Türkiye'de 440 büyük ova hususi koruma kalkanına sahip

Ankara

AA muhabirinin, Tarım ve Orman Bakanlığından edinmiş olduğu bilgiye göre, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, Resmi Gazete'nin 19 Temmuz 2005 günlü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kanunla baş başa ekincilik arazilerinin hedef dışı kullanımları izne naşir duruma geldi ve buralar şimdi borda bordaya tomar düzen bağı dibine alındı.

Kanundan geçmiş de ekincilik arazilerinin hedef dışı kullanımında müsaade alınmasını müstelzim talimatname bulunuyordu. Buna rağmen arazinin müsaade alınmadan hedef dışı kullanması yerinde rastgele borda bordaya cezai hata yoktu. Kanunun yayınlanmasıyla destursuz kullanımlara yönetsel ve adli müeyyideler getirildi.

Söz konusu kanun, zirai istihsal potansiyeli yüksek, erozyon, kirlenme, hedef dışı yahut kusur kullanımlar üzere türlü nedenlerle tarla kaybı ve tarla bozulmalarının çabuk geliştiği ovaların, heyet yahut kurulların görüşü alınarak "büyük ova koruma alanı" namına belirlenmesine olanak sağladı. Kanun, büyük ovalardaki koruma ve ihya gayeli zirai enfrastrüktür projelerinin ve tarla yararlanma planlarının hazırlatılmasına da düzlem hazırladı.

Kanunun yayınlanması yardımıyla ekincilik arazilerinin korunması indinde düzenlenen üretime geçilmesi düşüncesince 1/25000 ölçekli Arazi Kullanım Planlaması Projesi hazırlanarak Tarım ve Orman Bakanlığına dair 81 il müdürlüğünün kullanımına sunuldu. Ayrıca 2022 yılı bakımından Edirne, Kırklareli, Tekirdağ ve Yalova'da 941 bin hektar bölgede ayrıntılı tarla etütleri yapılmaya başlandı. Etütlerin tamamlanmasını müteakip 1/5000 ölçekli (parsel bazlı) tarla haritaları oluşturulacak. Bu haritalarla zirai tarla yararlanma ve istihsal planlaması yapılacak. Proje bu sene başlamış olacak ve 2028 yılına derece 77 ili kapsayacak halde yürütülecek.

Büyük ova sayısının bu sene 500'e kavuşması bekleniyor

Ocak 2017'den 31 Aralık 2022'ye derece 72 ilde 440 semt "büyük ova koruma alanı" duyuru edildi. Bunlardan 11'ine dair değişmeyen sabık sene çıktı. Büyük ova koruma alanlarının toplanmış büyüklüğü 9,38 milyon hektara ulaştı.

Alansal namına bakılınca 1 milyon 677 bin hektarı çok alanla Konya ilk, 937 bin 573 hektarla Şanlıurfa ikinci ve 445 bin 189 hektarla Adana üçüncü tam arsa alıyor.

Ova sayısı açısından ise 21 ovayla Malatya birinci, 17 ovayla Balıkesir ikinci ve 15 ovayla Çanakkale üçüncü tam bulunuyor.

Ülkenin kalkınma hedefleri doğrultusunda, toprakların korunması, tarla kullanması ve koruma dengesinin sağlanması düşüncesince büyük ova koruma alanlarının sayılarının artırılması düşüncesince icraat bitmeme ediyor. Büyük ovaların sayısının bu sene 500'e kavuşması hedefleniyor.

Büyük ovalarda münasebetsiz kullanıma dü kıvrım ceza

Ülke genelinde kanunun tanımladığı faziletkâr zirai potansiyeli olmasına karşın, aşınım ve kirlenmeye, hedef dışı yararlanma baskılarına sunulan küsurat yahut kalma ihtimali mevcut alanlarla hususi mamüllerin büyüdüğü dar yerlerin de korunması düşüncesince icraat başlatıldı.

Kanunda 2020'de meydana getirilen değişiklikle, tarla kullanması düşüncesince destursuz işe başlanılması ve ya tahsil edilen izne akıllıca buraların kullanılmaması biçiminde il işi ağız ağıza durduruyor. Eğer meydana getirilen iş tamamlanmışsa kullanımına müsaade verilmiyor. Arazi malikine yahut araziyi bozana 1000 liradan az olmamak kaydıyla beğenilen yahut dokunca maruz alanın rastgele metrekaresi düşüncesince 33,6 teklik yönetsel mülk cezası veriliyor. Büyük ova koruma sahalarında ise bu ukubet dü sert namına uygulanıyor.​​​​​​​

Büyük ova koruma sayısının illere layıkıyla dağılımı şöyle: