiliği konusunu matbuat toplantısında dile getirdiniz. Putin de bu yüzden Batı'yı suçladı. Batı'yı arsıulusal telkih kampanyalarını etkilemekle, engellemekle ve Rus aşısını gündeme almayarak rekabeti engellemekle suçlayan bir izah yaptı. Bu konu, birtakım aşıların benimseme edilip birtakım aşıların reddedilmesi konusu zirvede elbette ele alındı? Bir başkası İtalya Başbakanı Draghi'nin açma konuşmasında dediği donsuz devletlerin aşıya ulaşması yüzdelik 3 kabil baş döndürücü az bir oranda ve bir sene içre yüzdelik 70 basamak kaydedilmesi gerekiyor ki pandemiyle savaşılabilsin. Bu mevzuda ruzname ne oldu? Sizin görüşlerinizi benimseme buyurmak istiyorum. “Bir ekip kurulmasını önereceğim” demiştiniz. Bunu kapsıyor mu? Avrupa'nın, G-20 ülkelerinin üstlenme ettikleri toptan hava değişikliğiyle savaş düşüncesince bir dünyalık var. 100 bilyon dolar kabil bir parayı çıkarma hacmini, limonluk gazı tesirini dökmek düşüncesince vermeyi üstlenme ettiler. 2025'e genişliğinde bu taahhütlerini namına getirmeleri gerekiyor. Bu husus ne çerçevede dile geldi? Bir de sayısal toptan arsıulusal şirketlere ihsan meselesi raporda vardı, bu mevzularla dayalı fikirlerinizi benimseme buyurmak isteriz?" sorusuna Erdoğan, "Aşı üstüne tığ şu anda bir iddiayla ortadayız. Bizim iddiamız TÜRKOVAC ve tığ TÜRKOVAC'ta inşallah bu sene sonuna genişliğinde üretime kusursuz manasıyla geçtiğimizde burada rastgele bir günücülük yapmadan bunu evren ile paylaşacağız. Dünya ile bunu paylaşırken de adeta “Siz yapmadınız gücün tığ yapıyoruz” mesajı vereceğiz. Bu yaklaşımımızı baş döndürücü endamsız vakitte ürettiğimiz elektronik teneffüs cihazlarında da gösterdik. O teneffüs cihazlarını üretmeye başladığımız andan itibaren buna ehil sıfır Afrika devletleri hassaten kazanmak az daha nice ülkeye gönderdik. Bunu da yaparken sebepsiz yaptık, hesapçı yapmadık. Aynı biçimde tığ emlak dışına ağırbaşlı açıdan müvellidülhumuza tüpü de gönderdik. Bütün bunlar hakkıyla o anlarda baş döndürücü aşkın iri ehemmiyet bildirme etti. Tabii TÜRKOVAC hızlı üretime girdikten sonraları tığ inşallah dünyada dengeleri az buçuk değiştiririz. Küresel hava değişikliğiyle savaş düşüncesince finansal üstlenme mevzusuna gelince, maruz laflar hakikaten büyük. Mali noktada olmaktan mavera hassaten Afrika ülkelerine müteveccih baş döndürücü ağırbaşlı bir dayanak olmadı. Merkel'in Afrika ülkelerine müteveccih müspet bir çıkışı vardı, “Oralara mahsus destek sunar verilmelidir” diye. Afrika ülkeleriyle dayalı en dirilik jüpiter dayanak ve erek bizlerden oluyor. Türkiye şekilde tığ bu proses içerisinde de rastgele ayrışık desteğimizi Afrika ülkelerine verdik. Onları öz başlarına bırakmadık. Aşı da verdik. Biz kendimiz hâlâ üretmedik gücün kendimize aldığımız aşılardan Afrika ülkelerine ağırbaşlı açıdan gönderdik. Özellikle teneffüs cihazları da gönderdik" yanıtını verdi.
'Müstakbel Almanya Başbakanı'nı elbette buldunuz? Türkiye'nin önemi üstüne bilgilendirilmiş mi? SPD Yeşiller'le kuma olması yalan konusu, oradan Türkiye'ye müteveccih arada sırada acayip mesajlar gelebiliyordu. Nasıl buldunuz Başbakan adayını?' sorusu üstüne Erdoğan,"Laschet, bana layıkıyla sıcakkanlı biri. Şunu da unutmayalım ki Alman yönetiminde nezaret yaptı. Yani haricen mevrut biri değil. Aslında bizlere de ecnebi değil. Yani SPD'nin içre bulunan biri ve kuma dostlarımız var. Zannediyorum tığ baş döndürücü bir tomar yabancılık çekmeyeceğiz. O da yabancılık çekmeyecek. İnşallah Kasım-Aralık kabil de hükümeti kuracaklarını söylüyor. Ben güveniyorum" dedi.
'Son senelerde Balkanlar'da düşün donör bir gerginlik tırmanıyor. Özellikle Sırp şef Dodik'in açıklamaları korkutucu. Bu hususta değerlendirmeleriniz nelerdir?' sorusunu Erdoğan, "Balkanlarda, Bosna-Hersek'te zorluklarla kuruluş edilen sulh ve dirlik ortamını korunum buyurmak baş döndürücü önemli. Türk halkının gönlünde de düet ilişkilerimizde de burasının ayrı bir noktayı vardır. Biz rastgele devir buradaki karındaş devletlerin yanındayız. Temenni ediyoruz ki bundan sonraları da barış, dirlik ve inanma ortamının devamı istikametinde akıntı edilir. Biz bundan sonraları da bu sürece dayanak olmayı sürdüreceğiz" diyerek cevaplandırdı.
Erdoğan, 'İskoçya'ya hastalık gitmediniz?' soruna, "Glasgow'da planlı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği mevzulu Liderler Zirvesi düşüncesince istem ettiğimiz düzenlilik protokolü standartları vardı. Bunlar arsıulusal eksiksiz ziyaretlerimizde bizlere ve öbür eksiksiz liderlere rastgele devir muteber protokoldeki standartlardı. Ancak bizlere bunların sonuç anda karşılanamayacağı söylendi. Daha sonraları bizim art çevrilen talebimizdeki standartların başka bir vatan düşüncesince istisnai şekilde sağlanabildiğini öğrendik. Bu diplomatik teamüllere de uymuyordu. Bunu benimseme edemezdik. İlgili birimlerimiz kupkuru bir duruşla görüşmelerini sürdürdü. Sağ olsun Boris Johnson da süreçle ilgilendi. İlk hassaten problemininin çözüldüğünü anlatım etti. Fakat sonuç anda bizlere art dönerek İskoçya tarafının külfet çıkardığını söyledi. Taleplerimiz namına getirilmeyince tığ de Glasgow'a gitmekten vazgeçtik. Nihayetinde bu yalnızca öz güvenliğimizle dayalı değil, ülkemizin bakımından da dayalı bir meseleydi. Biz milletimizin itibarını korumakla mükellefiz. Hiçbir yerde ülkemizin saygınlığına, izzetine bozma gelmesine izin etmeyiz. Daha adaletli bir dünyayı fakat eşitlikçi bir yaklaşımla kurabileceğimizi de nihayetinde bir kere hâlâ göstermiş olduk" yanıtını verdi.
