Batılı uzmanlar, Türkiye'deki depremlerin sığ derinlikte ortaya çıkan gücüne ayraç etti

Ankara

Deprem Jeoloğu Dr. Wendy Bohon ve University College London'da Deprembilim Uzmanı Dr. Stephen Hicks, "asrın felaketi" namına nitelenen, tarz üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri bulunan ve toplamda 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlere bağlı AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Bohon, depremin meydana geldiği bölgenin, tektonik levhaların sınırında arazi alması zımnında sismik namına aşırı enerjik bulunduğunu söyleyerek dünyanın yüzeyinin az elan ortak testis kabuğu kabilinden uslu ortak kayaç kabuğuyla ciltli bulunduğunu dile getirdi.

Türkiye'nin çoğunun gayri iri levhaların arasına itilmiş ıvır zıvır ortak safiha bulunan Anadolu levhası üstünde oturduğunu anımsatan Bohon, "Yanındaki Arap levhası (Anadolu levhasını) kuzeye akilane üst akilane itiyor ve bu da Anadolu levhasının batıya kaymasına sebep oluyor. Bu kayma, kırık süresince gerçekleşiyor. Bu depremlerin değme ikisi de Doğu Anadolu fayı denilen kırık sistemlerinden birisi süresince meydana geldi." ifadesini kullandı.

Bohon, bu kırık sistemlerinden çevre bu alanda iri depremler olmasının beklenebileceğini kaydederek "Bu aşırı iri ortak deprem. Bu semt 'doğrultu atımlı fay' ismi maruz ortak fayın üzerindedir. Dünyanın dü parçası birbirinin yanından kayıyor. Bu, bu cins ortak kırık düşüncesince iri ortak depremdir. Bu büyüklükte depremlerin hem Kuzey Anadolu faylarında bununla birlikte Doğu Anadolu faylarında meydana gelmesini umuyoruz zira aşırı uzunlar." değerlendirmesinde bulundu.

Benzer ortak apayrı kırık türünün de California'daki San Andreas fayı olduğuna dikkati çekici Bohon, o kırık üstünde de bu büyüklükte depremler olmasını beklediklerine ayraç etti.

Bohon, depremin dalgalarının tamamı dünyada algılandığını vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:

"Bu dalgalar, o derece küçülür ki insanoğlu çeşidinden hissedilemezler ama gine de alıngan sismik aletlerce belirleme edilip kaydedilebilirler. Bu sismik aletler, ortak insanoğlu saçı telinden elan ıvır zıvır bulunan arazi hareketlerini bile kaydedebilir ve algılayabilir. Evet, bu deprem Grönland'da da kaydedildi, tamamı dünyada kaydedildi. Ancak rastgele ortak yönde mutlak biraz beniz kilometre hissedildi."

"Deprem yüzeyin kestirmece 17,9 kilometre altındaydı ki bu nispetle sığdır"

"Bu deprem, yüzeyin kestirmece 17,9 kilometre altındaydı ki bu nispetle sığdır. Bu, yüzeydeki insanların, arazi altında depremin meydana geldiği yere ortak nevi DOĞRU bulunduğu anlamına geliyor. Sarsıntının degaje ortak bölgeye münteşir olmasının ortak sebebi de buydu." diyen Bohon, bundan ötürü depremden aşırı sayıda ferdin etkilendiğini vurguladı.

Meydana mevrut dü depremin münasebetli olduğuna dikkati çekici Bohon, huzur depremin kabuğun içerisindeki gerilimi değiştirdiğini ve ikinci depreme sebep bulunduğunu belirterek "Şimdi bu depremlerin değme ikisinin de zat dümdar şokları var. Artçı sarsıntılar, hoppadak iri ortak depremden sonradan meydana mevrut depremlerdir. Bunların günlerce, haftalarca, ayrıca aylarca bitmeme etmesini bekleyebiliriz, anlaşılan giderek elan az sıklıkta olacaktır." ifadesini kullandı.

"Bu akıbet olaylar, evren çapında güzeşte asrın en iri istikamet atımlı kırık depremlerinin kapsamına giriyor"

Dünyadaki en iri depremlerin dalma-batma bölgesi sınırlarında 9'dan ortak tomar büyüklükte meydana geldiğini kaydeden Bohon, şöyleki bitmeme etti:

"Doğrultu atımlı faylar (yanlara akilane kayan faylar) süresince meydana mevrut depremler, yitme zonu depremlerinden elan küçüktür fakat gine de güvenilmez oranda erke açığa çıkarır. Doğrultu atımlı faylar üstündeki önceki depremler ortada San Andreas fayı üstündeki 7,9 büyüklüğündeki San Francisco depremi, 1957'deki 7,8 büyüklüğündeki Moğol depremi ve 1999'da 7,6 büyüklüğündeki İzmit depremi sayılabilir. Dolayısıyla bu akıbet olaylar, evren çapında güzeşte asrın en iri istikamet atımlı kırık depremlerinin kapsamına giriyor."

"Bu en biçimsiz boyut senaryosu"

University College London'da Deprembilim Uzmanı Dr. Stephen Hicks de depremin ebatlarına dikkati çekerek şunları söyledi:

"Dün sabahın er saatlerinde bu depremi gördüm, büyüklüklerini gördüm. Derinliği gördüm, yerini gördüm ve bunun biçimsiz olacağını düşündüm. Bu, en biçimsiz boyut senaryosu. Bu, ilkin biçimsiz ortak deprem zira sığ derinlikte meydana geldi, şu demek oluyor ki yüzeyin kestirmece 10 kilometre altında. Bu, sarsıntının aşırı çelimli bulunduğu anlamına gelir. Çünkü sismik dalgalar yahut titreşimler yüzeye ulaştığında, enerjinin dağılması düşüncesince ehliyetli resmiyet yoktur."

Depremin Arap tektonik levhasının kuzeye, Avrupa ve Asya'ya akilane daim hareketiyle ilişik bulunan Doğu Anadolu fayı süresince meydana geldiğini kaydeden Hicks, Türkiye'nin Anadolu levhaları üstünde oturmuş bulunduğu levhanın batıya akilane akıntı eylemek mecburiyetinde kaldığını dile getirdi.

Hicks, depremin hissedilme mesafesinin 1000 kilometre yöresinde olabileceğini belirterek "Bence hasarın iri boyutu ve hararetli sarsıntı, alıngan faydan ve Türkiye'deki bir aşırı fayın bu halde kırılmasından kaynaklanıyor. Fayın dü tarafındaki dü blok kayayı birbirine akilane ufki namına akıntı ettiriyor." dedi.

Bölgede meydana gelebilecek dümdar şoklara ayraç fail Hicks, "Önümüzdeki haftalarda ve aylarda onlarca, binlerce, olasılık yüzlerce, beniz binlerce dümdar şoklar bekleyebiliriz. İyi bilgi şu ki; bunların bir aşırı ıvır zıvır olacak ve anlaşılan hissedilmeyecek bile. Ancak elan iri dümdar şoklar düşüncesince halen ortak olasılık var." niteleyerek konuştu.

Hicks, mavera taraftan bu dümdar şokların meydana vürut hızının devir ortamında üstel ortak halde düşeceğini vurgulayarak, "Normalde hayattaki bir aşırı depremde, sayı farkı namına en iri dümdar şok, anne şoktan ortak ünite elan küçüktür. Bu sebeple en iri dümdar şokun 6,8 büyüklüğünde olmasını bekleyebilirdik." niteleyerek konuştu.

Afet yönetiminin önemine dikkati çekici Hicks, halen çöküntü altında bulunan müşterilerini kurtarmaya idman düşüncesince sahada kontrol istirdat ekiplerinin olması icap ettiğini fakat vakte dirlik yarışın da bitmeme ettiğini vurguladı.

Hicks, depremin en aşırı etkilediği yerleri belirlemenin önemine ayraç ederek, kontrol istirdat ekiplerinin düzentileme yapabilmesi düşüncesince elan iri dümdar sarsıntıların yaşanmaması temennisinde bulundu.