Rize
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Rize Milletvekili Hayati Yazıcı, Çay Kanunu teklifinde fiyatın Ulusal Çay Konseyi kabilinden belirlenmesi kuralına itiraz bulunduğunu belirterek, "Vatandaşımız anca istemiyor. 'ÇAYKUR, ait gözaltı behemehâl devrede olsun' deniliyor ki devrededir. Bu devrede reşit vaziyetini anayasa muhtevasında henüz görünür bir duruma getireceğiz." dedi.
Yazıcı, Rize Ziraat Botanik Çay Bahçesinde, Meclis Başkanlığına verilen Çay Kanunu teklifi ile ait meydana getirdiği açıklamada, çayla ait akıbet düzenlemenin 1984 senesinde 5 maddelik bulunduğunu anımsattı.
Çaydaki hastalıkların çözümü düşüncesince 15 maddelik teklifin Meclise sunulduğunu tamlayan Yazıcı, anayasa teklifinin gaye ve kapsamının müeyyide gücü bulunduğunu söyledi.
Yazıcı, çayla ait kimi maddelerin körlemeden münakaşaya açıldığını vurgulayarak, fikir ve kanaatlerin anlatım edilmesinin tabii bulunduğunu fakat tenkitlerin müspet olması icap ettiğini dile getirdi.
Kanun teklifini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yakından izlem ettiğini, çay üreticisi, tüketicisi ve Türkiye ekonomisi aleyhinde düzenlemeye kimsenin teşebbüs edemeyeceğinin altını çizen Yazıcı, şu değerlendirmede bulundu:
"Yıllardır tartışılan müşterek obje var, 'Çayın fiyatı paydaşların iştirakı ile yapılsın. Katılımcı müşterek tatlılıkla gerçekleşsin.' Dolayısı ile 5. maddede çay yaprağının fiyatının belirlenmesi düşüncesince kombinezon toprak almış. Burada düzenlemenin, Ulusal Çay Konseyi kabilinden yapılacağına bağlı müşterek kombinezon toprak almış. Ulusal Çay Konseyi dünkü ortaya konan müşterek fehva değil. 2006 senesinde Tarım Kanunu'nun 11. maddesinde millî konseyler toprak alıyor."
"Bu kanunun nahak yere eleştirilmesine katiyen kere vermeyiz"
Hayati Yazıcı, konseyde üretici, tüketici, tarım odaları, sanayiciler, ÇAYKUR ve Bakanlık temsilcilerinin toprak aldığına dikkati çekerek, şöyleki bitmeme etti:
"Bu kanunun nahak yere eleştirilmesine katiyen kere vermeyiz. İlişkili Bakanlıkta bu değer belirlemesi etapları sürecinde banko çevrim dışı olacak müşterek algıya kere anahtar düzenlemeyi savunmayız. Bu mevzuda ısrar eden olmayız. Bunu Mecliste komisyonda baştan münasebetli bakanlık, Tarım ve Orman Bakanlığında fiyatın belirlemesinde en çarpıcı oyuncu konumunda toprak almasına bağlı düzenlemeyi hazırladık. Komisyonda o değişikliği inşallah sağlayacağız. Dolayısı ile on paralık kimesne namına buradan müşterek kazanç çıkarmaya çalışmasın. Böyle müşterek şeye punt vermeyiz."
Kanun teklifinde aşırı ehemmiyetli tensikat bulunduğunu vurgulayan Yazıcı, şunları kaydetti:
"Çay sektöründe asıl kişiler, hukuksal eşhas darmadağınık durumda. Kimisi çayın gözyaşı yaprağını alıyor, aktarılan çay biçimine getiriyor, paketliyor, satıyor, borsada, dışarıda satıyor. Bunlarda müstahsilin hususi tüketicilere çay satışı fiyatı üstünde çarpıcı oluyor. Bunları engel olmak gibi çay ticareti yapan, ÇAYKUR dışındaki müteşebbisleri, asıl ve hukuksal bireyleri sınıflandırmaya ayırıyoruz. A, B ve C lisansına eş firmalar. Her gurur faaliyetleri nedeni ile lisans alacak. Daha ilkin müesses bulunan işletmeler, lisans şartlarına akıllıca bir duruma gelmek durumundalar."
Yazıcı, çuvallarla aktarılan çayın sektöre arzının borsalar vasıtası ile olacağını belirterek, "Fiyatlar görülecek, alışveriş tutarları mahsus olacak. Bu da piyasadaki döşenmemiş çayın değer regülasyonunu sağlayacak ve ayrımsız sürede bu çeşit çayı elde yazar satanların müstahsilden gözyaşı çay yaprağı alıp fiyatlar üstünde de ehemmiyetli seviyede çarpıcı olacak." diyerek konuştu.
Piyasaya çay çöpü devam eden şirketlerin lisansı bozma edilecek
Çay atıklarının kimi art oruçlu kesimlerce döşenmemiş çaya katılarak sektöre sürüldüğüne ayraç fail Yazıcı, "Tüketiciye sunma edilecek gelişim ve davranışlara tutanak reşit müşterek ülkeyiz. Bu mevzuda aşırı ehemmiyetli yaptırımlar getiriyoruz. Her çay sanayicisi, işlediği gözyaşı çay miktarı itibarı ile aritmetik edilecek atılan miktarını arama ve denetleyici uzuv ÇAYKUR'a yahut Tarım ve Orman Bakanlığının teftiş birimlerine beyan etmek mecburiyetinde olacak." dedi.
Yazıcı, böylecene teftiş mekanizmasının devreye gireceğini dile getirerek, "Buna karşıt davrananlar, çay çöpü vesaireyi çay ürününe kokteyl gerçekleştirmek aracılığıyla sektöre sunma edenlerin tespiti biçiminde lisansları bozma edilecek ve çalışmalarından men noktasında varıncaya derece müeyyide uygulanacak." ifadelerini kullandı.
Yıllardır çay alanında ilkin hususi bu piyasanın müstahsile gözyaşı çay bedelini geç ödediğini vurgulayan Yazıcı, laflarını şöyleki sürdürdü:
"Bir yıl, dokuz ay sonraları ödenmesine müteallik yakınmalar vardı. Buna müşterek değinme kuralı getirdik. Altı ay süresince ödenmek zorunda. Bunu ÇAYKUR ile ait bulunduğunu söylüyorlar. ÇAYKUR, Türkiye'yi yönettiğimiz 20 sene müddet bünyesinde satın almış olduğu ürünün bedelini satın almış olduğu tarihten müşterek ahir ay ifa yapıyor. Bu 20 senedir bitmeme ediyor. Bu yürütüm bitmeme edecek. Bu 6 maaş düzenleme, hususi bu piyasanın üreticiden almış olduğu çayın bedelini ödenmesine ilişkin. Gecikme olması biçiminde ne olur? Genel Borçlar Kanunu hükümleri burada da uygulanacak. Böylesine şümullü müşterek kombinezon getirdik."
Yazıcı, dört başı mamur detayların anayasa metninde toprak almadığını, detayların yönetmeliklerle düzenleneceğini belirterek, "İkincil kombinezon dediğimiz yönetmeliklerin düzenlenmesi henüz da pratiktir. Vizyoner müşterek anayasa üreticimize, müstahsilimize faydalı olsun. Meclis tatile girdi. Tatile girmeseydi bu hafta komisyonda görüşülecekti. Tatile girmiş olduğu düşüncesince Meclis açılınca 1 Ekim'de Tarım Komisyonunda evvel görüşülecek öneri bu olacak. Orada bu düzenlemeleri yapacağız." diyerek konuştu.
ÇAYKUR'un anayasa düzeyinde kendine saf düzenlemesi bulunduğunu aktaran Yazıcı, 1996 günlü kombinezon ile hile biçimi, çay ürünü ile ait yapacaklarının da toprak aldığını, zımnında bu anayasa süresince baştan toprak almasına lazım olmadığını anlatım etti.
5. özellik baştan düzenlenecek
Yazıcı, tartışılan 5. madde, "Çay fiyatı, Ulusal Çay Konseyi kabilinden belirlenir." şeklindeki kurala idrak peydahlamak aracılığıyla itiraz bulunduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Vatandaşımız anca istemiyor. 'ÇAYKUR, ait gözaltı behemehâl devrede olsun' deniliyor ki devrededir. Bu devrede reşit vaziyetini anayasa muhtevasında henüz görünür bir duruma getireceğiz. Orada görecekler. Tarım Bakanlığı, ÇAYKUR bunun haricinde olamaz. Mümkün değil. İşte, 'ÇAYKUR namevcut edilecek.' Hiç kimesne ÇAYKUR'u, çay ürününü hususi tüketicilere devredemez, tığ etmeyiz, on paralık kimesne de devredemez. Böyle müşterek akıl akla zarar müşterek düşüncedir. O görünürlüğü komisyondaki çalışmada gerçekleştireceğiz."
Yazıcı'ya toplantıda, AK Parti Rize Milletvekili Osman Aşkın Bak ve AK Parti İl Başkanı İshak Alim de haremlik etti.
