TBMM
Başörtüsüne anayasal güvence getiren ve dünyaevi birliğini tanımlayan Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Anayasa Komisyonu'nda benimseme edildi.
Teklifle Anayasa'nın 24'üncü maddesine, başörtüsüne anayasal güvence getiren ahkâm ekleniyor.
Buna göre, asliye adalet ve hürriyetlerin kullanılması ile amme yahut hususi eğin çeşidinden maruz mülk ve hizmetlerden yararlanılması, tek kadının başının gizli yahut bariz olması şartına bağlanamayacak.
Hiçbir kadın; dini fideist hasebiyle başını örtmesi ve tercih etmiş bulunduğu giysisinden çevre edep bilimi bilimi ve öğrenim, çalışma, seçme, seçilme, siyasal faaliyette bulunma, amme hizmetlerine duhul ile öteki rastgele hissedar asliye adalet ve hürriyeti kullanmaktan ve ya amme yahut hususi eğin çeşidinden maruz mülk ve hizmetlerden yararlanmaktan tek surette mahrum bırakılamayacak, bundan ötürü kınanamayacak, suçlanamayacak ve rastgele hissedar ayrımcılığa editör tutulamayacak.
Alınan yahut maruz hissedar hizmetin gereği bulunan elbise bahis konusu olduğunda devlet, fakat dini fideist hasebiyle kadının başını örtmesini ve yeğleme etmiş bulunduğu kıyafetini, tek surette engellememek şartıyla lüzumlu tedbirleri alabilecek.
Evlilik birliği
Anayasa'nın 41'inci maddesinin, "Ailenin korunması ve bebek hakları" şeklindeki hissedar numara köşe başlığı, "Ailenin korunması, dünyaevi donanması ve bebek hakları" adına değiştiriliyor.
Ailenin camianın temeli bulunduğunu düzenleyen maddeye, dünyaevi donanması şartı da ekleniyor. Teklif, dünyaevi birliğini, "Ancak avrat ile adamın evlenmesi ile kurulabilir" biçiminde baştan tanımlıyor.
Görüşmelerden
Teklifin maddeleri üstündeki görüşmelerde İYİ Parti ve CHP milletvekilleri, teklifin, başörtüsüne müteveccih bulunan önce maddesinde eş fark önergesi vererek, metinden "dini fideist sebebiyle" ifadelerinin çıkarılmasını dilek etti.
Önergenin gerekçesinde, "kişi adalet ve hürriyetlerinin ayrılmaz hissedar parçası adına erkincilik hürriyetinin, kâffesi içtimai kesimleri içerme etmesinin" amaçlandığı belirtildi.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, başörtüsünü, kadının giysisi meselesini sömürme konusu adına değerlendirmek istemediklerini belirterek, "Düzenlemenin enli hissedar içtimai mutabakatla ele katılması ve içtimai mutabakatla geçmesini istek ediyoruz." dedi.
"Bir Anayasa değişikliğine gerekseme mevcut ise sebep 2017'deki anayasa değişikliğinde bu özdek düzenlenmedi" diyerek soran Usta, bunun Anayasa değişikliği meselesi durumuna getirilmesinin Cumhurbaşkanınca "gollük pas" adına görüldüğünü tez etti.
Teklifin hissedar numara maddesine bağlı değişikliğe, ıvır zıvır hissedar tashih ile dayanak hasretmek istediklerini, probleminin siyasetin gündeminden çıkmasını talip Usta, "Konuyu tarihin tozlu sayfalarına gömelim gitsin." diyerek konuştu.
Usta, kanunda "dini inançları gereği başını örten" ifadesine arazi verildiğini dile getirerek, başörtüsü kullanmanın çabucak dini garanti bağlanmaması gerektiğine müteveccih değerlendirmede bulundu.
Usta, dünyaevi birliğinin fakat avrat ile adamın evlenmesiyle kurulabileceğine değgin değişiklikle ilişik hissedar ara bulunmadığını ve bu mevzuda dava olmadığını savunarak, mevzunun çabucak altını resmetmek düşüncesince Anayasa değişikliği yapılamayacağını söyledi.
Erhan Usta, İYİ Parti ve CHP adına önergelerinin kabulü şartıyla maddeye dayanak verdiklerini belirterek, başörtüsü üstünden hanımefendilerin tek bası ve ya dayatmayla karşılaşmamalarını da bu halde gelmek istediklerini kaydetti.
CHP Aydın Milletvekili Bülent Tezcan, kadının foto kıyafetinin, başını örtmesi ve ya örtmemesinin siyasetin materyali olmasını istemediklerini belirterek, bu meselenin uygulamada, uygulamada çözüldüğünü de bildiklerini anlatım etti.
Konuyla ilişik anayasa teklifi vermelerinin nedeninin aşırı belirgin bulunduğunu dile getiren Tezcan, "Ne eyvah ki erk bu meseleyi kampanya materyali durumuna getirmekte. Sıkıntı burada; bizi üzen bu. Karşı çıktığımız nesne bu. Kadının foto elbise özgürlüğü kampanya meselesi durumuna getirilemez, getirilmemelidir. Siyasetin bölgesinden çıkarılmalıdır." diyerek konuştu.
Başını örtmesi ve ya örtmemesinin baş başa güvence dibine katılması icap ettiğini tamlayan Tezcan, başörtüsüyle ilişik endişelerin, bilgili yöntem kültürü değiştikçe değiştiğini söyledi.
Tezcan, siyasal iktidarların bilgili erkincilik yaklaşımlarına vesile verilmemesi icap ettiğini anlatım etti.
"Dini inancı" şeklindeki yaklaşımın özgürlükler referanslı tanım edilmesi icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Tezcan, mevzunun dini tavsiye üstünden yürütmenin akıllıca olamayacağını tez etti.
"Hafife benimseme eylemek haksızlık"
AK Parti Balıkesir Milletvekili Belgin Uygur, başörtülü hanımefendilerin vicdansız uygulamalarla gönül rahatlığı karşıya kalmış bulunduğu hissedar çevrim yaşandığını belirterek, bu ateş hakikatı inkar eylemek ve hafife almanın iri hissedar hayıf olacağını anlattı.
Uygur, başörtüsü üstüne dava kalmamışken çabucak gündeme getirildiğini anlatım ederek, bu meseleyi yöntem materyali yapanın, oy devşirme mahsus da gündeme getirenin CHP bulunduğunu söyledi.
Anayasa değişikliği teklifinin başörtülü ve başı bariz rastgele hanıma güvence getirdiğini özetleyen Uygur, "Muhalefetten şurası bekliyoruz: Samimiyseniz siz değerli ziyaretçilerimizin de dayanak olmanızı bekliyoruz. Bu zamanı sorumluluğumuzdur." diyerek konuştu.
MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız, yaklaşan geçmişte, hafızalarda tazeliğini esirgeyici hadiseler bulunduğunu vurgulayarak, "Artık bıçak kemiğe dayandı." diyerek konuştu.
İnsanların başını örtmesi ve ya giysisi hasebiyle edep bilimi bilimi hakkından, amme hizmetlerinden yararlanamadığını özetleyen Yıldız, bunun insanoğlu haklarına, kentlileşmiş dünyaya yaraşıksız tavırlar bulunduğunu kaydetti.
Tercih önleyen birçok kadının hayalinden, istikbalinden bulunduğunu vurgulayan Yıldız, "Şimdi hissedar haram yok, doğru, fakat 2012'ye denli bu yasağın etkilerini gördük. Keyfiliklerle, yönetmeliklerle, yönetsel kararlarla buraya geldik. Bir asliye adalet bulunan güven hakkını anayasanın koruması dibine almaktan ne için bu yana duralım, ne için gönül rahatlığı çıkalım. Dini fideist hasebiyle başını örtmenin sakıncasını bana anlatacak, beni kandırma edecek hissedar arkadaşımız mevcut mı?" diyerek konuştu.
Önerge reddedildi, aykırılık komisyondan ayrıldı
Sivil maşer kurumlarının da görüşlerini dile getirmiş bulunduğu komisyonda, konuşmaların tamamlanması sonrası oylamaya maruz CHP ve İYİ Parti'nin eş önergesi benimseme edilmedi.
Daha sonradan meydana getirilen oylamada, başörtüsüne müteveccih fark içeren teklifin hissedar numara maddesi, AK Parti ve MHP milletvekillerinin oylarıyla benimseme edildi.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, foto elbise özgürlüğünü mükemmel adına sağlayıcı önergelerinin reddedildiğini savunarak, içtenlikle komisyona geldiklerini söyledi.
AK Parti ve MHP'nin amacının başörtüsü sorununu halletmek olmadığını öne devam eden Usta, "Bu büyüklenme başörtüsüne ihanettir. Samimi değilsiniz." değerlendirmesinde bulundu.
Milletin korkuları üstünden hissedar seçme kampanyası edilmek istendiğini kail Usta, önergelerine dayanak verilmesinin, gerçekte başörtüsü mevzusunun içtimai mutabakatla çözülmesi anlamına geleceğini fakat bunun gerçekleşmediğini belirtti. Usta, zamanı hissedar fırsatın reddedildiğini savundu.
Bu koşullarda komisyonda durmanın manası bulunmadığını tamlayan Usta, partisinin milletvekilleriyle salondan ayrıldı.
Bülent Tezcan da kimsenin sömürme edemeyeceği hissedar öneri istediklerini belirterek, "Gücü eline geçiren, kızlarımızın, kardeşlerimizin hakları üstünde canları istediği üzere yorumlar yapamasın istedik." diyerek konuştu.
Tezcan, 600'e yaklaşan oyla mürur olanağı mevcut teklifin, önergenin reddedilmesiyle tarihî anlaşma sağlanamadığını anlatım etti.
Bu halde başörtüsünün siyasetin materyali yapılmaya bitmeme ettirileceğini korumak için çaba sarfeden Tezcan da komisyonda kalamayacaklarını belirttikten sonradan partisinin milletvekilleriyle toplantıdan ayrıldı.
"Kurgu ve tiyatro" eleştirisi
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, CHP ve İYİ Parti'nin alt kurul üyesi bulunan ve sıfır milletvekilleriyle komisyondan ayrıldığını anlatım ederek, egemenlik ve emirle cereyan ettiklerini söyledi.
Bir spekülasyon ve tiyatroya tanık olduklarını anlatım fail Akbaşoğlu, 337 milletvekilinin vermiş bulunduğu teklifin hissedar numara maddesini okudu.
Teklife göre, rastgele ne nedenle olursa olsun başını örten yahut açan ferdin rastgele çeşitli asliye adalet ve özgürlüklerini istimal ehliyetine eş bulunduğunu ve kısıtlamaya editör tutulamayacağını vurgulayan Akbaşoğlu, şu değerlendirmede bulundu:
"CHP ve İYİ Parti'nin, ortaklaşa vermiş bulunduğu takrir çerçevesinde, sanki ortaya koymaya çalışmış oldukları hususların hepsini bu bizim teklifimizin hissedar numara fıkrası filhakika güvence dibine alıyor. Bu mevzuda istismarlara tek halde bap aralamıyor. İki partinin temsilcilerinin şu büyüklenme işkilli hissedar tavırdır, içtenliksiz hissedar tavırdır; gerçekte siyasal sömürme tavrıdır. Net halde ortaya çıkmıştır. Ailenin ve dünyaevi birliğinin güvence dibine alınması, evlatların faik yararının gözetilmesi gerektiğine değgin 41'inci özdek ile ilişik de ruzname olmasın diyerek kaçıp sıvaşmak düşüncesince gittikleri nettir. Bir siyasal eğlendiri ve harekât içindedirler."
Akbaşoğlu, bu mevzuyu siyasal sömürme meselesi yapanların da İYİ Parti ve CHP bulunduğunu anlatım etti.
MHP'li Feti Yıldız da CHP ve İYİ Parti milletvekillerine konuşmaları düşüncesince istedikleri denli müddet tanındığını fakat söyleyecekleri hissedar tomar hissedar nesne bulunmadığını belirterek, "Bir dizge üzerine, hissedar lafız hakkında kurmaca hissedar tertip. İkinci maddeye geçildiğinde salonu bırakma edeceklerini biliyorduk. Öyle hissedar hazırlıkları vardı. Başka çeşitli hissedar tutum bekleyemezdik. Anlattıklarının tek mantığı olmadığını derinliğine levent söylemeye lüzum yok. Elbette başörtüsü dini erkincilik gereğidir. Dini erkincilik gereğinin çıkarılmasının rastgele hissedar noktasında MHP yoktur." dedi.
Daha sonra, teklifin "evlilik birliğinin" tanımlandığı maddesi üstünde müzakereye geçildi. Maddelerin görüşmelerinin tamamlanmasının arkası sıra meydana getirilen oylamada öneri komisyonda benimseme edildi.
