Adana
"Asrın felaketi" kendisine vasıflandırılan Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Adıyaman'da, enkazın 8 m. etraflıca girerek 17 yaşındaki canlı kızı depremden 90 zaman sonraları esen çıkaran Zonguldaklı madenciler, ocaklarda çatı göçüklerini önledikleri sistemle çöküntü altında ferah ferah ilerleyebiliyor.
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) İş Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanlığına ilişkin kendisine 1938'de kurulan Merkez Tahlisiye İstasyonu, kurtarma, hanuman yangını, enkaza duhul ve gazla savaş mevzularındaki uzmanlığı yardımıyla değme müşterek madencinin "kurtarıcı" bulunmasına yardım sağlıyor.
Kömür üretimi boyunca yaşamış olduğu şişman beyaz zehir kazalarındaki biberli deneyimleriyle çökmüş açma, ahşap tahkimat inşası ve ters kesitte emek vermek üstünlüğü üzere becerilere ehil madenciler, kavuşum metrelerce altında edindikleri tecrübeyle kurtarma çalışmalarında kalburüstü oluyor.
17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinde 103 kişiyi yığınların altından esen çıkartmayı başaran kömür işçileri, kavuşum metrelerce altındaki ocaklarda uyguladıkları çatı kısmının çökmesini kırıcı "domuz damı" denilen tahkimat sistemini enkazlarda da kullanıyor.
"Domuz damı" yöntemi emin hayat koridoru oluşturuyor
Bu sistemde akıllıca boyutlarda doğranan ahşap gereç çatı bölümüne sıkıştırılıp enkazın göçmesi engellenerek hayat koridoru oluşturuluyor.
Madenciler kişi güvenlikleri açısından da ehemmiyetli bulunan tahkimat sistemi sayesinde, binaların derinliklerine oluşturdukları galerilerden ilerleyebiliyor.
Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkımın yaşandığı Adıyaman'da da ayrımsız metodu kullanan kömür işçileri, 7 bükülmüş Bereket Apartmanı enkazında yürüttüğü çalışmada,17 yaşındaki Gülsüm Yeşilkaya'yı 90 zaman sonraları kurtarıldı.
Depremin etkilediği vilayetlerde baş döndürücü sayıda insana esen vasıl madenciler, bölgedeki çalışmasını sürdürüyor.
Madencilerin ayırt mucit özellikleri
Afetler sonrası meydana getirilen istimara çalışmalarında madencilerin öne çıkan nitelikleri şu şekilde sıralandı:
"Yer altının kesin karanlığında ve yalnızlığında baş döndürücü tez değişmeyen ita ve infaz kabiliyetine ehil olmaları, göçükte artan kazazedeye, levent müddet ters ve boğunuk bölgelerde çalışmanın verdiği alışkanlıkla, çoğu kez 1 metrekareyi bulmayan açıklıktan ulaşabilmeleri, kurtarma emek harcamaları esnasında en önce menfaatlerini dünkü oluşacak göçükten koruyabilecek fidan tahkimat yapabilme yetenekleri, fiziki hassa kendisine baş döndürücü ağır koşullarda levent müddet çalışabilmeleri."