Mersin-Antalya D400 karayolu üstünde toprak meydan Aydıncık ilçesinde balıkçı barınağı indinde mevcut geçmişi 2 bin 800 yıl öncesine uzanan Kelenderis Antik Kenti'nde 1987 senesinde başlatılan hafriyat ve yenileme emek harcamaları bitmeme ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Batman Üniversitesi koordinesinde planlı icraat kapsamında 35 yılda gelinen hali Kazı Başkanı Doç. Dr. Mahmut Aydın bilgelik verdi. Dünyada bulunmaz yerlerde mevcut Kelenderis'te de ortaya çıkartılan 13 metreye 3 m. ölçülerindeki mozaikten meydana getirilen bin 500 yıl öncesinin toprak almış olduğu şehir haritası ise antika kenti ayrımlı kılıyor. Bu yıldan itibaren senenin 12 kocaoğlan hafriyat ve yenileme izni sunulan ve durumunda koruduğu kısaca 500 metrekarelik mozaik buluntuları ile farklılığını ortaya koyan antika şehrin biraz yıl süresince ağız ağıza turizme açılması hedefleniyor.
Antik şehrin hafriyat başkanlığını yürüttüğünü anımsatan Batman Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Doç. Dr. Mahmut Aydın İHA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, "Kelenderis Kazısı 1987 yılından buyana geceli gündüzlü planlı ve 2021 yılından itibaren de Cumhurbaşkanlığına ilişkin 12 ay sürdürülen kazılar ortada bulunmaktadır. Kelenderis Antik Kenti'nde 35 yıldır süren çalışmalarda Roma İmparatorluk zamanına ilişik müşterek liman hamamı ortaya çıkarıldı, restorasyonu yapılarak turizme apiko bir duruma getirildi. Daha sonraları da Kelenderis'te bazilikal düzenlenen 370 metrekare mozaik bulunduran müşterek kilise ortaya çıkarıldı. Kilisenin çatısı müdahale etraflı yenileme emek harcamaları yapılarak turizme apiko bir duruma getirildi. Bu 2 yapımızın beraberinde Osmanlı zamanına ilişik müşterek ardiye (depo) binası restore edilerek şu anda hafriyat ofisleri kendisine kullanmaya başladık" dedi.
"Turizmle buluşturmayı düşünüyoruz"
Şu anda çalışmış oldukları binanın da Roma İmparatorluğu zamanına ilişik müşterek odeon olduğuna yer veren Doç. Dr. Aydın, "Odeonun az daha tamamını ortaya çıkardık bu yılki yaptığımız çalışmalarla. Halen hafriyat çalışmalarımız odeon ve etrafında bitmeme ediyor. Buranın değiştirgeç ve yenileme projelerini hazırladık. Eksikliklerimizi tamamlayıp turizmle buluşturmayı düşünüyoruz” niteleyerek bilgelik verdi.
Odeonun yapılış hususi durumunu kaybettikten sonraları balık el işi atölyeleri kendisine kullanıldığını, indinde toprak meydan Osmanlı Dönemine ilişik kilisenin de odeon yapısı çevresinin gömütlük piyasası kendisine kullanıldığını aktaran Aydın, “Çok yoğun müşterek halde burada iskeletlere rastlıyoruz. Yaklaşık 200-300 salname iskeletler bunlar. Şu anne derece 110-120 adet oldu, 100 tanesini Ankara Üniversitesi Antropoloji Bölümüne tasdik ettik araştırmalarını gerçekleştirmek üzere. Ve bunlar odeonun etrafında ferah oranda ele geçmeye de bitmeme etmektedir” ifadelerine toprak verdi.
Dünyada bulunmaz mevcut mozaik antika kenti anlatıyor
1990 senesinde dünyada örneğine az rastlanan Milattan Sonra 5. yüzyıla tarihledikleri müşterek mozaik bulduklarına da özen çekici Aydın, "Mozaiğimizi hususi kılan, bulunmaz kılan bilinçlilik buranın 5. yüzyıldaki topografyasına akla yatkın liman ve limanı çevreleyen yapıların planını vermesidir. Aynı sürede Kelenderis Antik Kenti'ndeki yapıları betimleyici müşterek mozaik. Dünyadaki bulunun Ostia İspanya'daki örneklerini biliyoruz. Ürdün'deki örneklerini biliyoruz. Kelenderis Antik Kenti'mizde de baş döndürücü katı 13 metreye 3 m. ebatlarında müşterek şehir haritası diyebileceğimiz müşterek mozaik ortaya çıkarıldı. Bu mevzuda da hakkıyla baş döndürücü şanslıyız. Restorasyonunu yaptık bina fevk örtüsü apiko bulunan ve turizme turistlerle, ziyaretçilerle buluşmayı bekliyor. Kelenderis Antik Kenti 2800 yıl evveli müesses müşterek kent. Burada ele geçirdiğimiz mozaik kenti betimliyor fakat şehrin 1500 yıl eski vaziyetini betimliyor. Buradaki limanı, limanı çevreleyen ticari yapıları ve kaleyi betimliyor” biçiminde konuştu.
Kentin tamamında 500 metrekare ortaya çıkarıldıkları yerde mahfazalı mozaik olduğunun altını çizen Aydın, bu durumun bariz iklim mozaik müzesine dönüştüğünü bu sayede ender antika şehirler ortada toprak aldıklarını kaydetti.
Halil İbrahim Varlı-Hüseyin Yıldız
