Saraybosna
Zambak Boşnak Kadınlar Derneği oluşumuyla müşterek araya mevrut Boşnak kadınlar, "Zambak düşüncesince Adalet" isminde projeyle Srebrenitsa soykırımını Türkiye genelinde anmaya hazırlanıyor.
İstanbul, Ankara, İzmir, Çanakkale, Adana, Bursa ve Trabzon'daki Srebrenitsa anıtlarına 11 Temmuz'da zambak bırakılacak proje kapsamında, Bosna Hersek'teki Srebrenitsa annelerinin hak mücadelesine özen istifa geçirmek hedefleniyor.
Bosna Hersek'in gün süresince en ehemmiyetli simgelerinden zambak çiçeğinin Türkiye'nin herhangi müşterek durumunda açması muhtemel projede, zambak bırakanların içtimai iletişim araçları hesaplarında "adalet düşüncesince zambak" etiketiyle yaptıklarını paylaşması da öngörülüyor.
Projeye bağlı AA muhabirine açıklamada mevcut derneğin İzmir Temsilcisi Vasfija Safic Özsan, Türkiye'de neşeli Boşnak hanımları kendisine Srebrenitsa'yı hatırlamamak istemediklerini belirterek, "Bosna Hersekli öğrenciler kendisine 2011'de 8 bin 372 pabuç toplamıştık. Bunları 11 Temmuz'da Taksim Meydanı'nda sergilemiştik. Şimdi seneler sonraları müşterek eş ve ana kendisine Srebrenitsa düşüncesince gine buradayız." dedi.
Zambak Boşnak Kadınlar Derneği kendisine Srebrenitsa'daki annelerin hak mücadelesinde Türkiye'deki anıtlara 11 Temmuz'da zambak bırakılması düşüncesince çağrıda mevcut Özsan, "Türkiye ve Türk insanına teşekkürname geçirmek isterim. Bizi tek devir bekâr bırakmayan Türkiye'ye minnettarız." diyerek konuştu.
Özsan, Srebrenitsa'da yaşananlara tanıklık edenlerin anneler bulunduğunu vurgulayarak, "Biz de eş kendisine Srebrenitsa'yı unutmayacağız. Orada yaşananları çocuklarımıza anlatacağız. Adalet mücadelemizden de katiyen vazgeçmeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Bu sene 50 genosit kurbanı toprağa verilecek
Derneğin Ankara Temsilcisi Amina Göktepe de Srebrenitsa kurbanlarını ayrımlı müşterek projeyle anmanın önemine ayraç ederek, "Amacımız gerçeğin anlatılması ve adaletin sağlanması. Soykırımın inkar edilmesine karşıyız." dedi.
Soykırımın unutulmaması ve toy nesillere de aktarılması icap ettiğini kail Göktepe, "Zambak, Boşnak halkıyla herhangi müşterek devir taraf yana olduğumuzun müşterek simgesi. Srebrenitsa'da yaşananları katiyen unutmayacağız. Türkiye'deki anıtlara zambak artırmak müşterek manada Türkiye'ye teşekkürlerimizi sunmakla eş değer." ifadelerini kullandı.
Derneğin talebe Sorumlusu Muhterema Culjkovic ise soykırımın üstünden 27 sene geçmiş olmasına karşın hala kimliği belirleme edilen genosit kurbanlarının 11 Temmuz'da planlı yâd töreniyle defnedildiğini anımsatarak, "Bu sene 50 genosit kurbanı toprağa verilecek fakat gelecek zamanlarda bu törenler de bundan sonraları düzenlenmeyecek. Srebrenitsa'nın evren genelinde farkındalığını çoğaltan en ehemmiyetli törenlerden birisi sona erecek." diyerek konuştu.
Zambak projesinin süreklilik yayınlayan müşterek yâd etkinliği durumuna gelmesini dilek ettiklerinin altını çizen Culjkovic, Türkiye'deki herkesi hak düşüncesince müşterek zambak bırakmaya çağırma etti.
"Halkım düşüncesince yazık edinmeyi seçiyorum"
Projeye dayanaklık geçirmek verici Bosna Hersek'in Ankara Büyükelçisi Adis Alagiç'in benzeri Enisa Alagiç, Bosna Hersek'te harp suçu işleyenlerin yaptıklarını onama etmeye amade olmadığını tabir ederek, "Gerçekle yüzleşmeye ve yazık almaya da amade değiller. Savaş suçluları yüceltilmeye ve harp söylemleri söylenmeye bitmeme ediyor." dedi.
Uluslararası mahkemelerin genosit sonucuna karşın yapılanın inkar edilmiş olduğu ve genosit olgusunun politik makamlar engelleme kimi Sırplar ortada hala çalışkan tutulduğunu aktaran Alagiç, "Kendime daim 'ne bizim ne de başkasının evlatları gelecekte Srebrenitsa'yı yaşa diyerek ne yapabilirim' diyerek soruyorum. Her şeyden ilk kişi halkımın kaderi düşüncesince yazık edinmeyi seçiyorum. Gerçeği anlatmayı, hak düşüncesince mücadeleyi seçiyorum çünkü kötülüğe dirlik çelimli durmazsak kaygı filmi senaryoları gerçekleşebiliyor. Buna andıran geçmişimizde biz tanık olduk." diyerek konuştu.
Alagiç, tarihte genosit zincirinin kırılması düşüncesince neler yapılabileceğini düşündüğünü söyleyerek, "Mahkemelerde adaleti aramanın ve sağlamanın beraberinde iyilik, hoşgörü, adalet, ahlak, ayrımlı olana hürmet ve toy çocuk yetiştirmekle en dobra hanımlar başa çıkabilir. O nedenden de bu tür projeleri destekliyorum." ifadelerini kullandı.
Türkiye'deki Srebrenitsa anıtlarına zambak salıverme projesinin manalı bulunduğunu kaydeden Alagiç, projenin Türkiye'nin, hak mücadelesinde herhangi müşterek devir Bosna Hersek'in indinde bulunduğunu anımsattığını vurguladı.
Srebrenitsa'da ne oldu?
Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince karışma edilmesinin arkası esna Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan çırçıplak Boşnaklar, elan sonraları Sırplara tasdik edildi.
Kadın ve evlatların Boşnak askerlerin kontrolündeki alana ulaşmasına müsaade verici Sırplar, minimum 8 bin 372 Boşnak bayı ormanlık alanlar, fabrikalar ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, şişman mezarlara gömüldü.
Savaşın arkası esna kayıpları anımsamak düşüncesince başlatılan çalışmalarda, şişman mezarlarda cesetlerine erişilen kurbanlar, etiket tespitinin arkası esna herhangi müşterek sene 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda planlı törenle toprağa veriliyor.
Potoçari Anıt Mezarlığı'nda 6 bin 671 genosit kurbanının mezarı bulunuyor.