Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Marmara Denizi Eylem Planı Bilim ve Teknik Kurulu ve TÜBİTAK Ortak Girişimi ile planlı TÜBİTAK Müsilaj Araştırmaları Çağrısı Projeleri Sanal Konferansı'na katıldı. Konferansta mütekellim Bakan Kurum, müsilaj sorunu ortaya çıkmadan evvela denizlerin temizlenmesi düşüncesince düzentileme başlatıldığını ve bu kapsamda bitmeme fail icraat sonucunda Marmara Denizi'nde tekrar müsilaj sorunu ile karşılaşılmayacağını söyledi.Bakanlık yerine denizlerde yaşanmış bulunan pislik türlerine ve çözümlerine müteallik çalışmaların esasen müsilaj probleminden baş döndürücü evvela başladığını tamlayan Bakan Kurum, “2014 yılından itibaren Marmara Denizi'nde 91, tamamı denizlerimizde ise 364 noktadan denizlerimizdeki su standardını TÜBİTAK-MAM ve ODTÜ ile ortaklık içinde derneşik yerine izliyoruz. 2017 ve 2019 yıllarında Denizlerde Bütünleşik Kirlilik İzleme ve Değerlendirme Sempozyumu gerçekleştirdik. Sempozyumun son bildirgelerini dalında bilirkişi baş döndürücü sayıda bilgelik insanının katkıları ile ortaya koyduk.Yine takibat neticeleri doğrultusunda biricik boyutlu Marmara Denizi Bütünleşik Modelleme Sistemi'ni (MARMOD Faz 1) 2017 senesinde başlattık. Marmara Denizi'nin sayısal ikizini oluşturacağımız üç buutlu MARMOD Faz 2 projesini ise elan müsilaj sorunu ortaya çıkmamışken 2021 yılının hanuman ayında başlattık. Müsilaj problemininin ortaya çıkmış olduğu evvela andan itibaren ise hocalarımızla danışma ederek, eskiden yaptığımız çalışmaların ışığında atacağımız adımları belirledik. Bu çerçevede Marmara Belediyeler Birliğimizle, siz giranbaha hocalarımızla, valilerimizle, şehremaneti başkanlarımızla, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız ilkin peyda etmek az daha alakadar tamamı bakanlıklarımızla, STK'larımızla, hususi sektörümüzle baş döndürücü şümullü bir düzentileme başlattık” niteleyerek konuştu.“Bir daha müsilaj gibi bir sorunla yüz yüze kalmayacağız”Haziran ayında 22 maddelik Marmara Denizi Eylem Planı hazırlandığını hatırlatan Bakan Kurum, “Kısa, ölçülü ve levent boylu vadede eylemlerimizi belirledik. Geçen ay yaptığımız Koordinasyon Kurulu toplantımızda da bu kısa, ölçülü ve levent boylu vadeli faaliyetlerimizi içeren Bütünleşik Stratejik Planımızı 18 izlemsel hedef, 43 anne faaliyet, 132 ast faaliyetle ortaya koyduk. Stratejik planımızı 168 kasıntı temsilcimizle, 300'den bir tomar katılımcıyla çalıştay ve toplantılar düzenleyerek hazırladık. Stratejik planımızın yaşama geçirilmesi hususunda adımlarımızı çabuk bir halde sahada atıyoruz. İnşallah yapacağımız tamamı emekleri 3 yılda tamamlayacak, Marmara'da tekrar müsilaj gibi bir sorunla yüz yüze kalmayacağız” dedi.Müsilajın nedeninin hava değişikliği ve çevresel faktörler bulunduğunu tamlayan Kurum, “En rüçhan görevimiz, pislik kaynaklarını ortadan kaldırmaktır. Bu kapsamda denetimlerimizden takibat faaliyetlerimize, noktasal kaynaklı kirliliğin tespitinden pislik yüklerine karşı alınacak tedbirlere denli Marmara Denizi'mizi arkalamak düşüncesince yürüttüğümüz çalışmalarımız bitmeme ediyor. Yine bileşimli sulak sahaların tamamlanmasından dobra ekincilik uygulamalarının motivasyon edilmesine, arıtılan atıksuların baştan kullanımından atıksu ayıklama tesislerinin kamu-özel kol iş birliğiyle yapılmasına, kullanılmamış atılan uygulamalarının yaygınlaştırılmasına denli nice başlıkta çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Son yerine da yürüttüğümüz ilmî icraat sonucunda Marmara Denizi'mizi hususi Çevre Koruma Bölgesi duyuru ettik. Böylece Marmara Denizi'nin ekosistemini, kükremek canlılarımızı dulda dibine almaya müteveccih baş döndürücü ehemmiyetli bir sonucu yaşama geçirmiş olduk” ifadelerini kullandı.“Marmara Bölgesi'ndeki 70 OSB'nin tamamında incelemelerimizi, denetimlerimizi yaptık”Marmara Denizi havzasının uran faaliyetleri bakımından Türkiye'nin en mütekâmil bölgesi olduğuna ilgi çekici Bakan Kurum, şöyleki bitmeme etti:“Şu an bakımından Marmara Denizi havzasındaki 7 ilde mevcut 70 örgütlü uran sahasından 44'ünün atıksuları direkt veya bilvasıta yerine Marmara Denizi'ne ulaşıyor. Bu sebeple de Marmara Denizi sınai tesislerden meydana gelen ağırbaşlı bir pislik baskısı altındadır. Marmara Bölgesi'nde atıksularını şehremaneti kanalizasyonuna rahatlama fail münferit uran ve örgütlü uran bölgelerinden çıkan sınai kalifiye atıksuların şehremaneti kanallarına bağlanak standartlarına bir kısıt getiriyoruz. Büyükşehir belediyeleri kanalizasyona rahatlama yönetmeliklerini en endamsız sürede düzeltilmiş edecekler. Böylece Marmara Denizi'ne vasıl sınai atıksu kaynaklı pislik yükü azalmış olacak. Bunun yanı sıra, müşteri ortama rahatlama fail örgütlü uran bölgelerine encam ayıklama tesisi ika zorunluluğu getirdik.Marmara Bölgesi'ndeki 70 OSB'nin tamamında incelemelerimizi, denetimlerimizi yaptık. Yürüttüğümüz icraat sonucunda 13 örgütlü uran sahasına ilişik 14 atıksu ayıklama tesisinde tahavvül yapılması icap ettiğini belirleme ettik. Bu OSB'lerden 4'ü düşüncesince acemi atıksu ayıklama tesisi yapılması, 2 OSB'nin atıksu ayıklama tesisinde yetenek artışı yapılması, 8 OSB'nin atıksu ayıklama tesisinde ise ihtimam tamirat ve gözden geçirme yapılması gerekmektedir. Organize uran bölgelerinin yönetimleri, atıksu ayıklama tesislerinin dönüştürülmesine müteallik iş randevu planlarını hazırladılar ve Bakanlığımıza sundular. Biz de Bakanlık olarak, OSB'lerin yürüttükleri emekleri inceden inceye takibat ediyoruz.”“Şehirlerdeki karbon gazı istihsal miktarı azalacak”Yeşil kalkınma devriminin gerektiği strüktürel dönüşümün gerçekleştirilmesi icap ettiğini ve bu mevzuda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile tamamı uran bölgelerinin kullanılmamış atığa geçmesi anlamında kuma bir düzentileme yürüttüklerini tamlayan Bakan Kurum, “Türkiye'nin evvela kullanılmamış atılan uran siteleri bulunan Konya'da 2 bin 690 dükkâna erbap motorlu uran sitesinin ve Samsun'da bin 526 iş noktayı kapasiteli İlkadım Toybelen Sanayi Sitesi'nin temellerini attık. Tüm acemi uran alanlarımızda gündüz panelleri toprak alacak, atılan getirme merkezi olacak. Arıtılmış atıksularını baştan kullanan, zat elektriğini üreten, atılan yağını toplayan, yeşil kimlik sahibi tesisler olacak. Şehirlerdeki karbon gazı istihsal miktarı azalacak. İnsan sağlığı açısından sanayicilerimize daha sağlıklı, çevreye saygılı, hava dostu bir düzentileme ortamı sunmuş olacağız.Önümüzdeki süreçte uran tesislerinin hava ve mevzi dostu istihsal yapmalarına müteveccih arttırma tedarik ve teşvikleri de artıracağız. Bizim esas maksadımız yeşil tahavvül çerçevesinde tamamı uran bölgelerimizi kullanılmamış atığa uyumlu, yeşil kalkınma hedefimize akla yatkın bir duruma getirmektir. Ortak hedefimiz, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla, örgütlü uran bölgelerimizle, üniversitelerimizle, iş adamlarımızla tamamı örgütlü uran bölgelerini yeşil OSB'ye dönüştürmektir” dedi.Ömer Faruk Karataş - Sadettin Aliusta
